ทั่วโลกจับตาการประชุมสมัชชาใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์จีน ครั้งที่ 20 ทำไมการประชุมของพรรคการเมืองพรรคหนึ่งถึงมีความสำคัญ จนได้รับความสนใจทั่วทั้งประเทศจีนและนานาชาติ

การประชุม “สมัชชา 20” เปิดฉากขึ้น ณ มหาศาลาประชาชน กรุงปักกิ่ง เมื่อวันที่ 16 ตุลาคม การประชุมในปีนี้จะใช้เวลา 7 วัน มีกำหนดปิดการประชุมในวันที่ 22 ตุลาคม

นี่คือการประชุมของพรรคการเมืองพรรคหนึ่ง ไม่ใช่การประชุมรัฐสภา แต่ว่าการประชุมนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งในประเทศจีน เพราะพรรคคอมมิวนิสต์คือผู้มีอำนาจสูงสุดเพียงหนึ่งเดียวในการปกครองประเทศจีน พรรคและรัฐไม่อาจแยกออกจากกันได้ นโยบายทุกอย่างมาจากพรรคคอมมิวนิสต์ ประธานาธิบดี รัฐบาล คณะรัฐมนตรี ศาล กองทัพ และ สื่อมวลชนล้วนเป็นส่วนหนึ่งของพรรคคอมมิวนิสต์ แม้แต่ในชุมชนและองค์กรธุรกิจต่าง ๆ ก็มีผู้แทนของพรรคฯ จนอาจพูดได้ว่า พรรคคอมมิวนิสต์ก็คือทุกองคาพยพของประเทศจีน

การประชุมสมัชชาใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์จีนจัดขึ้นทุก 5 ปี สำหรับการประชุมสมัชชา 20 นี้ มีผู้แทนพรรคทั่วประเทศเข้าร่วมประชุม จำนวน 2,296 คน

เนื่องจากการระบาดของโรคโควิด-19 การประชุมจัดขึ้นในระบบปิด หรือ Closed loop ซึ่งเป็นรูปแบบเดียวกับงานกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาว สมาชิกพรรคที่เข้าประชุม เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งผู้สื่อข่าวทุกคนจะต้องเข้าพักในโรงแรมที่กำหนดไว้ เดินทางโดยรถบัสที่จัดเตรียมไว้ไปได้เฉพาะโรงแรมที่พักกับศูนย์ข่าวและสถานที่ประชุมเท่านั้น การแถลงข่าวทั้งหมดทำผ่านระบบออนไลน์จากที่ประชุมมายังศูนย์ข่าวไม่สามารถพบกันโดยตรงได้

วาระสำคัญของการประชุม ได้แก่ การรายงานการสรุปผลการทำงานของพรรคฯ และแนวทางการทำงานในอีก 5 ปีข้างหน้า, ทบทวนและแก้ไขธรรมนูญของพรรคฯ, และเลือกคณะผู้แทนของพรรคฯ รวมทั้งผู้นำระดับสูงในคณะกรรมการประจำกรมการเมือง และคณะกรรมการตรวจสอบวินัย

สื่อมวลชนจำนวนมากให้ความสำคัญกับรายชื่อคณะกรรมการประจำกรมการเมือง ซึ่งเป็นคณะผู้นำสูงสุดของจีน ที่มีจะมีการคัดเลือกหลังสิ้นสุดการประชุม และในปีนี้เป็นวาระสำคัญในรอบ 10 ปีที่จะมีการผลัดเปลี่ยนคณะกรรมการประจำกรมการเมือง ซึ่งความจริงแล้วเป็นเรื่องภายในของประเทศจีน

สิ่งที่น่าสนใจมาก คือ รายงานของนายสี จิ้นผิง เลขาธิการใหญ่คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน ซึ่งบ่งบอกถึงการดำเนินงานในรอบ 5 ปีที่ผ่านมา และนโยบายต่าง ๆ ในอนาคต ซึ่งเกี่ยวข้องทั้งสถานการณ์ของประเทศจีน โลก รวมทั้งประเทศไทยด้วย

นโยบายที่เป็นที่จับตามอง เช่น นโยบาย “โควิดเป็นศูนย์” , แนวทางต่อฮ่องกง ไต้หวัน และสถานการณ์ระหว่างประเทศ นอกจากนี้ยังมีเรื่องนโยบายการพัฒนาประเทศจีนสู่ความทันสมัย, วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, เศรษฐกิจ, สวัสดิการสังคม ,การสร้างนิติรัฐ, สิ่งแวดล้อม, ความมั่นคงและการป้องกันประเทศ, นโยบายกลาโหม, นโยบายต่างประเทศ รวมถึงการดำเนินงานของพรรคคอมมิวนิสต์

การประชุมพรรคคอมมิวนิสต์จีนในอดีตอาจเป็นเรื่องภายในของประเทศจีน แต่ในปัจจุบันกลับมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะจีนมีบทบาทต่อโลกมากขึ้นทั้งทางเศรษฐกิจและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ไม่ว่าประเทศใดหรือคนธรรมดาทั่วไปก็ตามต้องมีความเชื่อมโยงกับจีนในทางใดทางหนึ่ง การประชุมของพรรคคอมมิวนิสต์จีน ทำให้เรา “รู้จักจีน เข้าใจโลก” ประเทศต่าง ๆ สามารถนำไปวิเคราะห์เพื่อกำหนดยุทธศาสตร์ของประเทศตนเอง ประชาชนทั่วไปก็เรียนรู้จากจีนได้ในแง่มุมที่ตนเองเกี่ยวข้อง

 นายสี จิ้นผิงใช้เวลาเกือบ 2 ชั่วโมงเพื่อกล่าวถึงสถานการณ์ของประเทศจีนในทุกด้าน และยืนหยัดในนโยบายสำคัญในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา นโยบายเหล่านี้จะถูกใช้ต่อไปหากเขาดำรงตำแหน่งผู้นำของจีน สุนทรพจน์ในวันเปิดประชุม “สมัชชา 20” สะท้อนว่า จีนตระหนักถึงความท้าทายในทุกมิติ แต่ก็แสดงว่าจีนมั่นใจว่าจะเอาชนะความท้าทายเหล่านั้นได้.

 ศุภชัย วุฒิชูวงศ์ ผู้สื่อข่าว Manager Online