วันที่ 11 ตุลาคม การประชุมสมัชชาครั้งที่ 15 ของประเทศภาคี “สนธิสัญญาว่าด้วยความหลากหลายสิ่งมีชีวิต” （COP15） เริ่มจัดประชุมระยะแรกที่เมืองคุนหมิง เมืองเอกมณฑลหยุนหนาน(ยูนนาน)ของจีน กว่า 190 ประเทศภาคีเข้าร่วมการประชุมที่ถูกจับตามองอย่างมากครั้งนี้ ซึ่งจะเปิดหน้าใหม่แห่งการคุ้มครองความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตทั่วโลก ผ่านการกำหนด “กรอบความหลากหลายสิ่งมีชีวิตทั่วโลกหลังปี 2020 ”

ความหลากหลายสิ่งมีชีวิตเกี่ยวข้องกับความผาสุกของมนุษยชาติและเป็นรากฐานสำคัญในการอยู่รอดและการพัฒนาของมนุษย์ การดำรงอยู่ของมนุษยชาติมากกว่า 3,000 ล้านคนทั่วโลก ล้วนต้องพึ่งพาสิ่งมีชีวิตอันหลากหลายทางทะเลและชายฝั่งทะเล และผู้คนมากกว่า 1,600 ล้านคนต้องพึ่งพาป่าไม้และผลิตภัณฑ์จากป่าที่นอกเหนือจากไม้  ส่วนผสมกว่า 50% ของยารักษาโรคในโลกก็มาจากพืชและสัตว์ในธรรมชาติ ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตจึงมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับคุณภาพระบบนิเวศ ไม่เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อปัจจุบันเท่นนั้น แต่ยังเกี่ยวข้องกับอนาคตอีกด้วย

ผลสำเร็จอันเด่นชัดในด้านการอนุรักษ์ความหลากหลายสิ่งมีชีวิตของจีน เป็นหนึ่งในเหตุผลสำคัญที่การประชุมสมัชชาครั้งนี้ได้เลือกจีนเป็นสถานที่จัดการประชุม วันที่ 9 ตุลาคมที่ผ่านมา ณ ศูนย์ข่าวของการประชุม COP15  ขณะแลกเปลี่ยนกับสื่อมวลชนเกี่ยวกับสภาวะปัจจุบันแห่งการคุ้มครองความหลากหลายสิ่งมีชีวิตทั่วโลกและความท้าทายที่กำลังเผชิญอยู่นั้น เลขาธิการบริหารสำนักเลขาธิการ “สนธิสัญญาว่าด้วยความหลากหลายสิ่งมีชีวิต” แห่งสหประชาชาติได้แสดงความชื่นชมว่า จีนเป็นผู้สนับสนุนและผู้สร้างคุณูปการที่ทรงพลังในวาระความหลากหลายสิ่งมีชีวิตทั่วโลกมาโดยตลอด ทั้งยังเป็นหนึ่งในประเทศบริจาคเงินทุนรายใหญ่ที่สุดในงบประมาณหลักของสนธิสัญญาและพิธีสาร

ช่วงหลายปีที่ผ่านมา ข้อเท็จจริงที่น่าประทับใจประการหนึ่งคือ จีนกำลังยกระดับความพยายามอย่างต่อเนื่องในการสร้างสรรค์อารยธรรมระบบนิเวศ และการดำเนินการปกป้องความหลากหลายสิ่งมีชีวิตให้ดีนั้น นับวันได้กลายเป็นความรับรู้ร่วมกันของประชาชนจีนมากยิ่งขึ้น

ตัวอย่างเช่น จีนใช้ระบบ "เส้นแดงการคุ้มครองระบบนิเวศ" โดยจัดพื้นที่ที่มีความสำคัญหรือเปราะบางมากเป็นพิเศษทางนิเวศวิทยาให้เข้าสู่เส้นแดงการคุ้มครองระบบนิเวศ เพื่อดำเนินการป้องกันอย่างเข้มงวด ด้วยเหตุนี้พื้นที่กว่า 48% ของอำเภอหยิงจิง มณฑลเสฉวน หนึ่งในแหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติของแพนด้า  ถูกจัดเข้าอยู่ในเส้นแดงการคุ้มครอง ทำให้อำเภอนี้จำเป็นต้องปิดโรงไฟฟ้าพลังน้ำ เหมือง และโรงงานผลิตไม้เกือบทั้งหมด ซึ่งก่อนหน้านี้ โรงไฟฟ้าพลังน้ำขนาดเล็ก เหมืองแร่ และไม้ซุงนั้น ถือเป็น 3 อุตสาหกรรมหลักที่ช่วยให้อำเภอหยิงจิงอยู่แถวหน้าในการจัดลำดับพลังเศรษฐกิจระดับเขตและอำเภอของมณฑลเสฉวนมาโดยตลอด

ทางอำเภอได้เจรจาต่อรองกับหน่วยงานระดับสูงกว่าโดยหวังที่จะคงบางโครงการไว้ แต่ไม่ประสบผลสำเร็จ เส้นแดงทางระบบนิเวศเสมือนกฏเหล็ก ซึ่งบังคับให้ต้องปฏิบัติตามแนวคิดที่ถือระบบนิเวศสำคัญที่สุดเสมอ และจะไม่อ่อนข้อให้เนื่องจากการพัฒนาทางเศรษฐกิจ

