สวัสดีค่ะท่านผู้ฟัง หลายครั้งมาแล้วนะคะที่ดิฉันพาท่านผู้ฟังไปรู้จักกับคนที่มีเชื้อสายเดียวกับบรรพบุรุษของคนไทยในประเทศไทย แต่ดำรงชีวิตอยู่ในประเทศจีน เราไปรู้จักกับชนเผ่า 8 เผ่าที่พูดภาษาตระกูลไทมาแล้ว ไปรู้จักกับคนไทลื้อในสิบสองปันนา ซึ่งมีทั้งภาษา ประเพณี วัฒนธรรม และการดำรงชีวิตคล้ายคลึงกับคนไทยเรามากที่สุดมาแล้ว

แต่ยังไม่จบค่ะ วันนี้ดิฉันชวนคุณนิรันดร์ อุตมฉันท์มาคุยด้วย เพื่อพาท่านผู้ฟังไปพบกับคนไทอีกกลุ่มหนึ่ง คือคนไทใหญ่ค่ะ คุณนิรันดร์รู้จักคนไทใหญ่ไหมคะ (น.) ไทใหญ่ก็เป็นคนไทอีกสาขาหนึ่ง เหมือนกับพวกไทใหญ่ที่รัฐฉานในประเทศพม่า และไทใหญ่แถวแม่ฮ่องสอนของไทยเรา จะเห็นได้ว่าที่อยู่ของพวกไทใหญ่ในประเทศจีน ก็จะอยู่ที่บริเวณชายแดนตะวันตกเฉียงใต้ติดกับพม่าเหมือนกัน ภาษาทางการของจีนเรียกพวกไทใหญ่ว่าไทเหนือหรือไตเหนือ เมืองที่คนไทใหญ่อยู่กันเรียกว่าเมืองเต้อหง หรือใต้คง รัฐบาลจีนตั้งให้เป็นจังหวัดปกครองตนเองชนชาติไต

(ว.) ค่ะ คนไทใหญ่มีประชากรประมาณ 250,000 คน ไม่น้อยกว่าคนไทลื้อที่สิบสองปันนาเลยนะคะ แต่ทำไมไม่ค่อยเป็นที่รู้จักเหมือนกับสิบสองปันนาค่ะ (น.) ใต้คงเป็นดินแดนค่อนข้างรี้ลับ เพราะว่าหลังจีนเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี 1949 แล้ว ใต้คงก็ยังไม่ได้เปิดออกสู่โลกภายนอก ชาวต่างชาติที่ได้รับอนุญาตให้ไปเยือนดินแดนส่วนนี้มีน้อย สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนาเมื่อครั้งเสด็จเยือนยูนนานเมื่อกว่า 30 ปีก่อน ทรงนิพนธ์ไว้ในบทนำหนังสือเรื่อง "ยูนนาน" แสดงให้เห็นถึงความสนพระทัยที่มีต่อดินแดนอันรี้ลับของชาวไทใหญ่ว่า

(ว.) ดิฉันขออัญเชิญพระนิพนธ์มาอ่านให้ฟัง ตามที่อาจารย์เจี่ยแยนจองคัดมาลงในหนังสือวิชาการของท่านนะคะ ใจความในพระนิพนธ์มีว่า "เมื่อเราไปเยือนสถาบันการศึกษาชนชาติส่วนน้อย เขาได้ให้เราไปดูนิทรรศการที่เกี่ยวกับชนชาติส่วนน้อย เขาหวงของเขามาก โดยไม่ยอมให้ถ่ายภาพ แต่พวกเราก็ถ่ายกันไปบ้างแล้วก่อนที่จะทราบว่าเขาห้าม ภาพดังต่อไปนี้แสดงให้เห็นถึงภาษาของชนชาติส่วนน้อยบางกลุ่ม ส่วนสองบรรทัดสุดท้ายนั้นแสดงถึงภาษาและตัวอักษรของไตเหนือ ภาษาและอักษรของไตลื้อ เราก็พอเคยทราบกันมาว่า ภาษาไทที่พูดที่สิบสองปันนาเรียกกันว่า ไทลื้อ แต่เราไม่รู้จักภาษาไทเหนือกันมาก่อน ข้าพเจ้ามีความเห็นว่าอักษรไทเหนือนี้งามดี จึงพยายามซักถามว่าใครเป็นผู้พูดภาษานี้และอยู่ที่ไหน คำตอบที่ได้รับไม่ชัดเจนนัก แต่ก็ได้ทราบว่าเป็นภาษาและอักษรของเผ่าไตเหนือ ซึ่งอยู่ในเขตที่มีชื่อเต้อหง พยายามหาบนแผนที่ก็หาไม่พบ มีแต่การชี้ให้ดูคร่าว ๆ เท่านั้น ถึงอย่างไรก็ดีข้าพเจ้าเกิดมีความประสงค์อย่างแรงที่จะไปให้ถึงแดนของอักษรอันงดงามนี้" (ดนตรี)

