เพชร สวัสดีคะ คุณผู้ฟังทุกท่าน ตอนนี้คุณอยู่กับเราสองหมวยกันอีกครั้ง ในรายการสบายๆในจีน และ เช่นเคยกับ ดิฉัน อรเพ็ชร ญาณทัศนกิจ

นัส สวัสดีคะ ดิฉัน อารีวัลย์ บุญอากาศคะ สำหรับเรื่องราวสาระจีนๆที่เราจะเอามาพูดคุยกันในวันนี้ก็เป็นเรื่องวรรณกรรมจีนที่มีชื่อเสียงที่สุดของจีน นั่นก็คือเรื่องความรักในหอแดง สามก๊ก ไซอิ๋วคะ เรียกได้ว่าเป็นวรรณกรรมที่รู้จักกันดี แม้ไม่เคยได้อ่าน อย่างน้อยก็ต้องเคยผ่านหูผ่านตามาบ้างคะ

เพชร ที่จีนเค้ามีคำพูดเกี่ยวกับวรรณกรรมจีนคะว่า ตอนเด็กๆอย่าให้เด็กอ่านผู้กล้าแห่งเขาเหลียงซาน เพราะจะทำให้เด็กทโมน โลดโผนมาก พอโตเป็นหนุ่มสาวก็ห้ามอ่านความรักในหอแดง เพราะจะทำให้เพ้อถึงความรักมากเกินไป เมื่อเค้าสู่วัยกลางคน ใครอ่านสามก๊กสามจบคบไม่ได้ พอเข้าสู่วัยชราไม่ควรอ่านไซอิ๋ว เพราะจะทำให้เพ้อฝันอยากเป็นเทพคะ

นัส หงโหลวเมิ่ง หรือเรื่องความรักในหอแดงเป็นวรรณกรรมคลาสสิกในสมัยราชวงศ์ชิง แต่งโดยเฉาเสว่ฉิน สาเหตุที่ทำให้เฉาเสว่ฉินสามารถแต่งวรรณกรรมอันยิ่งใหญ่เล่มนี้ได้นั้น เนื่องมาจากเขามีชะตาชีวิตที่ผกผันมาก ปู่ของเค้าเคยเป็นขุนนางที่ได้รับการโปรดปรานจากฮ่องเต้คังซี เขาเคยใช้ชีวิตอย่างหรูหรา ฟุ่มเฟือย แต่ช่วงหลังตกอับจนต้องใช้ชีวิตอย่างแสนขัดสน

เพชร เนื่องจากปู่ของเค้าถูกปลดจากตำแหน่ง ทรัพย์สมบัติเลยถูกยึดไปหมด และต้องย้ายจากภาคใต้มาอยู่กรุงปักกิ่ง ตั้งแต่หนุ่มๆเค้าเลยได้ลิ้มรสชีวิตทั้งหวานและขมมาอย่างโชกโชน ในบั้นปลายชีวิต เค้าได้แต่ง"ความรักในหอแดง"ความยาวแปดสิบตอนท่ามกลางชีวิตตอนนั้นลำบากยากจนมาก แต่ยังไม่ทันแต่งเรื่องนี้เสร็จสมบูรณ์ก็ต้องป่วยหนักจนเสียชีวิตคะ

นัส "ความรักในหอแดง"มีอีกชื่อหนึ่งว่า"ตำนานหิน"ในขณะที่เฉาเสว่ฉินยังมีชีวิตอยู่และยังแต่งเรื่องนี้ไม่เสร็จ งานเขียนของเค้าก็ได้แพร่หลายไปสู่สังคมแล้ว หลังจากเขาเสียชีวิตลง มีนักประพันธ์คนหนึ่งชื่อเกาเอื้อได้แต่งต่อจาก 80 ตอนที่เฉาเสว่ฉินได้แต่งไว้เพิ่มขึ้นอีก 40 ตอนต่อ ทำให้"ความรักในหอแดง"เสร็จสมบูรณ์ในที่สุด

