ปีนี้เป็นวาระครบรอบ 70 ปีการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน ช่วง 70 ปีที่ผ่านมา ความสำเร็จด้านการพัฒนาประเทศของจีนเป็นที่จับตามองของโลก ส่วนชาวจีนก็มักจะหวนรำลึกถึงอดีตผู้นำผู้สถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน ที่จะหวนรำลึกมากที่สุดก็คือ เหมา เจ๋อตง (毛泽东, 1893.12.26---1976.09.09) หรือ “เหมาจู่สี” (毛主席)  ประธานเหมา ที่ชาวจีนนิยมเรียกกัน ถึงแม้ประธานเหมาถึงแก่กรรมไปแล้ว 43 ปี แต่ประธานเหมายังคงอยู่ในใจของประชาชนจีนเสมอ เห็นได้จากหลายสิ่งหลายอย่าง หนึ่งในนั้นคือ “เจ๋อหยวนจิ่วเจีย” (泽园酒家) แปลว่า “ภัตตาคารเจ๋อหยวน” ซึ่งเป็นร้านอาหารหูหนานที่มีประวัติความเป็นมาเกี่ยวกับประธานเหมามาก เนื่องจากประธานเหมาเป็นชาวมณฑลหูหนาน

ร้านที่ว่านี้ตั้งอยู่บนถนนหนานฉางเจีย กรุงปักกิ่ง

ทำเลที่ตั้งของภัตตาคารเจ๋อหยวนจิ่วเจียนับว่าเป็นทำเลทองและมีความสำคัญมาก กล่าวคือ ถนนหนานฉางเจียเป็นถนนจากเหนือจรดใต้ ทิศตะวันออกเป็นประตูตะวันตกของพระราชวังต้องห้าม หรือ “กู้กง” ทิศตะวันตกเป็นประตูตะวันออกของทำเนียบจงหนานไห่ หรือ ทำเนียบรัฐบาล ถนนสายนี้จึงมีความสำคัญมาก มีตำรวจรักษาความปลอดภัย มีบรรยากาศเงียบสงบ ไม่แออัดจอแจ เมื่อนั่งลงในภัตตาคารเจ๋อหยวนจิ่วเจีย มองผ่านกระจกหน้าต่างข้างถนนก็จะเห็นกำแพงทำเนียบจงหนานไห่ที่อยู่อีกฝั่งหนึ่ง ซึ่งมีความสง่าอีกแบบหนึ่ง

เจ๋อหยวนจิ่วเจีย ก่อตั้งขึ้นโดยกลุ่มคนที่เคยเป็นพนักงานทำงานให้กับประธานเหมา เช่น พ่อครัวที่เคยทำอาหารให้ประธานเหมา หรือทหารที่เคยรักษาความปลอดภัย ช่างตัดผม เป็นต้น หลังจากประธานเหมาถึงแก่อสัญกรรมไปแล้ว บรรดาพนักงานเหล่านี้ยังคงรำลึกถึงประธานเหมา และเมื่อมีงานชุมนุมกัน ต่อมาจึงตั้งภัตตาคารแห่งนี้ขึ้น โดยนำเสนออาหารจานเด็ดจานโปรดของประธานเหมา

ประธานเหมาเป็นชาวมณฑลหูหนาน อาหารที่ประธานเหมาชื่นชอบจึงส่วนใหญ่จะเป็นอาหารตำรับหูหนาน “หงซาวโร่ว” (红烧肉, Braised pork in brown sauce) หรือ “เนื้อหมูอบซอสแดง” เป็นอาหารจานโปรดของประธานเหมา ภัตตาคารเจ๋อหยวนจิ่วเจียจึงตั้งชื่ออาหารจานโปรดของประธานเหมาว่า “เหมาสื้อ หงซาวโร่ว” (毛氏红烧肉) ซึ่งแปลว่า “หงซาวโร่วตระกูลเหมา” หรือ “หงซาวโร่วที่ประธานเหมาชอบ” ซึ่งอาหารจานนี้เองเป็นอาหารหลักที่ได้รับความนิยมอันดับหนึ่งของร้าน

นอกจาก “หงซาวโร่ว” แล้ว อาหารที่ประธานเหมาชื่นชอบ ยังรวมถึง พริก มะระ ปลา และ “ล่าโร่ว” หรือ เนื้อหมักเครื่องเทศ เหมือนๆ กับชาวมณฑลหูหนานทั่วๆ ไป คำพูดติดปากของประธานเหมามีอยู่ว่า “ผู้ที่กินพริกและมะระไม่ได้ จะทำการปฏิวัติได้ยังไง？”