(น.) จากพระนิพนธ์ของสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนาฯก็ทำให้เรารู้ว่า แม้แต่ชื่อเมืองใต้คงหรือเต้อหงก็ยังไม่ปรากฏในแผนที่ พระองค์ทรงถามอย่างไรก็ไม่ได้คำตอบที่ชัดเจน อย่างไรก็ตามเมื่อพระองค์เสด็จเยือนยูนนานอีกครั้ง ในปีพ.ศ. 2528 พระองค์ก็ได้ทำตามพระราชประสงค์ที่ต้องการไปให้ถึงแดนของอักษรอันงดงามคือ เต้อหงจนได้ (ว.) ค่ะ ดังพระนิพนธ์ที่มีว่า "เมื่อเลือกบุคคลในคณะเยือนยูนนานได้เรียบร้อยแล้ว ก็มีการประชุมกันเพื่อที่จะทราบว่า จะบอกเจ้าภาพว่าเราจะไปที่ไหนและอยากดูอะไรบ้าง เราตกลงกันว่า นอกจากสิบสองปันนาแล้ว ต้องไปเต้อหง แดนของไตเหนืออย่างแน่นอน"

(น.) ครับ แล้วสมเด็จพระเจ้าพี่นาง เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนาและคณะผู้ติดตาม ก็เป็นอาคันตุกะผู้มีเกียรติชาวไทยคณะแรกที่ไปเยือนเต้อหงหรือไต้คงเมื่อปีพ.ศ. 2528 (ว.) อาจารย์วงจันทร์ พินัยนิติศาสตร์ แห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่ตามเสด็จและทำหน้าที่เป็นเลขานุการส่วนพระองค์ ก็เขียนไว้ในหนังสือ "ยูนนาน" เล่มนี้เช่นกันว่า "การที่ได้มีโอกาสไปเต้อหงนั้น เป็นโชคดีที่คาดไม่ถึง เพราะเจ้าภาพของเราได้บอกให้ทราบว่า อาณาเขตนี้ไม่ได้ให้ชาวต่างประเทศเข้าไป การเยือนครั้งนี้นั้นเป็นกรณีพิเศษ การที่ได้พบชาวไทเหนือ ได้เห็นการแต่งกาย บ้านเรือน อาหาร ตลอดจนศิลปะการฟ้องนำ เป็นประสบการณ์ที่คงจะหาอีกไม่ได้"

(น.) แค่นี้ก็พอแล้วนะครับ ที่จะทำให้เราเห็นว่า การไปรู้จักกับชาวไทใหญ่ที่เมืองเต้อหง เป็นเรื่องที่มีค่าและน่าตื่นเต้นแค่ไหน (น.) ใช่ค่ะ เวลาผ่านไปกว่า 30 ปีแล้ว ดิฉันก็ยังเชื่อว่า คนไทยที่ไปเยือนเต้อคงไปรู้จักกับคนไทใหญ่ น้อยกว่าคนที่ไปสิบสองปันนาของคนไทลื้ออย่างแน่นอน ไม่เป็นไรค่ะ ครั้งหน้าเราจะพาท่านผู้ฟังไปเอง ครั้งนี้ขอจบเพียงเท่านี้ก่อน สวัสดีค่ะ (น.) สวัสดีครับ