สวัสดีค่ะท่านผู้ฟัง ครั้งที่แล้วดิฉันค้างท่านผู้ฟังไว้หลังจากที่แนะนำให้รู้ว่า ยังมีชนเผ่าไทอีกเผ่าหนึ่งในประเทศจีน เรียกว่าไทใหญ่อยู่ที่เมืองเต้อหง หรือเมืองใต้คง ในมณฑลยูนนาน ห่างจากสิบสองปันนาไปทางตะวันตกเฉียงใต้ คนไทใหญ่ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักของโลกภายนอก สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา ทรงมุ่งมั่นพระทัยที่จะไปรู้จักคนไทใหญ่ที่เต้อหง และในที่สุดได้เสด็จไปเต้อหงเป็นคณะแรกของไทยในปีพ.ศง 2528

ศาสตราจารย์เจี่ยแยนจอง แห่งสถาบันเอเชียอาคเนย์ศึกษา เมืองคุนหมิง กล่าวถึงความเป็นมาของไทใหญ่ที่เต้อหงว่า อยู่ที่นี่มานานกว่าพันปี

(เสียง 5) "มีอาณาบริเวณติดกับหัวเมืองทางแสนหวีของพม่า ติด ๆ กับรัฐฉานเหนือ ไทใหญ่นั้น เมืองของเขาในอดีต เคยเรียกว่า อาณาจักรโกสัมพี"

เหตุที่ตั้งชื่อว่าอาณาจักรโกสัมพี อาจารย์เจี่ยบอกว่า พุทธศาสนิกชนในอดัต ชอบเอาชื่อเมืองของอินเดียสมัยพุทธกาลไปตั้งเพื่อความเป็นสิริมงคล ชาวไทใหญ่คงตั้งชื่อนี้ให้กับอาณาจักรของตนเมื่อศาสนาพุทธแพร่เข้าไปเมื่อต้นพุทธศตวรรษที่ 20

(เสียง 6) "แต่ต่อมาเรียกว่า อาณาจักรลุชวน ซึ่งมีมาตั้งแต่สมัยราชวงศ์หยวนถึงราชวงศ์หมิง โดยเฉพาะสมัยราชวงศ์หมิงกับราชวงศ์ชิง เคยแข็งเมืองกบฎต่อจีนถึง 3 ครั้ง 3 ครา กองทัพจีนต้องมาปราบถึง 3 ครั้งจึงจะอยู่มือ แล้วก็พวกกองทัพไทใหญ่ เคยใช้กองทัพช้าง รบจนกระทั่งว่ากองทัพจีนสู้ไม่ไหว แต่ตอนหลังฝ่ายจีนได้ใช้ไฟในการรบกับขบวนช้าง จึงสามารถปราบไทใหญ่ได้ เมื่อปราบพวกไทใหญ่ได้สมัยราชวงศ์ชิง สุดท้ายก็เลยยุบอาณาจักร ไม่ให้มีระบบพระเจ้าแผ่นดิน เอาพระเจ้าแผ่นดินองค์สุดท้ายเนรเทศไปอยู่มณฑลหูหนาน ไกลนับพันกิโลเมตร แล้วให้แต่ละหัวเมืองขึ้นต่อราชสำนักจีนโดยตรง เลยอาณาจักรลุชวน ที่เคยเป็นอาณาจักรโกสัมพีในอดีตนี้ ก็เลยล่มสลายไป" (ดนตรี)

นี่เป็นข้อแตกต่างของไทลื้อที่อาณาจักรสิบสองปันนา กับไทใหญ่ที่อาณาจักรโกสัมพีหรือลุชวนนะคะ ถ้าท่านผู้ฟังจำได้ เมื่อสิบสองปันนาถูกราชสำนักจีนยึดครอง จักรพรรดิจีนไม่ได้ยุบราชวงศ์ของกษัตริย์ไทลื้อ ยังคงให้มีตำแหน่งเป็นเจ้าแสนหวีสืบราชวงศ์มาจนถึงจีนเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี 1949 แต่สำหรับไทใหญ่ที่อาณาจักรลุชวน ได้ถูกแยกสลายและไม่ยอมให้รวมกันเป็นปึกแผ่นอีก

(เสียง 6) "ต่อมาเมื่อเปลี่ยนเป็นระบอบสังคมนิยมแล้ว สิบสองปันนาก็ยังคงเรียกเป็นสิบสองปันนาเหมือนเดิม แล้วบรรดาหัวเมืองไทใหญ่ ซึ่งไม่มีชื่อของเขาแล้ว แต่ก็มีเมืองสำคัญ ๆ ของเขา เช่นเมืองมาว เมืองไห เมืองหมังซื่อ เมืองพวกนี้จะรวมกันตั้งเป็นแว่นแคว้นของไทใหญ่ ก็ตั้งชื่อเป็นแคว้นใต้คง"

ส่วนเหตุที่ตั้งชื่อว่าแคว้นใต้คงนั้น อาจารย์เจี่ยแยนจองอธิบายว่า

(เสียง 8) "เพราะคำไทใหญ่จะเรียกแม่น้ำสาละวินว่าเป็นแม่น้ำคง เนื่องจากอยู่ทางใต้ของแม่น้ำคง จึงเรียกว่าเป็นแคว้นใต้คง เป็นเขตปกครองตนเองของไทใหญ่ ไทใหญ่จะเรียกตัวเองว่า ไตหลง ก็คือไทใหญ่ เพราะหลงก็คือหลวง แต่ในทางวิชาการของทางจีน จะเรียกไทใหญ่ว่า ไทเหนือ คืออยู่เหนือทางสิบสองปันนา รวมชนชาติทั้งหมดเรียกว่าไต โดยไม่แบ่งแยกว่า เป็นไทลื้อเป็นเผ่าหนึ่ง หรือไทใหญ่เป็นอีกเผ่าหนึ่ง ไตหรือไท เป็นอักษรเดียวกัน ส่วนอักษรถิ่นที่นี่เรียกว่าเป็น ไต ถ้าเขียนเป็นอักษรไทก็เป็น "ไท" นี่แหละ"

ยังไม่จบจนแล้วจนรอดค่ะ ไทใหญ่ที่ใต้คงยังมีเรื่องที่จะต้องคุยกันอีก เวลาไม่พอสำหรับให้เราไปเรียนรู้จักวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของพวกเขา เก็บไว้ครั้งหน้าอีกครั้งนะคะ เราจะไปเจาะคนไทที่ใต้คงหรือเต้อหงกันอีกค่ะ ครั้วนี้ขอลาไปก่อน สวัสดีค่ะ