การประชุมครั้งที่ 15 ของประเทศภาคี “สนธิสัญญาความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต” （COP15）จะจัดขึ้นที่เมืองคุนหมิง เมืองเอกมณฑลหยุนหนาน ทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีน ในวันที่ 11 ตุลาคมนี้  ภายใต้หัวข้อ  “ก้าวสู่อารยธรรมนิเวศวิทยา  ร่วมกันสร้างสรรค์ประชาคมสิ่งมีชีวิตในโลก” 

ในฐานะประเทศเจ้าภาพ  จีนหวังว่า  จะร่วมมือกับฝ่ายต่าง  ๆ  แลกเปลี่ยนและแบ่งปันประสบการณ์และผลงานด้านการอนุรักษ์ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต  จัดวางพิมพ์เขียวการอนุรักษ์ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตใน 10 ปีข้างหน้า  ตลอดจนใช้ปฏิบัติการใหม่เพื่อก้าวสู่อารยธรรมนิเวศวิทยา  และร่วมกันสร้างสรรค์ประชาคมสิ่งมีชีวิตแห่งโลก

สนธิสัญญาความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตเป็นสนธิสัญญาระหว่างประเทศเกี่ยวกับการคุ้มครองสิ่งมีชีวิตในโลก  โดยมีผลบังคับใช้เมื่อเดือนธันวาคม ค.ศ. 1993  วัตถุประสงค์ของสนธิสัญญาฉบับนี้คือ  คุ้มครองพฤกษชาติและสัตว์ป่าต่าง ๆ ที่ใกล้จะสูญพันธุ์  และอนุรักษ์ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในโลกอย่างเต็มที่  เพื่อสร้างความผาสุกทั้งในยุคปัจจุบันและอนาคต  การประชุมของประเทศภาคีสนธิสัญญาฉบับนี้เป็นองค์กรกำหนดนโยบายระดับสูงสุดของสนธิสัญญา ซึ่งตั้งแต่ ค.ศ. 1994 เป็นต้นมา  ผู้แทนจากบรรดาประเทศภาคีสนธิสัญญาฉบับนี้จะประชุมกันทุกสองปี  เพื่ออภิปรายหารือถึงการอนุรักษ์ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต

หลังจากได้เข้าร่วมสนธิสัญญาดังกล่าว  จีนได้ประกาศใช้โครงการทางยุทธศาสตร์และปฏิบัติการเพื่ออนุรักษ์ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตระหว่าง ค.ศ. 2011-2030  การคุ้มครองแพนด้า, ละมั่งทิเบต, นกช้อนหอยหงอน (Crested Ibis) และสัตว์ป่าหายากอื่นๆ นับเป็นภาพย่อของความสำเร็จในการอนุรักษ์ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตของจีน

แพนด้าดำรงอยู่บนโลกอย่างน้อย 8 ล้านปีแล้ว  โดยมีสมญานามว่า  “ฟอสซิลที่มีชีวิต”  ถือเป็นมรดกทางประวัติศาสตร์ธรรมชาติอันล้ำค่าของโลก  โดยมีคุณค่ายิ่งต่อการวิจัยทางวิชาการ  การดำรงอยู่และให้ความคุ้มครองแพนด้าจึงเป็นที่สนใจของชาวโลก 

นอกจากนี้  แพนด้าเป็นสัตว์ที่มีชีวิตอยู่ในจีนประเทศเดียว  ถือเป็นสมบัติล้ำค่าของจีน ซึ่งข้อมูลถึงเดือนมกราคม ค.ศ. 2021 จีนมีแพนด้าป่าจำนวน 1,864 ตัว  ระดับความรุนแรงต่อสถานภาพของแพนด้าได้ผ่อนคลายจากใกล้สูญพันธุ์มาเป็นเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์

ละมั่งทิเบตถูกจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองระดับหนึ่งของจีน  จีนได้ประกาศตั้งเขตคุ้มครองละมั่งทิเบตชื่อว่า  เขตอนุรักษ์ธรรมชาติระดับชาติเขอเข่อซีหลี่ ค.ศ. 1997  เจ้าหน้าที่เขตอนุรักษ์ให้การคุ้มครองละมั่งทิเบตเหมือนกับเลี้ยงลูกของตน  ช่วยให้จำนวนละมั่งทิเบตเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง จากไม่ถึง 20,000 ตัวมาเป็นกว่า 70,000 ตัวในปัจจุบัน  ระดับความรุนแรงของสถานภาพละมั่งทิเบตได้เปลี่ยนจากระดับวิกฤตมาเป็นระดับปลอดภัยภายใต้แผนงานอนุรักษ์

