ปีนี้เป็นปีที่จีนจัดส่งชาวญี่ปุ่นหนึ่งล้านคนกลับประเทศครบรอบ 60 ปี วันที่ 25 มิถุนายนนี้ ผู้แทนของจีนและญี่ปุ่นมาร่วมชุมนุมกันที่เมืองหูหลูต่าวของมณฑลเหลียวหนีงทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของจีน และจัดการประชุมฟอรั่มและพิธีวางศิลาฤกษ์สวนสาธารณะสันติภาพ เพื่อรำลึกเหตุการณ์ดังกล่าว

การประชุมฟอรั่มว่าด้วยการพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับญี่ปุ่นในอนาคตจัดขึ้นที่เมืองหูหลูต่าวในวันเดียวกัน ผู้แทนจากวงการต่าง ๆ ของจีนและญี่ปุ่นกว่า 400 คนเข้าร่วมการประชุมครั้งนี้ ในพิธีเปิดการประชุม นายถังเจียสวน มนตรีแห่งชาติจีนกล่าวคำปราศรัย ประเมินค่าอย่างสูงต่อประวัติศาสตร์ช่วงนี้ เขากล่าวว่า

เหตุการณ์ที่จีนจัดส่งชาวญี่ปุ่นหนึ่งล้านคนจากเมืองหูหลูต่าวกลับประเทศ แสดงให้เห็นถึงความมีใจกว้างและจิตใจที่มีมนุษยธรรมของประชาชาติจีน ตลอดจนคุณธรรมอันดีงามที่มีความโอบอ้อมอารีของประชาชาติจีน

นายมูรายามะ โทมิอิชิ อดีตนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น หัวหน้าคณะผู้แทนญี่ปุ่นที่เข้าร่วมการประชุมฟอรั่มครั้งนี้เห็นด้วยกับคำพูดดของนายถังเจียสวน เขากล่าวว่า

ปฏิบัติการที่จีนส่งชาวญี่ปุ่นจำนวนกว่าหนึ่งล้านคนกลับประเทศนั้นแสดงให้เห็นถึงความโอบอ้อมอารีของประชาชาติจีนและจิตใจที่มีมนุษยธรรมของประชาชนจีน ทำให้ชาวญี่ปุ่นจำนวนมากซาบซึ้งใจอย่างมากต่อมิตรภาพอันลึกซึ้งของประชาชนจีน

เหตุการณ์ที่จีนจัดส่งชาวญี่ปุ่นจำนวนกว่าหนึ่งล้านคนกลับประเทศเกิดขึ้นเมื่อเดือนพฤษภาคม 1946 – 1948 ซึ่งเป็นช่วงต้นหลังจากจีนได้ชัยชนะสงครามต่อต้านญี่ปุ่น เริ่มต้นจากจิตใจที่มีมนุษยธรรม ประชาชนจีนได้มอบเงินและสิ่งของพร้อมระดมกำลังคนจำนวนมากในการช่วยชาวญี่ปุ่นในจีนจำนวน 1 ล้าน 5 หมื่นคนกลับญี่ปุ่นโดยผ่านท่าเรือเมืองหูหลูต่าวของมณฑลเหลียวหนีง ปัจจุบัน ชาวญี่ปุ่นที่กลับญี่ปุ่นในครั้งนั้นเสียชีวิตบ้างแล้ว หรือไม่ก็มีอายุสูง แต่มีคนจำนวนมากที่ยังคิดถึงเมืองหูหลูต่าว นายซีจิจิมะ โทซีมิ หนึ่งในกลุ่มชาวญี่ปุ่นดังกล่าว วัย 83 ปี ปัจจุบันอาศัยอยู่ที่เมืองมิยาชาคิกล่าวว่า ในขณะที่เขาอยู่บนเรือและหันกลับไปมองแผ่นดินใหญ่จีน เขาอดคิดถึงเพื่อน ๆ ชาวจีนที่เคยอยู่ด้วยกันไม่ได้ ความมีน้ำใจและความเมตตาของประชาชนจีนทำให้ชีวิตของชาวญี่ปุ่นในจีนมีความหมายที่แท้จริง ถ้าไม่มีสงครามครั้งนี้ ผมยินดีจะมอบชีวิตของผมให้กับแผ่นดินใหญ่จีน

สำหรับประชาชนจีนที่เพิ่งจะถูกทำลายจากสงครามญี่ปุ่นรุกรานจีน เป็นการยากจะคาดคิดอย่างยิ่งว่ากลับมาช่วยเหลือชาวญี่ปุ่น แต่ด้วยจิตใจที่เปี่ยมด้วยมนุษยธรรมและสำนึกว่าชาวญี่ปุ่นในจีนก็เป็นผู้ประสบเคราะห์ร้ายจากสงครามเช่นกัน ประชาชนจีนจึงให้ความช่วยเหลือพวกเขาอย่างเต็มที่เพื่อช่วยให้พวกเขาได้กลับประเทศญี่ปุ่น มีประชาชนจีนมากมายเอาอาหารไปให้ชาวญี่ปุ่นด้วย

เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้ประชาชนจีนกับญี่ปุ่นมีมิตรไมตรีอันยิ่งใหญ่ แต่สิ่งที่น่าเสียดายคือ ความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับญี่ปุ่นตกอยู่ในปัจจุบันตกอยู่ในภาวะชะงักงันเนื่องจากผู้นำญี่ปุ่นยังคงไปคารวะศาลเจ้ายาซูคูนิ ด้วยเหตุนี้ นายถังเจียสวนจึงกล่าวว่า จีนหวังว่าผู้นำของญี่ปุ่นจะสามารถตัดสินใจทำในสิ่งที่ถูกต้อง ขจัดอุปสรรคทางการเมืองที่กีดขวางการพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศ และส่งเสริมให้ความสัมพันธ์จีน-ญี่ปุ่นกลับสู่หนทางการพัฒนาที่เป็นปกติด้วยท่าทีที่มีความรับผิดชอบอย่างสูงต่อประวัติศาสตร์ ต่อประชาชนและต่ออนาคต