ปี 2018 ครบรอบ 40 ปีของการปฏิรูประบบเศรษฐกิจและการเปิดสู่ตลาดโลกของจีน ในช่วง 40 ปีที่ผ่านมา ภายใต้การนำของพรรคคอมมิวนิสต์จีน ประชาชนจีนใช้ความขยันหมั่นเพียร ความสามัคคีเป็นน้ำหนึ่งใจเดียว สร้างผลงานที่ยิ่งใหญ่ ที่ชาวโลกเรียกกันว่า เป็นสิ่งมหัศจรรย์ในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ

เมื่อวันที่ 26 สิงหาคมปี 1980 การประชุมคณะกรรมการประจำสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติชุดที่ 5 ครั้งที่ 15 ได้ตรวจสอบและอนุมัติให้จัดตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษ และผ่าน "มาตรการชั่วคราวเกี่ยวกับเขตเศรษฐกิจพิเศษมณฑลกว่างตุง" เขตเศรษฐกิจพิเศษเกิดขึ้นในจีนอย่างเป็นทางการ ในช่วงนั้นสื่อต่างประเทศพากันรายงานว่า "จีนเกิดเหตุการณ์ระเบิดครั้งใหญ่แห่งการปฏิรูป"

เวลานั้น มีข้อสงสัยต่างๆ นานา เช่น การปฏิรูปถูกต้องหรือไม่ การปฏิรูปจะประสบความสำเร็จหรือไม่ ปี 1984 ท่านเติ้ง เสี่ยวผิงเดินทางมาเยือนเมืองเซินเจิ้นเป็นครั้งแรก เพื่อชี้ให้เห็นทิศทางของการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษและการปฏิรูปเปิดสู่ภายนอกของจีนว่า "เขตเศรษฐกิจพิเศษเป็นหน้าต่างแห่งเทคโนโลยี การบริหาร ความรู้สติปัญญาและนโยบายต่อต่างประเทศ"

หลังจากนั้น การปฏิรูปเปิดสู่ภายนอกเหมือนกระแสน้ำเชี่ยว ที่ขยายวงกว้างไปทั่วประเทศ ทั้งหมู่บ้านชนบทและเมืองเล็กเมืองใหญ่ เขตริมฝั่งทะเลและเมืองชายแดน เจ้าหน้าที่รัฐบาลและชาวบ้านทั่วไป มีความเข้าใจความรับรู้มากขึ้นต่อนโยบายสำคัญ ที่เกี่ยวข้องกับอนาคตของตน

คำพูดของท่านเติ้ง เสี่ยวผิง เป็นการเพิ่มพลังงานให้กับขบวนรถแห่งการปฏิรูปและเปิดประเทศ หลังจากได้จัดตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษ 4 เขตแรกได้แก่เมืองเซินเจิ้น จูไห่ ซานโถวและเสี้ยเหมินในปี 1980 แล้ว ปี 1984 รัฐบาลจีนประกาศเปิดเมืองริมฝั่งทะเล 14 เมืองสู่ภายนอก ปี 1988 ยกระดับเกาะไหหลำจากเมืองแห่งหนึ่งของมณฑลกว่างตุงให้เป็นมณฑลไหหลำ และกำหนดให้ทั้งมณฑลไหหลำเป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษ ปี 1990 ประกาศแผนการพัฒนาเขตผู่ตงของนครเซี่ยงไฮ้

ปี 1979 เมืองเซินเจิ้นสร้างนิคมอุตสาหกรรม "สือโข่ว" จัดตั้งโรงงานแปรรูปสินค้าส่งออกจำนวนมากในเขตนี้ ซึ่งถือเป็นนิคมอุตสาหกรรมแห่งแรกของจีน และเป็นเขตที่นำหน้าการปฏิรูปเปิดสู่ภายนอก นอกจากนั้น เขต "หลัวโห" ในเมืองเซินเจิ้น ก็ได้เริ่มต้นโครงการสร้างสรรค์เมืองขนาดใหญ่ จนถึงครึ่งปีแรก 1985 เขตนี้ได้สร้างตึกสูงกว่า 18 ชั้น ทั้งหมด 60 แห่ง โดยเฉพาะอาคาร "กั๋วเม่า" ที่สร้างแล้วเสร็จในปีเดียว ความเร็วการก่อสร้างเฉลี่ยคือ "3 วันสร้าง 1 ชั้น " สร้างสถิติใหม่ในประวัติศาสตร์การก่อสร้างของจีน และเป็นสัญลักษณ์ของ "ความเร็วเซินเจิ้น"