นกช้อนหอยหงอนเป็นนกที่มีเฉพาะในเอเชียตะวันออก  และมีสมญานามว่า “อัญมณีแห่งบูรพา”  ด้วยความพยายามอย่างไม่ลดละมาเป็นเวลาหลายสิบปี  จำนวนนกช้อนหอยหงอนในจีนได้เพิ่มจาก 7 ตัวเป็น 7,000 ตัวในปัจจุบัน  การคุ้มครองนกช้อนหอยหงอนของจีนกลายเป็นตัวอย่างความสำเร็จของมนุษย์ในการช่วยชีวิตสัตว์ป่าที่ใกล้จะสูญพันธุ์

ด้านการปรับปรุงระบบนิเวศ  บรรเทาภัยธรรมชาติ  และรักษาพื้นที่การใช้ชีวิต  จีนได้ดำเนินโครงการสร้างป่า “3 ภูมิภาคทางตอนเหนือ” ซึ่งเริ่มขึ้นตั้งแต่เมื่อปี 1978 และจะสร้างแล้วเสร็จในปี 2050 กินเวลาถึง 73 ปี  ปัจจุบัน  โครงการนี้ได้เข้าสู่ขั้นตอนสุดท้ายคือขั้นตอนที่ 3 แล้ว

“3 ภูมิภาคทางตอนเหนือ” ประกอบด้วยภูมิภาคทางตะวันตกเหนือ,  ทางเหนือ  และทางตะวันออกเฉียงเหนือของจีน  เนื่องด้วยภูมิภาคเหล่านี้มีทะเลทราย 8 แห่ง  พื้นที่ดินทราย 4 แห่ง  และเขตทะเลทรายโกบีที่กว้างใหญ่ไพศาล  ที่นั่น  มีพายุทรายบ่อย  หลายสิ่งหลายอย่างถูกทรายฝังกลบ พื้นดินมีลักษณะเป็นดินทราย  การผลิตธัญญาหารได้ผลผลิตน้อยและไม่มั่นคง  ทุ่งหญ้าเสื่อมสภาพอย่างรุนแรง  อ่างเก็บน้ำจำนวนกว่า 100 แห่งกลายเป็นอ่างเก็บดินทราย

ด้วยเหตุนี้  โครงการปลูกป่า3 พื้นที่ทางตอนเหนือจึงมุ่งไปที่การรักษาป่าไม้และทุ่งหญ้าที่มีอยู่ในปัจจุบัน  สร้างป่าเทียม โดยใช้เครื่องบินหว่านเมล็ดพันธุ์เพื่อปลูกป่า  ปิดล้อมภูเขาและดินทรายเพื่อปลูกป่าและสร้างทุ่งหญ้า  เพื่อสร้างสรรค์ระบบนิเวศที่ให้การเกษตร  การป่าไม้  และการปศุสัตว์พัฒนาอย่างประสานกัน  และด้วยความพยายามสร้างสรรค์เป็นเวลากว่า 40 ปี  โครงการเพิ่มความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตใน 3 พื้นที่ดังกล่าวได้รับการฟื้นฟูในระดับหนึ่ง  ได้ยับยั้งการขยายตัวของทะเลทราย  อัตราการครอบคลุมของป่าไม้ได้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง  สถิติจากสำนักงานป่าไม้และทุ่งหญ้าแห่งชาติจีนพบว่า  โครงการสร้างป่าได้เพิ่มพื้นที่ป่าไม้รวม 30.14 ล้านเฮกตาร์  อัตราการครอบคลุมของป่าไม้ในพื้นที่ดังกล่าวได้เพิ่มจาก 5.05% มาเป็น 13.57%

ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตเป็นพื้นฐานของการดำรงอยู่และการพัฒนาของสังคมมนุษย์  นายสี จิ้นผิง ผู้นำสูงสุดของจีนระบุว่า  มนุษย์ในทุกวันนี้ได้เผชิญการท้าทายอย่างรุนแรงจากการสูญเสียความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต  การเสริมสร้างการอนุรักษ์ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต  และการสร้างสรรค์อารยธรรมนิเวศ  ไม่ใช่เรื่องที่จะประสบความสำเร็จได้ภายในเวลาอันสั้น  ต้องการการสะสมเป็นเวลาอันยาวนาน  ถือเป็นภารกิจที่ต้องปฏิบัติอย่างไม่ลดละต่อเนื่องเป็นเวลานาน  ซึ่งจะทดสอบภูมิปัญญาของมนุษย์  และจะทดสอบความรับผิดชอบของประเทศต่าง ๆ จึงต้องการมีแนวคิดชี้นำที่ถูกต้อง และต้องการการผนึกกำลังในการใช้ปฏิบัติการร่วมกัน

การอนุรักษ์ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตเป็นประเด็นสำคัญทั่วโลก  ประชาคมโลกควรถือการประชุมครั้งที่ 15 ของประเทศภาคี “สนธิสัญญาความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต” เป็นโอกาส  เพื่อก้าวสู่อารยธรรมนิเวศวิทยา  และร่วมกันสร้างสรรค์ประชาคมสิ่งมีชีวิตบนโลก

（Yim/Zhou）