เพชร "ความรักในหอแดง"เป็นนวนิยายที่มีลักษณะเป็นสารานุกรม ตัวละครครอบคลุมเกือบทุกชนชั้นในสังคมจีนในยุคนั้นตั้งแต่พระ ราชวงศานุวงศ์ ชนชั้นผู้ดี ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ พระสงฆ์องค์เจ้าไปจนถึงคนรับใช้ พ่อค้า ชาวนา ในเรื่องบรรยายขนบประเพณี พิธีรีตอง งานสมรส งานศพของชนชั้นสูงไปจนถึงอาชีพต่างๆของสามัญชน อย่างช่างอิฐ ช่างไม้ ชาวสวน แพทย์ หมอดูและ นักแสดง เรื่องนี้เรียกได้ว่าสะท้อนสภาพสังคมหลายมุมมองในยุคราชวงศ์ชิงคะ

นัส เรื่องเล่าถึงมุมมองของเฉาเสว่ฉินเริ่มจากพระราชวงศานุวงศ์ แล้วมารวมอยู่ที่ตระกูลเจี่ย ตระกูลสื่อ ตระกูลหวาง โดยเน้นเล่า เรื่องตระกูลเจี่ยที่อาศัยอยู่ในคฤหาสน์"ต้ากวนหยวน" ซึ่งเสมือนตัวแทนของสังคมศักดินาที่ค่อยๆก้าวไปสู่ความเสื่อมโทรม บุคคล ในเรื่อง"ความรักในหอแดง"มีกว่า 700 คน เฉพาะบุคคลที่มีเอกลักษณ์เด่นชัดมีประมาณร้อยกว่าคนคะ

เพชร เค้าสามารถบรรยายสภาพจิตใจและอารมณ์ความรู้สึกที่ละเอียดอ่อน สลับซับซ้อนและแปรผันของผู้หญิงโดยเฉพาะหญิงสาวได้ อย่างละเอียดสมจริง ทำให้ผู้อ่านสามารถเห็นถึงความใฝ่ฝันที่มีต่อชีวิตของหญิงสาวเหล่านี้ โดยเฉพาะความปรารถนาอันแรง กล้าที่มีต่อความรัก

นัส ในขณะที่บรรยายอุปนิสัยและบุคลิกลักษณะของตัวละครอื่น ก็ได้สะท้อนให้เห็นถึงอิทธิพลของสังคมและสิ่งแวดล้อมที่มีต่อตัว บุคคล ทำให้คนอ่านรู้สึกว่าตัวละครเหล่านี้เหมือนเป็นบุคคลในชีวิตจริง

เพชร เรียกได้ว่าคุณค่าทางศิลปะของเรื่อง"ความรักในหอแดง"เป็นประเด็นที่น่าศึกษาวิจัย การใช้ภาษา การวางโครงเรื่อง การสร้างตัว บุคคลของวรรณกรรมเรื่องนี้ล้วนพัฒนาถึงระดับสุดยอดของวรรณกรรมจีนคะ

นัส เอาหละคะก่อนที่เราจะมาพูดถึงสุดยอดวรรณกรรมเรื่องต่อไป ตอนนี้นัสว่า เราพักเบรกกันสักพักก่อนดีกว่าคะ สำหรับเพลง ในช่วงเบรกนี้เป็นเพลงจังหวะสนุกๆจากโม่เยี่ยนหลิน กับเพลงทีมีชื่อว่า we say Hi! หลังเพลงกลับมา คุยกันต่อคะ

เพชร เมื่อช่วงต้นรายการเราก็คุยกันไปถึงเรื่องความรักในหอแดงกันไปแล้ว วรรณกรรมชิ้นเอกเรื่องต่อไปที่ทรงคุณค่าอย่างยิ่งอีกเรื่อง หนึ่งก็คือ สามก๊ก ในประเทศจีน เมื่อเอ่ยถึงวรรณกรรมเรื่อง"สามก๊ก"ตั้งแต่ผู้เฒ่าผู้แก่จนถึงเด็กเล็กคงไม่มีใครไม่รู้จักอย่าง แน่นอนคะ

นัส ตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา การศึกสงคราม ตัวละครที่ต้องต่อสู้กันด้วยสติปัญญาและความกล้าหาญ ตลอดจนเนื้อเรื่องที่มีความสนุกสนานออกรสออกชาติใน"สามก๊ก"ได้รับความนิยมชมชอบจากชาวจีนมาโดยตลอด และเป็นวรรณกรรมที่บรรดานักวิชาการชอบศึกษาค้นคว้ากันมากเรื่องหนึ่งคะ

