ปีนี้เป็นปีที่อาเซียนสถาปนาขึ้นครบรอบ 40 ปี อาเซียนได้กลายเป็นองค์กรภูมิภาคที่มีประชากร 500 ล้านคน มียอดการค้ามากว่า 1400 ล้านเหรียญสหรัฐฯและมีบทบาทในโลกมากยิ่งขึ้น ขณะเดียวกัน ความร่วมมือระหว่างอาเซียนกับต่างประเทศก็เสริมมากขึ้น อาเซียนยังเสนอเป้าหมายผ่านการประชุมสุดยอดเอเชียตะวันออก จะส่งเสริมความเป็นหนึ่งเดียวของเอเชียตะวันออก พยายามปรับปรุงกลไกระบบความร่วมมือส่วนภูมิภาคที่มีอาเซียนเป็นศูนย์กลาง อย่างไรก็ตามนายโรดอลโฟ เซเวอริโน อดีตเลขาธิการอาเซียนกล่าวว่า อาเซียนประสบปัญหาต่าง ๆ ในการแสวงหาความร่วมมือและผลักดันการพัฒนา เขากล่าวว่า

หนึ่งคือ ประเทศสมาชิกต่าง ๆ กังวลเรื่องการแข่งขันส่วนภูมิภาค สองคือ กังวลว่าจะยัดเยียดการตกลงและเจตนารมณ์ของประเทศเพื่อนบ้านบังคับให้กับประเทศของตน นอกจากนี้ ประชาชนของประเทศสมาชิกต่าง ๆ ไม่ค่อยรู้เรื่องราวของอาเซียนและสภาพของภูมิภาคนี้

ประเทศสมาชิกต่าง ๆ ของอาเซียนมีการเกื้อกูลกันทางเศรษฐกิจไม่มาก สินค้าส่งออกคล้ายคลึงกัน มีระดับการพัฒนาเศรษฐกิจต่างกัน โดยเฉพาะอาเซียนใช้รูปแบบการปรึกษาหารือเป็นหลัก จึงมีความร่วมมือภายในที่ไม่ค่อยดีนัก จึงไม่พร้อมที่จะพัฒนาต่อไปและรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของสถานการณ์ทั่วโลก

เพื่อรับมือกับการท้าทายบนหนทางการพัฒนา ปรับปรุงกลไกระบบความร่วมมืออาเซียนและเสริมความร่วมมือที่จะนำมาซึ่งประโยชน์ร่วมกันระหว่างประเทศสมาชิกต่าง ๆ ผู้นำอาเซียนได้ลงนามรัฐธรรมนูญอาเซียนในที่ประชุมผู้นำในปีนี้ มีจุดประสงค์เพื่อให้อาเซียนกลายเป็นองค์กรกฏหมายที่มีกฏข้อบังคับเป็นพื้นฐาน นายแอนดรู ตัน โฆษกของการประชุมผู้นำอาเซียนกล่าวว่า

รัฐธรรมนูญอาเซียนจะทำให้อาเซียนกลายเป็นองค์การที่มีกำลังผนึกและประสิทธิภาพสูงขึ้น มีระบบระเบียบและกฏเกณฑ์ต่าง ๆ เป็นพื้นฐาน

นาย ลี เซียน ลุง นายกรัฐมนตรีของสิงคโปร์ซึ่งเป็นประธานประเทศหมุนเวียนของอาเซียนเน้นในที่ประชุมผู้นำอาเซียนในปีนี้ว่า เพื่อบรรลุซึ่งแนวคิดของอาเซียน ประเทศสมาชิกจำเป็นต้องส่งเสริมความร่วมมือ ร่วมกันรับมือกับการท้าทายของภูมิภาคนี้ ส่วนการลงนามรัฐธรรมนูญอาเซียนเป็นสัญญาณของเจตนารมณ์ทางการเมืองนี้ และได้วาดภาพอนาคดการพัฒนาอาเซียน เขากล่าวว่า

เป้าหมายที่เราส่งเสริมอาเซียนเป็นหนึ่งเดียวกันจะบรรลุซึ่งความเป็นจริงและจะเหมาะสมกับกรอบความร่วมมือในภูมิภาคเอเชีย เราได้ผลคืบหน้าในการประชุมครั้งนี้ ได้ลงนามรัฐธรรมนูญอาเซียน และได้ผ่านแผนการเศรษฐกิจอาเซียนเป็นหนึ่งเดียวกันและแถลงการณ์สิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนของอาเซียน เพื่อรับมือกับปัญหาการเปลี่ยนแปลงของดินฟ้าอากาศและความปลอดภัยทางพลังงาน

ในอนาคตอาเซียนต้องการเป้าหมาย ฐานะและเสียงเดียวกัน แต่สำหรับประเทศสมาชิกอาเซียนที่มีความแตกต่างกันในด้านการเมือง วัฒนธรรมสังคม ระดับการพัฒนาเศรษฐกิจ ระบบนิติบัญญัติและศาสนาเป็นเรื่องที่ยากมาก ดังนั้น นายเซเวอริโนกล่าวว่า ในฐานะเป็นหนึ่งในเขตที่มีประเทศกำลังพัฒนามากที่สุดในโลก เพื่อบรรลุซึ่งความเป็นหนึ่งเดียวกันของภูมิภาคและบรรลุซึ่งความเป็นหนึ่งเดียวกันทางเศรษฐกิจของอาเซียน ผู้นำประเทศสมาชิกต่าง ๆ ของอาเซียนต้องการขจัดความกังวลที่มีต่อการแข่งขันซึ่งกันและกัน