ตั้งแต่สมัยโบราณเป็นต้นมา  เทศกาลตรุษจีนก็เป็นงานเฉลิมฉลองยิ่งใหญ่มโหฬารประจำปีของจีนมาโดยตลอด  ตั้งแต่ชนชั้นสูงในวังไปจนถึงสามัญชนทั่วไป  ชาวจีนพร้อมใจเฉลิมฉลองตรุษจีนด้วยความกระตือรือร้นเพื่อแสดงความปรารถนาอันดีงามต่ออนาคต

ขนบธรรมเนียมฉลองตรุษจีนของพระราชสำนัก

วันที่ 24 เดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติของจีน จะเป็นวันทำความสะอาดบ้านเรือน แต่สำหรับพระราชสำนักจะทำอย่างไร  ข้อมูลจากพิพิธภัณฑ์วังต้องห้ามกู้กงระบุว่า  ในวันที่ 24 เดือน 12 ดังกล่าว  ในวังไม่เพียงแต่จะทำความสะอาดอย่างรอบด้านเท่านั้น  หากยังต้องแขวนโคมไฟอีกด้วย เพื่อประดับความสวยงามและให้พระราชวังสว่างสดใสยิ่งขึ้น 

ย้อนไปถึงรัชสมัยจักรพรรดิเฉียนหลงแห่งราชวงศ์ชิง  มีข้อกำหนดว่า  วันที่ 24 เดือน 12 เป็นวันแขวนโคมไฟในพระราชวัง  พอถึงวันนี้ จะมีการแขวนโคมไฟเทียนเติง(โคมสวรรค์)อยู่หน้าตำหนักเฉียนชิงที่ประทับของจักรพรรดิ  และจะแขวนโคมไฟเทียนโซ่ว(โคมอายุยืนหมื่นปี)อยู่หน้าตำหนักหนิงโซ่วที่ประทับของพระราชมารดาจักรพรรดิตามลำดับ  นอกจากนี้  ยังจะประดับโคมไฟที่สวยงามและละเอียดประณีตตามสถานที่ต่างๆในพระราชวังอีกด้วย  อีกทั้งจะติดภาพเทพเจ้าป้องกันประตู เป็นต้น

พอถึงคืนส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ พระราชสำนักจะจัดการแสดงงิ้วเพื่อต้อนรับปีใหม่อย่างอลังการ เทียบได้กับงานราตรี “ชุนหว่าน”ในทุกวันนี้ โดยจะจัดแสดง “งิ้วเฉิงอิ้ง” ซึ่งทุกคนจะไม่เข้านอนรวมถึงจักรพรรดิด้วย เพื่อรอรับอรุณรุ่งแห่งปีใหม่ ประเพณีนี้เรียกว่า “โส่วซุ่ย”  สมัยราชวงศ์ชิงจะมีการกำหนดจานอาหารมงคลและกล่องผลไม้สำหรับคืนส่งท้ายปีเก่านี้ด้วย

อาหารการกินตรุษจีนสมัยโบราณ

คนจีนสมัยโบราณให้ความสำคัญในการเฉลิมฉลองเทศกาลตรุษจีนเป็นอย่างยิ่ง  โดยเฉพาะให้ความสำคัญเรื่องอาหารการกินเป็นพิเศษ  และเป็นที่ทราบกันดีว่า  ของกินที่ขาดมิได้ในช่วงตรุษจีนคือ  “ขนมเข่ง”  และอาหารมงคลคืนส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ 

นอกจากนี้  แต่ละยุคสมัยแต่ละพื้นที่ต่างมีอาหารพิเศษในช่วงเทศกาลตรุษจีน  ตัวอย่างเช่น  ราชวงศ์หนาน(ราชวงศ์ใต้)  ผู้คนนิยมกินไข่ดิบในวันชิวอิก โดยเชื่อว่าไข่ดิบจะเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพแข็งแรง  และสามารถขับไล่ความร้อนในร่างกายให้ออกไป  และป้องกันโรคภัยได้

“อู่ซิน” เป็นอาหารจานสำคัญที่ขาดมิได้ในช่วงเทศกาลตรุษจีนสมัยโบราณ  “อู่ซิน” ได้แก่ กระเทียม  ต้นหอม  กุยไช่ และพฤกษชาติที่มีกลิ่นแรง 5 อย่าง  ซึ่งมีนัยว่าต้อนรับปีใหม่  และให้มีสุขภาพแข็งแรง

สำหรับสุราที่นิยมดื่มในช่วงตรุษจีน  จากข้อมูลทางประวัติศาสตร์พบว่า  คนจีนสมัยโบราณนิยมดื่มเหล้าที่กลั่นจากพริกและใบสนให้อายุยืน  และยังมีเหล้าดั้งเดิมที่กลั่นด้วยสมุนไพรจีน เพื่อขจัดโรคภัยและขอพรให้ชีวิตมีความสุข และจากบันทึกประวัติศาสตร์ยังพบว่า  คนจีนสมัยโบราณก็มีการไปฉลองตรุษจีนในภัตตาคารด้วย

พร้อมๆกับการผันเปลี่ยนของกาลเวลา  ประเพณีการเฉลิมฉลองตรุษจีนก็มีการเปลี่ยนแปลงด้วย  แต่เรื่องที่ไม่เปลี่ยนแปลงคือ  การใช้ชีวิตอย่างกระตือรือร้นและปรารถนาการมาถึงของอนาคตของประชาชนจีน

(Yim/Zhou/Dandan)