ทะเลทรายเถิงเก๋อหลี่ จังหวัดอาลาซั่น เขตปกครองตนเองมองโกเลียใน ตั้งอยู่ห่างจากกรุงปักกิ่งไม่ไกลมาก หากทรายที่นี่พัดไปทางตะวันออก ก็จะพัดสู่ปักกิ่งได้ ช่วงปี 2000 จีนเคยเกิดพายุทรายหลายครั้ง ส่วนหนึ่งก็มาจากทะเลทรายแห่งนี้ด้วย

หนุ่มคนหนึ่ง ใช้เวลาประมาณ 20 ปี นำทีมงานปลูกต้นไม้ตามทะเลทรายแห่งนี้รวมกว่า 5 ล้านต้น เป็นพื้นที่ยาวถึง 20 กิโลเมตร แม้แต่ชื่อเขาก็ดูเหมือนว่าตั้งขึ้นเพื่อปลูกต้นไม้—อู๋เซี่ยงหรง เพราะพ่อแม่ตั้งชื่อแฝงความหมายว่า การเกิดของเขาจะทำให้ทะเลทรายแห่งนี้มีชีวิตชีวามากขึ้น

อู๋ เซี่ยงหรง เกิดในปี 1975 วัยเด็กของเขาอยู่กับทรายตลอด การเดินผ่านทะเลทราย และฟันฝ่ากับพายุทรายเป็นกิจวัตรประจำวันของเขา

พ่อของอู๋เซี่ยงหรงเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการป้องกันพื้นดินกลายเป็นทะเลทราย ด้วยอิทธิพลของคุณพ่อ อู๋เซี่ยงหรงตั้งใจตั้งแต่เด็กว่า จะเปลี่ยนสภาพทะเลทรายแห่งนี้ให้ได้

เมื่อเรียนโรงเรียนประถม เขาฝันว่าจะนั่งเครื่องบินเหมือนผู้ใหญ่เพื่อสำรวจว่า ทะเลทรายแห่งนี้กว้างใหญ่มากแค่ไหน เขายังบอกกับพ่อแม่ว่า เมื่อผมโตเป็นผู้ใหญ่ ผมจะปลูกต้นไม้ให้เต็มทะเลทรายแห่งนี้

แต่ผู้เป็นพ่อซึ่งทำงานปลูกต้นไม้ตามทะเลทรายนั้น ไม่อยากให้ลูกตั้งทำงานหนักเหมือนตน และหวังให้เขาตั้งตัวที่เมืองใหญ่ได้ คุณพ่อจึงส่งอู๋เซี่ยงหรงไปเรียนวิชาระบบนิเวศศาสตร์และเศรษฐศาสตร์ที่ญี่ปุ่น ดูเหมือนว่า ชีวิตอู๋เซี่ยงหรงห่างไกลจากทะเลทราย และความฝันตอนเด็กมากขึ้นทุกวัน แต่คำพูดของเพื่อนร่วมเรียนกลับเตือนสติอู๋ เซี่ยงหรง ซึ่งเพื่อนคนนี้พูดกับเขาว่า เมื่อเรียนจบแล้ว ก็นำเทคโนโลยีที่ทันสมัยกลับประยุกต์ใช้กับทะเลทรายที่นี่ไง

ปี 2002 อู๋เซี่ยงหรง วัย 28 ปี กลับสู่บ้านเกิดและเริ่มปลูกต้นไม้  และปลูกเป็นเวลา 19 ปี

หลายคนอาจเข้าใจวิธีการปลูกต้นไม้เป็นดังนี้ ขุดหลุมบนดิน วางต้นไม้ลงไป จากนั้นถมดินและรดน้ำ แล้วก็รอมันเติบโตเอง  แต่ในสภาพที่เป็นจริงไม่ได้ง่ายแบบนั้น

