นายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีนให้ความสำคัญอย่างยิ่งต่อการอนุรักษ์และบริหารจัดการแม่น้ำเหลืองมาโดยตลอด ในช่วงเวลาไม่ถึงหนึ่งปีตั้งแต่เดือนสิงหาคม ค.ศ. 2019 ถึงเดือนมิถุนายน ค.ศ. 2020 เขาเคยลงพื้นที่ไปยังมณฑลกันซู่ มณฑลเหอหนาน มณฑลซานซี และเขตปกครองตนเองชนเผ่าหุยหนิงเซี่ย เพื่อศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับการอนุรักษ์ระบบนิเวศลุ่มแม่น้ำเหลือง

โดยเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม ปี 2021  สี จิ้นผิงลงพื้นที่สำรวจแม่น้ำเหลืองอีกครั้ง เขาได้เดินทางไปที่ท่าเรือในบริเวณปากแม่น้ำเหลืองที่ไหลลงทะเลในเมืองตงหยิง มณฑลซานตง อีกทั้งไปตรวจเยี่ยมศูนย์ตรวจวัดระบบนิเวศดินดอนสามเหลี่ยมแม่น้ำเหลือง และเขตอนุรักษ์ธรรมชาติแห่งชาติดินดอนสามเหลี่ยมแม่น้ำเหลือง เพื่อตรวจดูสภาพน้ำในแม่น้ำเหลืองและระบบนิเวศในพื้นที่ชุ่มน้ำดินดอนสามเหลี่ยมแม่น้ำเหลือง ตลอดจนรับรู้สภาพการอนุรักษ์ระบบนิเวศและการพัฒนาอย่างมีคุณภาพสูงในพื้นที่ลุ่มแม่น้ำเหลือง

และช่วงบ่ายวันที่ 22 ตุลาคมที่ผ่านมา ณ เมืองจี่หนาน มณฑลซานตง ปธน.สี จิ้นผิงเป็นประธานการประชุมสัมมนาว่าด้วยการลงลึกขับเคลื่อนการอนุรักษ์ระบบนิเวศและการพัฒนาอย่างมีคุณภาพสูงในพื้นที่ลุ่มแม่น้ำเหลือง พร้อมกล่าวคำปราศรัยสำคัญ เขาเน้นว่ามณฑลและเขตต่างๆ ตามแนวแม่น้ำเหลือง ต้องยืนหยัดอย่างเด็ดเดี่ยวแน่วแน่ที่จะเดินหนทางความทันสมัยที่ถือการปกป้องระบบนิเวศเป็นภารกิจสำคัญที่สุดและเน้นการพัฒนาสีเขียว

แม่น้ำเหลืองเป็น "แม่น้ำแม่" ของประชาชาติจีน ซึ่งได้ให้กำเนิดอารยธรรมจีนอันเก่าแก่และยิ่งใหญ่ แม่น้ำสายใหญ่นี้ไหลจากเชิงเขาทางเหนือของภูเขาปาเหยียนคาลาบนที่ราบสูงชิงไห่-ทิเบต เป็นระยะทางยาวกว่า 5,000 กิโลเมตร ไหลผ่าน 9 มณฑลและเขตปกครองตนเอง และออกสู่ทะเลโป๋ไห่ในเมืองตงหยิง มณฑลซานตง เนื้อที่รวมของลุ่มแม่น้ำเหลืองประมาณ 750,000 ตารางกิโลเมตร ซึ่งถือเป็นแนวป้องกันระบบนิเวศและแถบเศรษฐกิจที่สำคัญของจีน

แม่น้ำเหลืองยังขึ้นชื่อว่า เป็นหนึ่งในแม่น้ำที่เกิดอุทกภัยอย่างร้ายแรงของโลก มีปริมาณตะกอนสูงที่สุด และยากที่สุดในการจัดการ ในอดีตแม่น้ำเหลืองเคย "น้ำไหลเชี่ยวและกัดเซาะพนังกั้นน้ำจนพังทลายสองครั้งในสามปี และเปลี่ยนทิศทางน้ำหนึ่งครั้งในรอบศตวรรษ" การบริหารจัดการแม่น้ำเหลืองได้กลายเป็นปัญหาอันยุ่งยากมากที่ก่อกวนประชาชาติจีนมาเป็นเวลาหลายพันปี ตามสถิติในช่วง 2,500 ปีก่อนการก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีนหรือประเทศจีนใหม่ แม่น้ำเหลืองตอนล่างเคยเกิดเหตุพนังกั้นน้ำพังทลายมากกว่า 1,500 ครั้ง และเปลี่ยนทิศทางน้ำถึง 26 ครั้ง

ในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา จีนได้ดำเนินการก่อสร้างพนังกั้นน้ำอย่างขนานใหญ่ 4 ครั้งตามลำดับ ได้สร้างศูนย์กลางชลประทานหลงหยางเสีย, หลิวเจียเสีย, เสี่ยวลั่งตี่และอื่นๆ บรรลุผลสำเร็จครั้งสำคัญที่เปลี่ยนจากการจัดการแม่น้ำเหลืองเชิงตั้งรับ มาเป็นการควบคุมน้ำและทรายในแม่น้ำเหลืองเชิงรุก

นับตั้งแต่การก่อตั้งจีนใหม่จนถึงปัจจุบันแม่น้ำเหลืองไม่ได้เกิดเหตุพนังกั้นน้ำแตกเป็นเวลานานกว่า 70 ปี และมีน้ำไหลอย่างต่อเนื่องมาเป็นเวลา 22 ปีแล้ว เคยต้านภัยน้ำท่วมใหญ่สิบกว่าครั้งด้วยความสำเร็จตามลำดับ ซึ่งถือเป็นการสร้าง “ปาฏิหาริย์ทางประวัติศาสตร์” ที่แม่น้ำเหลือง “อยู่ในภาวะสงบทุกปี” แม่น้ำเหลืองที่ไหลเชี่ยวไม่เพียงแต่เป็นแหล่งน้ำแก่การพัฒนาเมืองและชนบทตลอดเส้นทางเท่านั้น แต่แม่น้ำเหลืองที่เปี่ยมไปด้วยชีวิตชีวายังได้กลายเป็นระเบียงระบบนิเวศอีกด้วย

ปธน.สี จิ้นผิงใส่ใจเรื่องแม่น้ำเหลือง เมื่อใดก็ตามที่เขาไปสถานที่ใด ๆ เขามักจะพิจารณาจากสภาพความเป็นจริงในท้องถิ่น วิเคราะห์สถานการณ์และออกคำสั่งอย่างตรงจุด

ที่มณฑลกันซู่ สี จิ้นผิงกำชับว่ากันซู่เป็นพื้นที่กักเก็บและให้น้ำที่สำคัญในลุ่มแม่น้ำเหลือง  ในลำดับแรกต้องแบกรับภารกิจสำคัญในการฟื้นฟูระบบนิเวศ อนุรักษ์ดินและน้ำ และการป้องกันควบคุมมลพิษในตอนต้นของแม่น้ำเหลือง ที่มณฑลเหอหนาน สี จิ้นผิงเรียกร้องให้ปกป้องระบบนิเวศตามแนวแม่น้ำเหลืองด้วยดีและยกระดับคุณภาพและเสถียรภาพของระบบนิเวศทางธรรมชาติ

ส่วนในมณฑลซานซี สี จิ้นผิงเน้นให้ผลักดัน “การพัฒนาท่ามกลางการอนุรักษณ์  การอนุรักษ์ท่ามกลางการพัฒนา “ในพื้นที่ตามแนวแม่น้ำเหลือง สำหรับในเขตหนิงเซี่ย สี จิ้นผิงเรียกร้องให้ใช้ความพยายามในการสร้างสรรค์เขตนำร่องการอนุรักษ์ระบบนิเวศและการพัฒนาอย่างมีคุณภาพสูงลุ่มแม่น้ำเหลือง

เมื่อเดือนกันยายน ปี 2019 ณ เมืองเจิ้งโจว มณฑลเหอหนาน สี จิ้นผิงเป็นประธานการประชุมสัมมนาว่าด้วยการลงลึกขับเคลื่อนการอนุรักษ์ระบบนิเวศและการพัฒนาอย่างมีคุณภาพสูงในพื้นที่ลุ่มแม่น้ำเหลือง และได้ยกระดับประเด็นการลงลึกขับเคลื่อนการอนุรักษ์ระบบนิเวศและการพัฒนาอย่างมีคุณภาพสูงในพื้นที่ลุ่มแม่น้ำเหลืองให้เป็นยุทธศาสตร์แห่งชาติที่สำคัญ

ด้วยการพิจารณาจากทั่วทั้งลุ่มแม่นำเหลืองและความเป็นเอกภาพของระบบนิเวศ สี จิ้นผิงเน้นย้ำว่า “แม่น้ำเหลืองตอนต้นต้องถือการเพิ่มสมรรถภาพการกักเก็บน้ำเป็นภารกิจหลัก ตอนกลางแม่น้ำต้องมุ่งเน้นการอนุรักษ์น้ำและดินและการควบคุมมลพิษ ส่วนตอนปลายแม่น้ำต้องมุ่งเน้นการปกป้องระบบนิเวศพื้นที่ชุ่มน้ำ และเพิ่มความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต”

