ที่มารูปภาพ https://www.sohu.com/a/237070787_100011216

ชาอยู่คู่กับคนจีนมาช้านาน เวลาได้หล่อหลอมให้ชาและคนจีนกลายเป็นส่วนหนึ่งของกันและกัน ชาจึงไม่ใช่เป็นเพียงเครื่องดื่มธรรมดาที่อยู่ในชีวิตประจำวันของคนจีน แต่ชากลายเป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรมต่างๆของคนจีนเช่นพิธีแต่งงาน หลายคนอาจมีข้อสงสัยว่าทำไมชาจึงเข้ามามีบทบาทสำคัญในพิธีแต่งงานของคนจีน ในบทความนี้จะมาช่วยไขข้อสงสัยดังกล่าว

คนจีนเชื่อว่าชาเป็นสัญลักษณ์ของความแน่วแน่ บริสุทธิ์ ลูกดกและความสุข ดั่งที่คำจีนโบราณกล่าวไว้ว่า“茶不移本，植必生子”แปลตรงตัวได้ว่า ต้นชาไม่ย้ายที่ เมื่อปลูกแล้วต้องออกผลอย่างแน่นอน  คำกล่าวนี้เกิดขึ้นมาจาก ในอดีตกาลคนจีนเชื่อว่าต้นชาจะเกิดงอกขึ้นได้ด้วยการเพาะเมล็ด เมื่อเมล็ดชางอกเป็นต้นกล้าอ่อนแล้ว หากมีการย้ายกล้าอ่อนไปปลูกที่อื่น กล้าชาต้นนั้นจะตาย ปลูกไม่รอด และนี่คือที่มาของความหมายของความแน่วแน่ คนจีนจึงใช้สิ่งนี้มาเป็นสัญลักษณ์ความรักระหว่างชายหนุ่มหญิงสาวว่าต้องมีความแน่วแน่มั่นคงดั่งต้นชา

ชาเข้ามามีบทบาทในขั้นตอนต่างๆ ของแต่งงาน โดยเริ่มจากขั้นตอนแรกเลย คือ การสู่ขอ ในการสู่ขอนั้นแม่สื่อฝ่ายชายจะส่งชา (送茶) ให้แก่ฝ่ายหญิงเป็นของหมั้นหมาย (茶礼) หากฝ่ายหญิงรับชาที่ฝ่ายชายส่งมา แปลว่าตกลงปลงใจและยินยอมรับการการหมั้นหมายของฝ่ายชาย หากไม่ยอมรับการหมั้นหมายก็ต้องคืนชากลับไปให้ฝ่ายชาย (退茶) การคืนชากลับไปนั้นหมายถึงปฏิเสธการแต่งงาน ขั้นตอนการคืนชา ผู้ใหญ่ฝ่ายหญิงใช้กระดาษห่อใบชาแห้ง จากนั้นเอาไปให้บ้านฝ่ายชายด้วยตนเองโดยไม่ผ่านแม่สื่อ เมื่อไปถึงบ้านฝ่ายชายให้เอาใบชาที่ห่อมาไปวางไว้ในห้องโถงของบ้านแล้วเดินออกมาทันที เพียงเท่านี้ฝ่ายชายจะทราบทันทีว่าหญิงสาวที่ตนหมายปองนั้นปฏิเสธการแต่งงานกับตน นับเป็นการปฏิเสธที่นุ่มนวลละมุนละม่อม ไม่ทำให้ผู้ใหญ่ฝ่ายชายเสียหน้า กลับกันถ้าหากฝ่ายหญิงยอมรับการหมั้นหมายของฝ่ายชายก็จะต้องมีพิธีกินชา (吃茶/食茶) โดยผู้ใหญ่ฝ่ายหญิงจะใช้ลำไยอบแห้งชงชาตอนรับแม่สื่อฝ่ายชาย ซึ่งถือเป็นธรรมเนียมปฏิบัติและเป็นอันเข้าใจโดยทั่วไปว่าฝ่ายหญิงยอมรับการหมั้นหมายและยินยอมที่จะตกลงปลงใจกับฝ่ายชาย ในขั้นตอนการกินชานั้นยังมีความหมายแฝงว่าฝ่ายหญิงจะรักและซื่อสัตย์ต่อฝ่ายชายเพียงผู้เดียวตราบจนวันตาย (从一而终)

พิธียกน้ำชา (新婚三道茶) เป็นพิธีกรรมสำคัญในงานแต่งงานตามประเพณีของคนจีน โดยคู่บ่าวสาวจะยกน้ำชาเพื่อกราบไหว้เทพเจ้าและบุพการีผู้ให้กำเนิด โดยถ้วยที่หนึ่งนั้นเป็นน้ำเม็ดแป๊ะก๊วยใช้กราบไหว้เทพเจ้า ถ้วยที่สองเป็นน้ำพุทราแดงใช้กราบไหว้บิดามารดาเพื่อแสดงความขอบคุณที่บิดามารดาเลี้ยงมาจนเติบใหญ่ ถ้วยที่สามเป็นน้ำชาเพียงอย่างเดียว ถ้วยนี้สำหรับคู่บ่าวสาวดื่ม เพื่อขอพรต่อเทพเจ้า ขอให้เทพเจ้าคุ้มครองและอวยพรให้บ่าวสาวครองคู่กันจนแก่จนเฒ่า เวลาดื่มชาบ่าวสาวต้องดื่มรวดเดียวให้หมดถ้วย เมื่อบ่าวสาวดื่มชาแล้วก็เป็นอันจบพิธียกน้ำชา

กาลเวลาเปลี่ยนไปพิธียกน้ำชาของคนจีนก็มีการเปลี่ยนแปลงไปบ้าง แต่อย่างไรก็ตามชายังเป็นนางเอกสำคัญของงานที่ขาดไม่ได้ บทความหน้าจะมาไขข้อสงสัยชากับพิธีแต่งงานของคนจีนต่อ เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจมากยิ่งขึ้น