เดือนตุลาคมปี 1992 การประชุมสมัชชาผู้แทนพรรคคอมมิวนิสต์ทั่วประเทศจีนครั้งที่ 14 มีข้อเสนออย่างชัดเจนว่า "เป้าหมายของการปฏิรูประบบเศรษฐกิจของจีนคือ สร้างกลไกเศรษฐกิจการตลาดแบบสังคมนิยม" จนถึงช่วงสิ้นปี จีนมีพื้นที่เปิดสู่ภายนอก 500,000 ตารางกิโลเมตร รวมประชากรกว่า 300 ล้านคน อำเภอและเมืองทั้งหมด 339 แห่ง จีนได้สร้างโครงสร้างเปิดสู่ภายนอกที่กว้างขวางและมีหลายระดับ

นิตยสาร ดิ อีโคโนมิสต์ (The Economist) ของอังกฤษออกบทวิจารณ์ว่า สิ่งที่น่าสนใจที่สุดของจีนก็คือ "เขตเศรษฐกิจพิเศษ" ทั่วโลกมีเขตเศรษฐกิจพิเศษรวมกว่า 4,000 แห่ง ตัวอย่างที่ประสบความสำเร็จอันดับแรกน่าจะเป็น "สิ่งมหัศจรรย์เซินเจิ้น" 

ปี 1979 จีดีพีของเมืองเซินเจิ้นคือ 197 ล้านหยวน หรือเกือบ 1,000 ล้านบาท จนถึงปี 2017 สูงถึง 2.24ล้านล้านหยวน หรือเกินกว่า 10 ล้านล้านบาท รองจากกรุงปักกิ่งและนครเซี่ยงไฮ้ จัดอยู่อันดับ 3 ของแผ่นดินใหญ่ และพอๆ กับเขตบริหารพิเศษฮ่องกงของจีน ช่วงก่อนการปฏิรูป เซินเจิ้นเคยเป็นหนึ่งของช่องทางที่ชาวจีนหลบหนีไปฮ่องกง แต่ปัจจุบัน ชาวฮ่องกงที่มาทำงานและอาศัยในเมืองนี้มีจำนวนมากขึ้น

ช่วง 5 ปีที่ผ่านมา จีดีพีของเมืองเซินเจิ้นเติบโต 9.2% ต่อปี ทำให้เมืองนี้ขยับขึ้นเป็น1 ของ 30 เมืองใหญ่ของโลก โฉมหน้าของเมืองเซินเจิ้น ก็เกิดการเปลี่ยนแปลงแบบฟ้ากับเหว จนถึงปัจจุบัน มีอาคารสูงกว่า 100 เมตรจำนวนเกือบ 1,000 แห่ง สร้างทางหลวงกว่า 6,000 กิโลเมตร รางรถไฟใต้ดินระยะยาวรวม 297 กิโลเมตร อุทยานชนิดต่างๆ เกือบ 1,000 แห่ง จึงมีอีกชื่อหนึ่งว่า "เมืองภายในอุทยาน"

ประวัติศาสตร์ของเมืองเซินเจิ้น ก็คือภาพที่สะท้อนให้เห็นการพัฒนาของจีนในช่วง 40 ปีที่ผ่านมา อย่างที่นายสี จิ้นผิง เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีนกล่าวรายงานในการประชุมสมัชชาผู้แทนพรรคคอมมิวนิสต์ทั่วประเทศจีนครั้งที่ 19 ว่า "มีแต่สังคมนิยมสามารถกู้จีน มีแต่การปฏิรูปเปิดสู่ภายนอก สามารถพัฒนาประเทศจีนและพัฒนาสังคมนิยม"

(Bo/Lin)