ทุกวันนี้ จีนมีผู้ใช้อินเตอร์เน็ต 360 ล้านคน ส่วนใหญ่มีอายุต่ำกว่า 30 ปี พวกเขานิยมใช้อินเตอร์เน็ตเพื่อได้รับข่าวสารและแสดงความเห็นส่วนตัว การสำรวจความเห็นของหนังสือพิมพ์เหรินหมินรึเป้าครั้งหนึ่งแสดงว่า ผู้ใช้อินเตอร์เน็ตที่เข้าร่วมการสำรวจมีเกือบ 88% สนใจการตรวจสอบการทำงานของรัฐบาลทางอินเตอร์เน็ตเป็นพิเศษ มีประมาณ 82% เห็นว่า การแสดงความเห็นผ่านอินเตอร์เน็ตจะกลายเป็นช่องทางใหม่ของการพัฒนาประชาธิปไตยของจีน

นายหมิ่น ต้าหง นักวิจัยศูนย์วิจัยข่าวสารและการสื่อสารมวลชนของสภาวิทยาศาสตร์ทางสังคมแห่งประเทศจีนเห็นว่า การที่ผู้ใช้อินเตอร์เน็ตจำนวนมหาศาลสนใจเหตุการณ์ทางสังคมนั้น ช่วยผลักดันให้ฝ่ายต่างๆที่เกี่ยวข้องต้องเผยความจริงในที่สุด เป็นการคุ้มครองสิทธิประโยชน์ของมวลชนโดยผ่านอินเตอร์เน็ต ผู้ใช้อินเตอร์เน็ตซึ่งเป็นตัวแทนของมวลชนมีสิทธิการทราบข่าว การมีส่วนร่วม การแสดงความเห็น และสิทธิการตรวจสอบโดยแท้จริง นี่เป็นกำลังที่ส่งเสริมสังคมก้าวหน้า นายหมิ่น ต้าหงกล่าวว่า "สังคมจีนกำลังเปลี่ยนแปลง ในกระบวนการพัฒนาของสังคมมีความขัดแย้งอันลึกซึ้งแฝงอยู่ มวลชนจึงปรารถนาว่า ข้าราชการจะลดพฤติกรรมที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายและพฤติกรรมที่ฝ่าฝืนกฎระเบียบให้น้อยลง หากพฤติกรรมดังกล่าวเกิดขึ้นจริงๆ มวลชนก็สามารถดำเนินการตรวจสอบผ่านอินเตอร์เน็ต"

สิ่งที่น่ายินดีคือ รัฐบาลทุกระดับชั้นของจีนกำลังปรับตัวเพื่อสอดคล้องกับการตื่นตัวของมวลชนที่มีต่อสิทธิ์ประโยชน์ของตน และตระหนักอย่างดีว่า ถ้ามองข้ามความเห็นของมวลชน ก็จะทำให้ความน่าเชื่อถือของรัฐบาลประสบความเสียหายโดยตรง ผู้บริหารตั้งแต่ระดับรัฐบาลกลางสู่รัฐบาลท้องถิ่น ต่างหันมาสนใจความเห็นของมวลชนจากอินเตอร์เน็ต หน่วยงานรัฐบาลต่างๆรับฟังความเห็นของมวลชนทางอินเตอร์เน็ต ขณะเดียวกัน ก็กล้ายอมรับความผิดของข้าราชการบางคน และลงโทษผู้กระทำผิดอย่างทันกาล

นายหวัง ซื่อหวา นักวิจัยวัฒนธรรมอินเตอร์เน็ตเห็นว่า พร้อมๆกับการตรวจสอบผ่านอินเตอร์เน็ตนับวันมีบทบาทมากขึ้น มวลชนควรทราบว่า รัฐบาลควรรับผิดชอบเรื่องอะไร และมวลชนสมควรปฏิบัติตัวอย่างไร จึงจะขยายบทบาทของการตรวจสอบทางอินเตอร์เน็ตให้ได้ผลดีที่สุด เขากล่าวว่า "เราทราบดีอยู่แล้วว่า การตรวจสอบทางอินเตอร์เน็ตนับวันมีบทบาทมากขึ้น แต่ความเห็นของมวลชนเป็นกำลังที่อยู่นอกสภาผู้แทนประชาชน สภาปรึกษาการเมืองและหน่วยงานยุติธรรม ดังนั้น การตรวจสอบทางอินเตอร์เน็ตเกิดผลก็จริง แต่ไม่สามารถทำหน้าที่ตัดสินใจได้"

ปัจจุบัน การตรวจสอบการทำงานของหน่วยงานรัฐบาลทางอินเตอร์เน็ต กล่าวได้ว่าในบางแง่มุมมีบทบาทมากกว่าสื่อมวลชนอื่นๆ แต่การตรวจสอบผ่านอินเตอร์เน็ตก็ควรปฏิบัติตามกฎเกณฑ์สื่อมวลชนที่ปฏิบัติมานาน ตลอดจนกฎหมายและจริยธรรม

Min/Lu