วันที่ 11 พฤษภาคม จีนประกาศผลการสำรวจสำมะโนประชากรทั่วประเทศ ครั้งที่ 7 ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ปี 2020 ประชากรจีนมีจำนวน 1,410 ล้านคน คิดเป็นราว 18% ของประชากรโลก ยังคงรั้งตำแหน่งอันดับ 1 ของโลก ส่วนโบนัสทางประชากรของจีนกำลังเปลี่ยนเป็นโบนัสบุคลากร ซึ่งจะเป็นรากฐานอันแข็งแกร่งในการพัฒนาจีนอย่างยั่งยืน

สำหรับแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงทางประชากรของจีนนั้น มีข้อวิจารณ์จากโลกตะวันตกว่า จีนกำลังเผชิญกับอัตราการมีบุตรต่ำและสัดส่วนผู้สูงอายุต่อจำนวนประชากรที่เพิ่มสูงขึ้น อันอาจเป็นความท้าทายต่อการพัฒนาทางเศรษฐกิจของจีน อย่างไรก็ตามจากข้อมูลการสำรวจสำมะโนประชากรครั้งล่าสุด สภาพความเป็นจริงยังไม่ถึงขั้นวิกฤตเช่นนั้น

จำนวนประชากรจีนในช่วง 10 ปีที่ผ่านมาเพิ่มขึ้น 72,060,000 คน ปัจจุบันประชากรวัยทำงานอายุระหว่าง 16 - 59 ปี มีจำนวน 880 ล้านคน อายุเฉลี่ยของประชากรอยู่ที่ 38.8 ปี ใกล้เคียงกับสหรัฐฯ ด้านประชากรวัยทำงานนั้น ผู้ที่มีวุฒิการศึกษาระดับมัธยมศึกษาขึ้นไปมีจำนวน 385 ล้านคน คิดเป็น 43.79%  เพิ่มขึ้น 12.8% เมื่อเทียบกับปี 2010

ทั้งนี้ สังเกตได้ไม่ยากว่า แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงทางประชากรดังกล่าว สอดคล้องกับทิศทางการพัฒนาของจีนที่เน้นคุณภาพมากขึ้น โบนัสทางประชากรกำลังเปลี่ยนเป็นโบนัสบุคลากร ทรัพยากรบุคคลของจีนมีหวังได้เปรียบมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ขณะเดียวกันมีข้อสังเกตว่า แนวโน้มประชากรจีนนับวันยิ่งเผชิญกับความท้าทายหนักขึ้น เช่น อัตราการมีบุตรของสตรีวัยเจริญพันธุ์ภาพรวมอยู่ที่ 1.3 ซึ่งค่อนข้างต่ำ ขณะที่ประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมีจำนวนกว่า 260 ล้านคน คิดเป็น 18.70% ของจำนวนประชากรทั้งหมด ขณะที่สัดส่วนผู้สูงอายุต่อจำนวนประชากรเพิ่มมากขึ้นจากอดีต

เพื่อรับมือปัญหาดังกล่าว จีนกำลังเตรียมความพร้อมทั้งทางจิตใจและนโยบายมุ่งสู่อนาคต เช่น การส่งเสริม “เศรษฐกิจผมสีดอกเลา” เพื่อขยายบริการผู้สูงอายุให้มากขึ้น

ปัจจุบัน จำนวนประชากรในเขตเมืองของจีนมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นตามกระบวนการกลายเป็นเมืองอย่างรวดเร็ว แรงงานมีคุณภาพมากขึ้น ทั้งหมดนี้ยังคงถือเป็น “ความเชื่อมั่นในตัวเอง” ในการส่งเสริมเศรษฐกิจและสังคมของจีน

(TIM/LING/CAI)