นโยบายและแนวคิดด้านการปกป้องระบบนิเวศแห่งชาติได้รับความเข้าใจและการสนับสนุนจากประชาชนในอำเภอหยิงจิงอย่างรวดเร็ว ควบคู่ไปกับสภาพแวดล้อมและระบบนิเวศปรับปรุงดีขึ้นทุกปี อำเภอหยิงจิงได้เน้นพัฒนาธุรกิจท่องเที่ยวเชิงนิเวศและเกษตรอินทรีย์ ซึ่งได้เปลี่ยนแปลงโครงสร้างเศรษฐกิจอย่างมาก ภาคบริการได้กลายมาเป็นเสาค้ำทางเศรษฐกิจแทนที่อุตสาหกรรมในอดีต

"เหตุการณ์ย้ายถิ่นของช้างเอเชีย" ที่เกิดขึ้นในยูนนานตั้งแต่เดือนเมษายนถึงเดือนสิงหาคมปีนี้ ถือได้ว่าเป็นภาพสะท้อนของการสร้างสรรค์อารยธรรมระบบนิเวศของจีนเป็นอย่างดี โขลงช้างป่าเอเชีย 15 เชือก ออกจากถิ่นที่อยู่เขตอนุรักษ์ธรรมชาติแห่งชาติสิบสองปันนาในมณฑลยูนนาน เคลื่อนตัวไปทางเหนือนานกว่า 110 วัน เป็นระยะทางกว่า 1,300 กิโลเมตร ผ่าน 3 เขตเมืองใหญ่ ได้แก่ อี้ว์ซี, หงเหอ และคุนหมิง และในที่สุดโขลงช้างป่าได้เดินทางกลับลงใต้อย่างปลอดภัย ซึ่งได้รับความสนใจอย่างกว้างขวางทั้งในและต่างประเทศ

ในช่วงเวลานั้น ทางการและชาวบ้านทั่วไปในจีนได้ดำเนินงานคุ้มครองช้างอย่างแข็งขัน ด้วยมาตรการ "ปิดไฟ ปิดประตู ควบคุมสุนัข และขึ้นชั้นบน" ในบริเวณที่โขลงช้างเดินผ่าน เพื่อไม่ให้มนุษย์ก่อกวนช้าง ซึ่งได้ประกันให้ช้างเดินผ่านด่านสำคัญหลายแห่งอย่างปลอดภัย ประชาชนและวิสาหกิจในท้องที่ต่างๆ ได้แสดงความอดทนและความใจกว้างอย่างมาก ในเมืองอี้ว์ซี ชาวบ้านที่มองเห็นพืชผลถูกฝูงช้างกินกล่าวว่า พืชผลถูกกินก็สามารถเติบโตได้ในปีหน้า  แต่หากช้างตายก็จะหายไป

ประชาคมระหว่างประเทศต่างพากันกดไลค์แสดงความชื่นชมต่อภาพอันน่าตื่นเต้นประทับใจต่างๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างการเคลื่อนตัวสู่ทางเหนือของช้างเอเชียในครั้งนี้ เหตุการณ์ครั้งนี้ได้แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นตั้งใจของจีนในการปกป้องสัตว์ป่าและรักษาความกลมกลืนระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ อีกทั้งยังสะท้อนให้เห็นว่างานคุ้มครองความหลากหลายสิ่งมีชีวิตของจีน ได้ประสบผลสำเร็จเป็นที่น่าพอใจ

ในจีนทุกวันนี้ อดีต "นักล่าสัตว์" จำนวนมากได้กลายเป็น "เจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่า" ชาวจีนไม่เพียงแต่สนับสนุนการปราบปรามการค้าสัตว์ป่าและพืชป่าอย่างผิดกฎหมายเท่านั้น แต่ยังได้เริ่มต้นจากเรื่องเล็กน้อยในชีวิตประจำวัน ยกระดับความตระหนักด้านอารยธรรมระบบนิเวศอย่างต่อเนื่อง ปฏิบัติต่อสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติด้วยดี และร่วมใช้ความพยายามเพื่อปกป้องความหลากหลายสิ่งมีชีวิตอย่างแข็งขัน

ปัจจุบัน จีนได้จัดตั้งเขตอนุรักษ์ธรรมชาติระดับและประเภทต่างๆ เกือบ 10,000 แห่ง คิดเป็นสัดส่วนประมาณ 18% ของพื้นที่ทางบก โดย 90% ของระบบนิเวศทางบกและ 71% ของสายพันธุ์สัตว์และพืชป่าที่รัฐให้การคุ้มครองในลำดับสำคัญ ล้วนได้รับการปกป้องอย่างมีประสิทธิภาพ

สามารถกล่าวโดยไม่เกินเลยความจริงได้ว่า จีนได้ค้นพบหนทางการคุ้มครองความหลากหลายสิ่งมีชีวิตที่มีอัตลักษณ์ของจีน และจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์ความหลากหลายสิ่งมีชีวิต นับวันได้หยั่งรากลึกลงอยู่ในหัวใจของประชาชนจีนมากยิ่งขึ้น

YIM/LU