ปีแรกที่กลับสู่บ้านเกิด อู๋เซี่ยงหรงนำทีมงานปลูกต้นไม้ตามทะเลทรายรวม 4,000 ต้น แต่ปีนั้นเกิดการแพร่ระบาดของโรคซาร์ส หลายคนถูกกักบริเวณ ไม่มีคนไปดูแลต้นไม้ที่ปลูกแล้ว และต้นไม้เหล่านั้นไม่ได้อยู่รอดแม้แต่ต้นเดียว นี่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นแห่งหนทางยากลำบากแห่งการปลูกต้นไม้ของเขา

เขาเคยเดินทางผิดหลายครั้งในการปลูกต้นไม้ เช่น แรกเริ่มปลูกต้นไม้ใหม่ๆ เขาหวังเห็นสีเขียวโดยเร็ว เมื่อปลูกเสร็จ เขาก็รีบจัดการเติมน้ำให้ ต้นไม้โตเร็วจริงๆ แต่อีกสองถึงสามปีให้หลัง ก็ไม่ได้อยู่รอดเหมือนกัน เพราะต้นไม้โตเร็วเกินไป จะเติมน้ำมากแค่ไหนก็ไม่ทันการเติบโตของต้นไม้อีก

และมีอยู่ปีหนึ่ง ป่าไม้ที่ปลูกขึ้นใหม่พบแมลงร้าย เขาจึงฉีดยาให้ต้นไม้ แต่เมื่อฉีดยาเสร็จ แมลงร้ายตายก็จริง แต่นกที่หายากสองคู่ที่อาศัยอยู่ในป่านี้ก็ตายเหมือนกัน อู๋เซี่ยงหรงเสียใจว่า ความตั้งใจฝ่ายเดียวของมนุษย์เรา ทำให้สิ่งมีชีวิตที่เคยใช้ชีวิตที่นี่ได้ ต้องพลีชีพโดยเปล่าประโยชน์

หลังจากความล้มเหลวหลายครั้ง เขาได้สะสมประสบการณ์ และเปลี่ยนทัศนคติด้วย  และการเปลี่ยนทัศนคตินั้นเกิดขึ้นอย่างค่อยเป็นค่อยไป

ทีแรก ที่เขาต้องการก็คือต้นไม้และป่าไม้ ส่วนคำถามที่ว่า ในป่านี้ควรมีอะไร และทำไมต้องสร้างป่าไม้ขึ้น เขาไม่เคยคิดเลย เวลานานเข้า เขาจึงเริ่มไตราตรองว่า ป่าไม้ที่ไม่มีชีวิตเป็นสิ่งที่เราต้องการหรือ ป่าไม้ที่ไม่มีชีวิตอยู่รอดได้หรือ

ธรรมชาติสอนเขาไว้หลายอย่าง เช่น ต้องรอได้ รีบเร่งไม่ได้ ต้องยอมรับว่า การเติบโตของต้นไม้มีกฎของตัว จะเร่งให้มันโตเร็วตามอำเภอใจไม่ได้ ต้องยอมรับว่า แมลงร้ายนั้นเป็นกระบวนการที่ต้องพบผ่าน เพราะเมื่อสร้างป่าขึ้นมาแล้ว แมลงจะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่การขยายพันธุ์ของนกช้ากว่าเยอะ ซึ่งอาจต้องรอ 3- 5 ปี ดังที่สำนวนจีนกล่าวไว้ว่า ต้องเลือกทำบางสิ่ง และต้องหลีกเลี่ยงบางสิ่ง ต้องอดใจรออย่าเข้าไปเกี่ยวข้อง เพื่อให้นกเพิ่มจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะต้องให้นกมาจึงแพร่เมล็ดพันธุ์ได้

อู๋เซี่ยงหรงหล่าวว่า เมื่อพบนกมาที่ป่า เป็นเรื่องที่ผมตื่นเต้นที่สุด เพราะต้องมีสภาพแวดล้อมที่ดี นกจึงยอมมาสร้างรังนกและวางไข่ที่นี่

นก เป็นการยอมรับการทำงานของเราที่ดีที่สุด

(Yim/cici)