หลายปีมานี้ นักศึกษาจีนมีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ การแข่งขันด้านการหางานทำก็มีแรงกดดันมากขึ้นด้วย สถิติจากกระทรวงศึกษาธิการจีนระบุ ปี 2020 จีนมีผู้เข้ารับการศึกษาในระดับอุดมศึกษาอยู่กว่า 35.99 ล้านคน ซึ่งจำนวนผู้สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยทั่วประเทศในปี 2022 จะเป็น 10.76 ล้านคน

ทั้งนี้ หนุ่มสาวจีนที่จบการศึกษาจากรั้วมหาวิทยาลัยแล้วในปัจจุบัน ส่วนใหญ่จะเป็นคนรุ่นเจเนอเรชั่น Z โดยพวกเขาใช้ชีวิตอยู่ท่ามกลางสภาพแวดล้อมที่มีความเป็นสากล หลากหลาย เทคโนโลยีสูง งานปรับเปลี่ยนง่าย และการแข่งขันรุนแรง มีโอกาสใหม่และการท้าทายใหม่ และมีนิสัยไม่เหมือนวัยรุ่นสมัยเก่าด้วย รายงานสมุดปกขาวเรื่องการเรียนและการพัฒนาของนักศึกษาจีนปี 2022 ระบุว่า นักศึกษาจีนในปัจจุบันมีนิสัยที่แตกต่างหลากหลายกว่าอดีต และมีความคิดอ่านค่านิยมเป็นของตนมากขึ้น โดยจะแบ่งเป็น 4 ประเภทหลัก ได้แก่ “ไฟแรง” “เดินสายกลาง” “ขยันตัวเป็นเกลียว” และ “ฉลาดเป็นกรด”

นักศึกษาประเภท “ไฟแรง” จะวางแผนการเรียนละเอียด ควบคุมตัวเองอย่างเข้มงวด ตั้งหน้าตั้งตาเรียนอย่างมาก

นักศึกษาประเภท “เดินสายกลาง” ไม่หวังผลสอบต้องดีเลิศ ชอบทำกิจกรรมและไม่หยุดพัฒนาความสามารถนอกห้องเรียน

นักศึกษาประเภท “ขยันตัวเป็นเกลียว” ตั้งหน้าตั้งหน้าอ่านหนังสืออย่างไม่เห็นแก่เหน็ดเหนื่อย เชื่อมั่นว่าความขยันหมั่นเพียรย่อมนำสิ่งดีมาสู่ชีวิต

นักศึกษาประเภท “ฉลาดเป็นกรด” มีช่องทางได้ข้อมูลกว้างขวาง เรียนเก่งและเล่นเก่งด้วย เป็นคน perfectionism ชอบหาวิธีเรียนรู้ใหม่ๆ และหวังว่าได้ผลการเรียนที่ดีขึ้น

แต่ไม่ว่านักศึกษาประเภทไหน ล้วนเตรียมตัวสู่อนาคตตลอด สมุดปกขาวยังระบุว่า นอกจากตำราเรียนในมหาวิทยาลัยแล้ว นักศึกษาจีนให้ความสำคัญกับใบรับรองความสามารถต่างๆ และการสอบนอกห้องเรียนต่างๆ ตลอดจนการฝึกงานในสังคม และการพัฒนาความสามารถพิเศษด้วย โดยนักศึกษาที่ตอบสำรวจ 54% หวังว่าจะเรียนต่อหลังจบจากมหาวิทยาลัย ซึ่งในจำนวนนี้ มีคนจำนวนไม่น้อยที่รู้สึกหนักใจกับการเตรียมตัวสอบเข้าศึกษาต่อ โดยมี 39% เห็นว่า ขาดแคลนการชี้นำที่มีประสิทธิผลด้านการเรียน และ 33% เห็นว่า กิจกรรมบันเทิงที่อยู่รอบตัวจะกระทบการเรียน

นอกจากนี้ สมุดปกขาวดังกล่าวยังระบุอีกว่า นักศึกษาจีนในปัจจุบันสนใจในหลายประเด็น เช่น ผู้ตอบสำรวจ 28% ยังไม่มีเป้าหมายชัดเจนในอนาคต 24% เห็นว่าตนเองไม่เก่งในการแสดงความสามารถ 22% ติดใจเรื่องหาเงินไม่เป็น 21% คิดว่าตนเองมีความสามารถไม่พอ นอกจากนี้ ยังมีหลายๆคนติดใจเรื่องที่ตนเองมีผลสอบไม่ดี หรือความสามารถทางอารมณ์ (EQ) ไม่สูง เป็นต้น โดยเป้าหมายของพวกเขาคือ มีความเป็นมืออาชีพ เข้ากับสังคมได้ดี มีความรู้ มีงานทำ มีเพื่อนฝูง และได้ทำตามความฝันของตน เป็นต้น

Yim/Ldan