การวางแผนแบบบูรณาการได้กลายเป็นกุญแจสำคัญในการบริหารจัดการน้ำของสี จิ้นผิง “ร่วมกันทำภารกิจใหญ่แห่งการอนุรักษ์ให้ดี และประสานงานกันขับเคลื่อนภารกิจใหญ่แห่งการบริหารจัดการ” คือ “ใบสั่งยาที่มีประสิทธิภาพดี” ของเขาเกี่ยวกับการอนุรักษ์และบริหารจัดการแม่น้ำเหลือง

จากเมื่อก่อนมักเกิดเหตุการณ์แม่น้ำแห้งขอด น้ำทะเลหนุนสูง ความสมดุลของระบบนิเวศถูกทำลาย และพื้นที่ชุ่มน้ำเผชิญกับความเสี่ยงที่จะสูญหาย แต่ทุกวันนี้ได้กลายมาเป็นภาพที่เปี่ยมด้วยชีวิตชีวาด้วยท้องทุ่งอันเขียวขจีและกว้างใหญ่ไพศาล และฝูงนกนานาชนิดที่บินมารวมตัวกัน เบื้องหลังการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้แยกไม่ออกจากมาตรการต่างๆ ในการเสริมสร้างการบริหารจัดการแม่น้ำเหลืองและการปกป้องระบบนิเวศพื้นที่ชุ่มน้ำ เช่น ควบคู่ไปกับการปฏิบัติตามมาตรการจัดสรรปริมาณน้ำอย่างเป็นเอกภาพ การควบคุมน้ำและทราย และการเติมน้ำในระบบนิเวศ  เป็นต้น พื้นที่น้ำใสในพื้นที่ชุ่มน้ำของเขตอนุรักษ์ธรรมชาติดินดอนสามเหลี่ยมแม่น้ำเหลือง ได้เพิ่มขึ้นจากสัดส่วนเดิมที่ 15% เป็น 60% ในปี 2019  

หลังจากดำเนินโครงการ “สงครามขจัดอุปสรรคและความยากลำบากเพื่อบริหารจัดการทะเลโป๋ไห่แบบบูรณาการ” ซึ่งมีวัตถุประสงค์ฟื้นฟูระบบนิเวศทางทะเล ทางท้องถิ่นได้ยกเลิกบ่อเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำรอบทะเลเพื่อพื้นฟูระบบนิเวศของแนวชายฝั่งทะเล และเพื่อประกันคุณภาพน้ำ ได้ดำเนินมาตรการควบคุมมลพิษต่างๆ  เช่น ปิดช่องทางปล่อยมลพิษลงสู่แม่น้ำ ปรับปรุงสภาพแวดล้อมของท่าเรือประมงอย่างรอบด้าน และกำหนดมาตรฐานการปล่อยน้ำสำหรับโรงงานเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ทั้งนี้ได้ปรับปรุงคุณภาพน้ำในน่านน้ำใกล้ชายฝั่งทะเลอย่างเด่นชัด

ปัจจุบันพื้นที่ดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำเหลืองมีระบบนิเวศพื้นที่ชุ่มน้ำที่สมบูรณ์ กว้างใหญ่ และอายุน้อยที่สุดในเขตอบอุ่นของจีน ได้รับขนานนามว่า “สนามบินนานาชาติแห่งนกนานาพันธุ์” จำนวนนกนานาชนิดที่แวะผ่านที่นี่ระหว่างการอพยพในแต่ละปีมีมากถึง 6 ล้านตัว ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำที่สําคัญระหว่างประเทศ  นกกระสาขาวตะวันออกเป็นสัตว์คุ้มครองชั้นหนึ่งของประเทศจีน เดิมแค่อพยพผ่านเมืองตงหยิงเท่านั้น  เริ่มทำรังและผสมพันธุ์ในเขตอนุรักษ์ที่นี่ตั้งแต่ปี 2003ผสมพันธุ์ในเขตอนุนทะเลารจัดการทะเลโป๋ไห่แบบบูรณาการรงค์ลดการเดินทางที่ไม่จำเป็น จนกลายเป็น "ดาวเด่น" ของที่นี่  เมื่อปี 2019 นกกระสาขาวตะวันออกถูกกำหนดให้เป็นนกประจำเมืองตงหยิง

เมื่อเร็วๆนี้ จีนได้ประกาศ "เค้าโครงแผนการคุ้มครองระบบนิเวศและพัฒนาอย่างมีคุณภาพสูงในลุ่มแม่น้ำเหลือง" ซึ่งเป็นเอกสารเชิงหลักการที่ชี้นำการปกป้องระบบนิเวศและการพัฒนาอย่างมีคุณภาพสูงของพื้นที่ลุ่มน้ำเหลืองในปัจจุบันและในอนาคต กฎหมายว่าด้วยการอนุรักษ์แม่น้ำเหลือง(ฉบับร่าง) ก็กำลังจะยื่นเข้าสู่การพิจารณาของคณะกรรมการประจำสภาประชาชนแห่งชาติจีน

YIM/LU