ทางภาคตะวันตกของมณฑลหูเป่ยและภาคตะวันออกของมณฑลเสฉวนของจีนมีชนชาติที่ชอบการร้องรำทำเพลงอย่างมากชนชาติหนึ่ง พวกเขามีชื่อเป็นที่รู้จักกันว่าชนชาติถู่เจีย ซึ่งมีประวัติยาวนานกว่า3000ปีมาแล้ว และประเพณีที่มาพร้อมกับประวัติศาสตร์ของชนชาติคือซ่าเอ่อเฮอ ซึ่งเป็นการร้องเพลงและเต้นรำในงานศพของชาวถู่เจีย ปัจจุบัน เขตที่อยู่อาศัยของชาวถู่เจียยังคงนิยมการร้องเพลงและเต้นรำแบบนี้ ในรายการชนชาติส่วนน้อยของจีนวันนี้ ดิฉันจะพาท่านผู้ฟังเข้าสู่ตำบลเหย่ซานกวน อำเภอปาตง จังหวัดเอินซือของมณฑลหูเป่ย ไปสัมผัสประเพณีการร้องเพลงและเต้นรำงานศพที่มีลักษณะพิเศษและดูได้ยากค่ะ
ท่านผู้ฟังคะ เสียงที่ท่านได้ยินอยู่นี้คือเสียงชาวถู่เจียเต้นรำ"ซ่าเอ่อเฮอ" ในหมู่บ้านของชนชาติถู่เจีย เมื่อมีคนแก่เสียชีวิต ผู้คนในหมู่บ้านตลอดจนญาติพี่น้องที่อยู่ไกลถึงหลายสิบกิโลเมตรก็จะพากันมาชุมนุมกันที่โถงตั้งศพ พวกเขาจะตีกลอง ร้องเพลงและเต้นรำ บางทีก็จะเต้นรำกันทั้งคืน หรือเต้นรำนานถึงสามสี่คืนก็มี เล่ากันว่า "ซ่าเอ่อเฮอ"มาจากการเต้นรำสู้รบและพิธีเซ่นไหว้ของบรรพบุรุษชาวถู่เจีย นายเถียนฟากัง รองประธานคณะกรรมการศาสนาแห่งชาติประจำจังหวัดปกครองตนเองชนชาติถู่เจียและชนชาติม้ง รองผู้อำนวยการสมาคมศึกษาด้านชนชาติได้แนะนำที่มาของชื่อ"ซ่าเอ่อเฮอ"ให้เราฟังว่า
"ความจริง"ซ่าเอ่อเฮอ"เป็นคำที่สอดแทรกอยู่ระหว่างบรรทัด เพลงแต่ละตอนก็ต้องมีคำๆนี้ ครั้นสืบทอดต่อๆกันมา เราก็เลยเรียกการเต้นรำนี้ว่า"ซ่าเอ่อเฮอ""
ในตำบลเหย่ซานกวน แหล่งกำเนิด"ซ่าเอ่อเฮอ" เราได้เห็นภาพการเต้นรำ"ซ่าเอ่อเฮอ" คุณป้าชาวถู่เจียชื่อเถียนซิ่วจวี๋อายุ70ปีซึ่งเสียชีวิตไปแล้ว ครอบครัวของเธอได้จัดสถานที่เต้น"ซ่าเอ่อเฮอ"ในบ้านของตัวเอง ญาติพี่น้องจากหมู่บ้านต่างๆพากันมาชุมนุมที่นี่ เย็นวันนั้น ทั้งหมู่บ้านอบร่ำไปด้วยบรรยากาศของการเต้นรำ เสียงกลองที่มีจังหวะจะโคนดังขึ้นที่ห้องโถงตั้งศพ
ชายชาวถู่เจียคนหนึ่งตีกลองใบใหญ่ พร้อมๆกับเสียงตีกลองที่มีจังหวะจะโคนยิ่งนี้ ชายหนุ่มสามคนเต้นไปร้องเพลงไป ญาติๆที่มาร่วมงานล้วนห้อมล้อมอยู่หน้าห้องตั้งศพ มีคนเข้าร่วมเต้นรำ"ซ่าเอ่อเฮอ"เป็นระยะๆ
ขณะเต้นรำ"ซ่าเอ่อเฮอ" ชาวถู่เจียจะแสดงออกให้เห็นถึงความรักและความคิดถึง ซึ่งเป็นรูปแบบที่ดีในการบรรยายและแลกเปลี่ยนความรู้สึกของชาวถู่เจีย ท่วงทำนองของเพลงสูงกังวาน เนื้อเพลงอุดมสมบูรณ์ ทั้งนี้ก็เพื่อไว้อาลัยแก่ผู้เสียชีวิต หวนระลึกถึงผู้เสียชีวิต บ้างเพื่อสรรเสริญคนโบราณ เล่าเรื่องราวของประวัติศาสตร์ บ้างก็เล่านิทานต่างๆ และที่มีความพิเศษสุดยังคงเป็นท่ารำ
"โดยมีท่วงท่าที่แลบึกบึนและมีพลังยิ่ง เป็นท่วงท่าที่เต้นยากมาก มีทั้งหมดหลายสิบท่า เช่น นกนางแอ่นคาบโคลน พยัคฆ์ลง เขาเป็นต้น เป็นท่าที่นักเต้นรำไม่สามารถเลียนแบบได้เลย"
1 2
|