เพชร ผู้แต่งเรื่องนี้ ชื่อหลัวก้วนจงคะ หลัวก้วนจงเกิดในครอบครัวปัญญาชนในศตวรรษที่ 14 เนื่องจากเค้าชอบอ่านหนังสือ โดยเฉพาะ หนังสือประวัติศาสตร์ตั้งแต่เด็ก ทำให้เค้าเป็นสนใจงานเขียนด้านประวัติศาสตร์ในเวลาต่อมา

นัส สมัยของหลัวก้วนจงมีความขัดแย้งระหว่างชนชาติกับความขัดแย้งระหว่างชนชั้นที่มีความรุนแรงและสลับซับซ้อนอย่างยิ่ง ตอน นั้นชนชาติมองโกล ปกครองชาวฮั่นอย่างทารุณโหดเหี้ยม ทำให้ประชาชนชนชาวฮั่นต้องลุกขึ้นต่อสู้ ทั่วประเทศมีกลุ่มกบฏเกิดขึ้น อย่างไม่ขาดสาย กลุ่มกบฏกลุ่มต่างๆนอกจากจะต่อสู้กับทหารของมองโกลแล้ว ยังได้รวมกำลังเพื่อเตรียมโค่นล้มพวกมองโกล และ ยึดอำนาจการปกครองคืนมาคะ

เพชร ตอนหนุ่มๆหลัวกว้านจงก็ได้เข้าร่วมกับกลุ่มกบฏด้วย และเป็นกุนซือของกลุ่ม หลัวก้วนจงมีอุดมการณ์ทางการเมืองเต็มเปี่ยม ฝันที่จะถือโอกาสสถานการณ์ทางการเมืองที่วุ่นวายเข้ามาปกครองประเทศ แต่ว่าต่อมามีกลุ่มกบฏที่นำโดยจูหยวนจังได้รับชัย ชนะและสร้างราชวงศ์หมิงขึ้นแทน ทำให้อุดมการณ์ทางการเมืองของหลัวก้วนประสบความล้มเหลว เขาจึงหันมาใช้ชีวิตอย่าง สันโดษและประพันธ์วรรณกรรมแทนคะ

นัส เนื้อหาในเรื่อง "สามก๊ก"เป็นการเล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์เกือบร้อยปี ถือเป็นหนังสือที่รวบรวมเรื่องราวประวัติศาสตร์ เกล็ดชีวิต และนิทานเล่าลือ ผสมกับอุดมคติทางการเมือง และประสบการณ์ที่เคยเข้าร่วมสงครามของผู้เขียน พรรณนาให้เห็นประวัติศาสตร์การต่อสู้ทางการเมือง การทหารในสมัยสามก๊ก อันประกอบด้วย ก๊กเว่ย ก๊กสู่และก๊กอู๋

เพชร "สามก๊ก"ประสบความสำเร็จในหลายๆด้าน เนื้อเรื่องสร้างตัวละครโดดเด่นกว่า 400 คน ในจำนวนนี้ บุคคลสำคัญๆก็มีหลายสิบ คน อย่างเช่น โจโฉ กษัตริย์ก๊กเว่ยที่ชอบวางแผนพลิกแพลงและขี้ระแวงสงสัย ขงเบ้ง กุนซือของทหารก๊กฉู่ ผู้มีสติปัญญาเฉียบ แหลม เตียวหุย นายทหารผู้องค์อาจกล้าหาญ รอบคอบ โจวยวู แม่ทัพก๊กอู๋ผู้เฉลียวฉลาด แต่มีใจแคบ ตัวละครเหล่านี้ล้วนเป็นตัว ละครที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นและเป็นที่ชื่นชอบของผู้อ่านมากๆคะ

นัส "สามก๊ก" ถือได้ว่าเป็นวรรณกรรมที่ให้แง่มุมทั้งในด้านประวัติศาสตร์ จิตวิทยา มนุษย์สัมพันธ์ การวางกุศโลบาย การบริหาร การทหาร ศิลปะและปรัชญา สามก๊กไม่ได้แค่โด่งดังแต่ในจีน แต่ยังแพร่หลายไปยังต่างประเทศด้วย

