ในวัฒนธรรมที่มีประวัติศาสตร์หลายพันปีของจีนนั้น ความนิยมชมชอบเครื่องหยกนับเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของวัฒนธรรมแห่งประชาชาติจีน เครื่องหยกไม่เพียงแต่เป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญของอารยธรรมโบราณของจีนเท่านั้น หากยังเป็นผลิตภัณฑ์ศิลปกรรมที่มีมาแต่ดั้งเดิมของจีนอีกด้วย

เมื่อปีค.ศ.1968 ในหลุมฝังศพโบราณแห่งหนึ่งในมณฑลเหอเป่ยทางภาคเหนือของจีนได้ขุดพบเสื้อตัวหนึ่งที่เย็บขึ้นด้วยเส้นด้ายทองคำกับแผ่น หยก เจ้าของหลุมฝังศพแห่งนี้เป็นเจ้าครองแีคว้นเมื่อประมาณศตวรรษที่หนึ่งก่อนคริสต์กาล เสื้อหยกตัวนี้แบ่งได้เป็น ๖ ส่วนด้วยกัน คือ เครื่องคลุมศีรษะ ส่วนท่อนบน ถุงแขน ถุงมือ ถุงขาและรองเท้่า ซึ่งล้วนประกอบขึ้นด้วยแผ่นหยกทั้งสิ้น ใช้แผ่นหยกรวม 2?498 แผ่น ความยา่วของเสื้อ 188 เซนติเมตร เสื้อหยกตัวนี้ทำได้ประณีตมาก การร้อยเรียงแผ่นหยกมีความเป็นระเบียบเรียบร้อย รอยเชื่อมต่อเข้ารูปและเรียบราบ มีสีสันกลมกลืน สะท้่อนให้เห็นถึงฝีมือช่างอันยอดเยี่ยมของช่างฝีมือชาวจีนและชีวิตอันฟุ้งเฟ้อหรูหราของบรรดาขุนนางผู้ดีในสมัยนั้น

ตามการศึกษาค้นคว้าของนักวิชาการจีน เึครื่องหยกของจีนมีประวัติพัฒนาการนานเกือบหมื่นปีแล้ว ตามโบราณสถานยุคหินใหม่เมื่อ 7 พันปีก่อนโน้น ผู้ทำงานโบราณคดีของจีนเคยขุดพบเครื่องหยกที่มีรูปทรงวิจิตรตระการตาจำนวนมาก เช่น ขวานหยกและพลั่วหยก เป็นต้น เนื่องด้วยในแต่ละยุคสมัย ชาวจีนมีความเข้าใจและใช้ประโยชน์เครื่องหยกที่แตกต่างกัน ด้วยเหตุนี้ จึงมีเครื่องหยกที่มีลักษณะต่างๆกันเกิดขึ้นในแต่ละยุคสมัย กล่าวโดยรวมแล้ว เริ่มแรกเดิมที เครื่องหยกต่างๆจะถูกนำมาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันเป็นหลัก ต่อมาค่อยๆกลายเป็นเครื่องประดับประดา จนกลายเป็นสัญญลักษณ์ของทรัพย์สินและอำนาจในที่สุด อีกทั้งยังถูกนำไปใช้ในพิธีบวงสรวงเซ่้นไหว้ของราชวงศ์ในสมัยสังคมศักดินา ทำให้มีความหมายในทางไสยศาสตร์ที่งมงายต่างๆ เช่น นิยมสวมใส่เครื่องหยกเป็นเครื่องคุ้มกันให้พ้นจากความชั่วร้าย หรือนิยมรับประทานหยกเพื่อหวังให้่ชีวิตเป็นอมตะ หรือคาดหวังว่้า เมื่อสวมใส่เสื้อหยกและเสียชีวิตแล้ว ศพจะไม่เน่าตลอดกาล ผู้คนทั้งหลายถือเครื่องหยกเป็นสิ่งสวยงาม เป็นของมีเกียรติและมีคุณค่้า ด้วยเหตุนี้ เครื่องหยกจึงกลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตของชาวจีนสมัยโบราณ

