ปี 2021 เป็นครบรอบ 30 ปี ความสัมพันธ์คู่เจรจาจีน-อาเซียน ในโอกาสนี้ ชุย อี๋เหมิง ผู้สื่อข่าวภาคภาษาไทยได้สัมภาษณ์อาจารย์ปิติ ศรีแสงนาม ผู้อำนวยการศูนย์อาเซียนศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยว่าด้วยผลงานระหว่างจีน-อาเซียนในรอบ 30 ปีที่ผ่านมา โดยมีบทสัมภาษณ์ดังต่อไปนี้

ชุย: ปี 2021 เป็นครบรอบ 30 ปี ความสัมพันธ์คู่เจรจาจีน-อาเซียน ขอให้ท่านทบทวนผลงานระหว่างจีน-อาเซียนในรอบ 30 ปีที่ผ่านมา

อาจารย์ปิติ ศรีแสงนาม: 30 ปีที่ผ่านมา จริง ๆ แล้ว จีนเองก็ถือว่าเป็นประเทศแรก ๆ ที่เข้ามามีความสัมพันธ์กับอาเซียนโดยเข้ามามีความสัมพันธ์ครั้งแรกที่การประชุมระดับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของอาเซียนที่กรุงกัวลาลัมเปอร์ในปี 1991 นั่นก็ถือเป็นช่วงเวลาที่เริ่มต้นความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการระหว่างอาเซียนกับจีน

ความสัมพันธ์ระหว่างอาเซียนกับจีนในรอบ 30 ปีที่ผ่านมาเป็นความสัมพันธ์ที่มีคุณภาพ วันที่ 2 กรกฎาคมปี 1997 ประเทศไทยประกาศลอยตัวค่าเงินบาท นั่นถือว่าเป็นช่วงเวลาที่อาเซียนของเราเข้าสู่วิกฤตเศรษฐกิจ 1997 อย่างเป็นทางการ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ตกต่ำที่สุดของอาเซียน แต่ในช่วงเวลาที่ตกต่ำที่สุดอย่างในอาเซียนนี่ จีนก็ให้ความช่วยเหลือกับอาเซียนทั้งในรูปแบบทวิภาคี ก็คือจีนกับประเทศต่าง ๆ ทั้งในรูปแบบจีนกับอาเซียน และทั้งในรูปแบบที่เป็นผ่านกองทุนการเงินระหว่างประเทศรวมกันเป็นมูลค่ามากกว่า 4,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ตรงนี้ก็ถือว่าเป็นเพื่อนในยามยากที่สุดของอาเซียน ก็มีจีนในหนึ่งในนั้น และหลังจากนั้น ความสัมพันธ์ก็ขยายตัวต่อเนื่องกลายเป็นอาเซียน+1 กลายเป็นอาเซียน+3

หลังจากนั้น พอถึงปี 2000 2001 2002 จีนกับอาเซียนก็เริ่มต้นการเจรจาการค้าเสรี เราใช้เวลาในการเจรจาสั้นมาก เราก็สามารถที่จะสรุปข้อตกลง พอถึงปี 2004 เราก็เริ่มต้นการลดภาษี จนในที่สุดการค้าระหว่างอาเซียนกับจีนในปี 2015 ภาษีก็กลายเป็นศูนย์เปอร์เซ็นต์ด้วยกันทั้งหมด แล้วก็เมื่อปี 2020 ก็เฉลิมฉลองไปล่ะ วาระครบรอบ 10 ปีเขตการค้าเสรีอาเซียน-จีน

ตอนนี้ จีนเองก็เป็นคู่ค้าอันดับหนึ่งของเกือบจะทุกประเทศในอาเซียน เป็นนักลงทุนอันดับหนึ่งในอาเซียน เช่นเดียวกันอาเซียนเองก็เป็นคู่ค้าสำคัญของจีนด้วย โดยเฉพาะในเรื่องของสินค้าเกษตรและสินค้าอาหารแปรรูป เพราะฉะนั้น ความสัมพันธ์เหล่านี้ ก็ถือว่า ไม่ว่าจะเป็นในมิติเศรษฐกิจ มิติการเมือง เราก็มีความสัมพันธ์ที่ดีมาโดยตลอด ทำให้ตลอด 30 ปีที่ผ่านมาก็ถือว่าเป็น 30 ปีที่ดีมากระหว่างอาเซียนกับจีน

(Cui)