เนื่องจากร้านนี้มีความเกี่ยวข้องกับประธานเหมา ภายในร้านจึงประดับประดาด้วยสิ่งของที่เกี่ยวข้องกับประธานเหมาเต็มร้าน เช่น รูปปั้นประธานเหมา ภาพถ่ายประธานเหมากับพ่อครัว ภาพถ่ายประธานเหมากับประธานาธิบดีนิกสันของสหรัฐ ซึ่งเป็นภาพถ่ายขาว-ดำเมื่อหลายสิบปีก่อน นอกจากนี้ ยังมีผลงานอักษรศิลป์ของประธานเหมาหลายชิ้นประดับอยู่บนกำแพง เป็นต้น

เมื่อเดินเข้าไปในร้าน ทางซ้ายมือ จะพบภาพถ่ายประธานเหมากับหาน อาฟู่ (韩阿富) พ่อครัว เป็นภาพถ่ายเมื่อวันที่ 26 ธันวาคมปี 1962 ซึ่งเป็นวันเกิดครบรอบ 69 ปีของประธานเหมา และย่างเข้าสู่ปีที่ 70

ภาพดังกล่าวมีคำบรรยายว่า ปี 1953 ประธานเหมาไปตรวจเยี่ยมเมืองหังโจว นายหาน อาฟู่ ชาวบ้านในท้องถิ่น มีโอกาสทำ  “หงซาวอี๋ว์” (Braised fish in brown sauce) หรือ “ปลาอบซอสแดง” ให้ประธานเหมา ประธานเหมาชื่นชอบมาก จากนั้นจึงสั่งย้ายนายหาน อาฟู่จากเมืองหังโจวมาเป็นพ่อครัวประจำตัวที่กรุงปักกิ่ง ทำอาหารให้กับประธานเหมาเป็นการเฉพาะ

ในภาพถ่ายดังกล่าว ประธานเหมามีอายุ 69 ปี ส่วนนายหาน อาฟู่มีอายุ 52 ปี ได้ย้ายจากเมืองหังโจวมาอยู่ที่กรุงปักกิ่ง ทำอาหารให้กับประธานเหมาเป็นเวลาเกือบ 10 ปีแล้ว เขาทำอาหารให้กับประธานเหมาตั้งแต่ปี 1953-1976 เป็นเวลารวม 23 ปี เป็นพ่อครัวเกรดพิเศษที่ทำเนียบจงหนันไห่ กรุงปักกิ่ง ภายหลังเปิดภัตตาคารเจ๋อหยวนจิ่วเจียแล้ว นายหาน อาฟู่รับหน้าที่เป็นที่ปรึกษาของภัตตาคาร ก่อนจะเสียชีวิตในปี 2004 ด้วยวัย 96 ปี

นอกจากนี้ ภายในร้านฯ ยังมีภาพถ่ายประธานเหมากับพ่อครัวอีกคนหนึ่ง ชื่อ เฉิง หรู่หมิง (程汝明, ปี 1926-2012) เป็นภาพถ่ายเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม ปี 1960 ซึ่งเป็นวันเกิดครบรอบ 67 ปีของประธานเหมา

ในภาพดังกล่าวมีคำบรรยายว่า นายเฉิง หรู่หมิงเริ่มทำอาหารให้ประธานเหมาตั้งแต่ปี 1954 เขาเก่งในด้านการทำอาหารหลายอย่าง ตั้งแต่เนื้อวัว ไก่ กุ้ง เป็ด และลูกชิ้นหัวสิงห์โต (狮子头, Yanchen Qiao Ball) เขาทำอาหารให้กับประธานเหมาเป็นเวลารวม 22 ปี ตั้งแต่ปี 1954-1976

ในภาพถ่ายปี 1960 ดังกล่าว ประธานเหมามีอายุ 67 ปี ส่วนนายเฉิง หรู่หมิงเป็นหนุ่มวัย 34 ปี เขาเป็นพ่อครัวอีกหนึ่งคนที่มีความเก่งในด้านการปรุงอาหาร และเป็นหัวหน้าพ่อครัวในทำเนียบจงหนันไห่ กรุงปักกิ่ง เขาเสียชีวิตไปเมื่อปี 2012 ด้วยวัย 86 ปี

(TIM/LING)