ยุคแรกที่เครื่องหยกจีนมีความเจริญรุ่งเรืองคือสมัยราชวงศ์ฮั่นเมื่อประมาณศตวรรษที่หนึ่งก่อนคริสต์กาล เครื่องหยกที่เหลือตกทอดมาจนถึงปัจจุบันนั้นส่วนใหญ่เป็นเครื่องเซ่นของพวกขุนนางผู้ดี เมื่อวิวัฒนาการถึงประมาณศตวรรษที่ 9 ชาวบ้า่นทั่วไปก็เริ่มเก็บรักษาเครื่องหยกเืพื่อไว้ชื่นชมหรือใช้ประโยชน์เ้หมือนพวกเจ้าขุนมูลนาย เครื่องหยกถูกใช้ในความหมายสิริมงคล ขับไล่ความชั่วร้ายและความหมายทางศาสนาตลอดจนเครื่องหยกที่ใช้ประโยชน์หรือใช้เป็นเครื่องประดับประดานั้นได้ถูกผลิตขึ้นมาเป็นจำนวนมาก ช่างฝีมือแกะสลักเครื่องหยกกลายเป็นกลุ่มคนที่เป็นตัวของตัวเองในชนชั้นของสังคม รูปแบบของเครื่องหยกนั้นมีหลากหลาย อาทิ เป็นเครื่องประดับ เป็นเครื่องใช้สอยในชีวิตประจำวัน เป็นอุปกรณ์เครื่องเขียน ความสิริมงคล เป็นของฝากหรือของที่ระลึกที่มีความหมายเป็นสิริมงคลตลอดจนเึครื่องใช้ทางศาสนา เป็นต้น ลวดลายบนเครื่องหยกมีทั้งเรื่องราวที่เป็นนิทานพื้นเมืิอง และภาพสิริมงคลต่างๆเป็นจำนวนมาก

สมัยราชวงศ์ชิงตั้งแต่ปี 1679 ถึงปี 1911 ซึ่งเป็นราชวงศ์ศักดินาสุดท้ายของจีนนั้นเป็นอีกสมัยหนึ่งที่เครื่องหยกจีนได้รับการพัฒนาจนถึงขีดสูงสุด ศิลปะการแกะสลักเครื่องหยกในวังในยุคนี้ถือเป็นตัวแทนของศิลปะการแกะสลักเครื่องหยกระดับสูงสุดของจีน ยกตัวอย่างเช่น บนเครื่องหยก"หรูอี้"ซึ่งเป็นเครื่องประดับเล็กๆชิ้นหนึ่ง เมื่อใช้ิวิธีการแกะสลักนูนแล้ว สามารถสะท้อนให้เห็นถึงสภาพชีวิตที่ซับซ้อน แฝงไว้ด้วยความหมายแห่งความสิริมงคลและความดีงาม

เนื้อหยกของจีนมีมากมายหลายชนิด เนื่องจากมีส่วนประกอบสารโลหะและเกิดในสิ่งแวดล้อมที่ต่างกัน ทำให้มีลวดลายและสีสันที่หลากหลาย ในจำนวนนี้ หยก"เหอเถียน"นับเป็นเครื่องหยกที่ทรงคุณค่าและมีชื่อเสียงโด่งดังที่สุด หยก"เหอเถียน"ผลิตขึ้นในเขตเหอเถียนและเขตมู่อยี้ที่อยู่ทางด้านเหนือของเืทืิอกเขาเทียนซานในเขตซินเกียงทางภาคเหนือของจีน สภาพอากาศที่นั่นเลวร้ายมาก ผู้คนอาศัยอยู่เบาบางมาก แต่หยกที่นั่นมีความแข็งสูง เนื้อหยกมีคุณภาพดีและมีสีสันที่สวยงาม จึงได้รับการยกย่องให้เป็นวัตถุล้ำค่ามาตั้งแต่โบราณกาล

ปัจจุบัน เครื่องหยกเป็นสัญญลักษณ์แห่งความประเสริฐ ความบริสุทธิ์ ความมีิมิตรไมตรี ความเป็นสิริมงคล สันติภาพและความสวยงาม และยังคงเป็นผลิตภัณฑ์ศิลปหัตกรรมที่ขาดเสียมิได้ในชีวิตประจำวันของประชา่ชนจีน บ้างอาจถูกใช้เป็นเครื่องประดับในบ้าน บ้างอาจถูกใช้เป็นสิ่งยืนยันความรักหรือบ้างอาจเป็นของฝากหรือของที่ระลึกเล็กๆชิ้นหนึ่งเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตาม เครื่องหยกดังกล่าวล้วนแผงไว้ด้วยนัยทางวัฒนธรรมที่"ถือหยกเป็นสิ่งวิเศษ"ของจีน