เพชร วรรณกรรมอีกเรื่องที่ไม่พูดถึงไม่ได้เลยก็คือ "ไซอิ๋ว" ไซอิ๋วเป็นนิยายที่ได้ประสบความสำเร็จมากที่สุดเรื่องหนึ่งของจีน เนื้อเรื่องพูด ถึงพระถังซัมจั๋งที่เป็นพระอาจารย์ทางพุทธศาสนาในศตวรรษที่7 ที่เดินทางไกลเพื่ออัญเชิญพระไตรปิฎกกลับมาจากประเทศ อินเดีย เป็นเรื่องสมมุติความยากลำบากและอุปสรรคต่างๆนานาที่พระถังซัมจั๋งและบริวารทั้งสามได้พบเจอในระหว่างทางไกล

นัส เรื่องนี้ก็มี เห้งเจียหรือซุนหงอคง พญาวานรที่มีความเก่งกาจ ไม่กลัวอำนาจบาตรใหญ่และต่อสู้กับความชั่วร้ายอย่างไม่ย่อท้อ เป็นพระเอกของเรื่อง

เพชร อู๋เฉิงเอิน เป็นคนเขียนเรื่อง"ไซอิ๋ว"เค้าเป็นคนมณฑลเจียงซู เขามีความสามารถหลายด้าน ทั้งวาดภาพ อักษรศิลป์ แต่งเพลง เล่น หมากรุก อีกทั้งชอบสะสมผลงานศิลปะ เมื่อครั้นเยาว์วัย อู๋เฉิงเอินก็ได้รับการชื่นชมยกย่องจากคนในหมู่บ้านเดียวกันเนื่องจากมี ความรู้มาก แต่น่าเสียดายคะ เพราะว่าเค้าสอบจอหงวนไม่ติดสักที ทำให้ชีวิตยากลำบากมาก

นัส นี่ก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้เขารับรู้ถึงความเหลวแหลกเน่าเฟะของระบบเจ้าขุนมูลนายของสังคมศักดินา ทำให้เค้าแค้นเคืองและ แสดงความไม่พอใจออกมาในเรื่องไซอิ๋ว มีบทกวีบทหนึ่งในเรื่องว่า การที่ผู้ปกครองแผ่นดินใช้คนไม่เป็น ปล่อยให้คนไร้ศีลธรรม กุมอำนาจ บ้านเมือง เป็นเหตุที่ทำให้สังคมไม่ยุติธรรม

เพชร อู๋เฉิงเอินเคยตามพ่อไปเที่ยววัดและป่าเขาในบริเวณชานเมือง การไปเที่ยวแต่ละครั้ง พ่อก็มักจะเล่าตำนานนิทานแปลก ประหลาดในท้องถิ่นนั้นให้ฟัง หลังอายุ 30 ปี เขาได้เก็บรวบรวมเรื่องราวแปลกๆ และเริ่มแต่งเป็นหนังสือ พออายุประมาณ 50 ปี เขาแต่งเรื่อง"ไซอิ๋ว"ได้สิบกว่าตอน จากนั้นก็หยุดลงกลางคันเป็นเวลาหลายปี จนกระทั่งลาออกจากราชการและกลับไปใช้ชีวิต บั้นปลายที่บ้านเกิด จึงมีเวลาแต่งต่อจนเสร็จสมบูรณ์

นัส เรื่อง"ไซอิ๋ว"มีผลกระทบอย่างมากต่อคนรุ่นหลัง และได้กลายเป็นแรงบันดาลใจของการประพันธ์ผลงานวรรณกรรมเด็ก ภาพยนตร์และบทละครของจีน หลายต่อหลายเรื่องในยุคต่อๆมา เอาหละคะวันนี้เราก็ได้เกร็ดความรู้เล็กๆน้อยๆเกี่ยวกับวรรณกรรมของจีนกันพอควร เวลาของเราก็ใกล้จะหมดลงแล้ว ถ้าท่านผู้ฟังมีความคิดเห็นต่อรายการสบายๆในจีนก็อย่าลืมเขียนจม.มาหาเราได้ที่ cri หรือ e-mail: tai@cri.com.cn

เพชร ก่อนจากกันไปวันนี้ เพชรขอทิ้งท้ายกันด้วยเพลงเพราะๆจากทังชั่น กับเพลง หรือเพลงประกอบละครเรื่องต้าฉางจิน สำหรับวันนี้เราสองคนลาไปก่อน พบกันใหม่ครั้งหน้า เวลาเดิม สวัสดีคะ

นัส สวัสดีคะ