เมื่อปี ค.ศ.2013 นายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน อดีตลูกจ้างสำนักงานความมั่นคงแห่งชาติสหรัฐอเมริกา เปิดโปงเรื่องสหรัฐอเมริกา สอดแนมอีเมลและการสื่อสารทางโทรศัพท์เคลื่อนที่ของผู้นำต่างชาติมากถึง 35 คน  ล่าสุด เกิดเหตุการณ์เอกสารของเพนตากอนหลุดออกมา  เหตุการณ์เหล่านี้ย้ำเตือนชาวโลกอีกครั้งว่า เครือข่ายสอดแนมของสหรัฐอเมริกาไม่ได้เจาะจงเพียงศัตรูเท่านั้น แต่ยังรวมถึงประเทศพันธมิตรด้วย เช่น ยูเครน เกาหลีใต้ และอิสราเอล  

เหตุการณ์เอกสารของเพนตากอนหลุดออกมา  สร้างความไม่พอใจยิ่งในหมู่ประเทศพันธมิตรของสหรัฐอเมริกา และทำให้สหรัฐอเมริกาอับอายขายหน้า   ช่วงหลายปีที่ผ่านมา   ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเศรษฐกิจ การเมือง หรือความมั่นคง สหรัฐอเมริกาไม่เคยลังเลที่จะดึงผลประโยชน์สูงสุดให้กับตนเอง โดยแลกกับความเสียหายของประเทศอื่น รวมถึงพันธมิตรของสหรัฐอเมริกาด้วย

เมื่อไม่นานมานี้  สหรัฐอเมริกาได้ทำลายข้อตกลงเรือดำน้ำมูลค่า 66,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐที่ฝรั่งเศสทำกับออสเตรเลีย  ได้แย่งซื้อเวชภัณฑ์ที่ประเทศยุโรปจำเป็นเร่งด่วนในช่วงเริ่มต้นการแพร่ระบาดของโควิด  ตลอดจนมีการผ่านกฎหมายลดอัตราเงินเฟ้อที่เป็นภัยคุกคามทางการค้าต่อยุโรป  

ไม่น่าแปลกใจที่โดนัลด์ ทัสก์ อดีตประธานสภายุโรปเคยกล่าวไว้ว่า “มีเพื่อนแบบสหรัฐอเมริกา ใครยังต้องการศัตรูอีก”  

เมื่อเร็ว ๆ นี้ สหรัฐอเมริกายังคงเติมเชื้อเพลิงให้กับความขัดแย้งในยูเครน โดยลากประเทศในยุโรปเข้าสู่การต่อสู้ และสร้างแรงกดดันมหาศาลต่อความมั่นคงของยุโรป  

ที่ตะวันออกกลาง  เจ้าชายมูฮัมหมัด บิน ซัลมาน อัล ซาอูด มกุฎราชกุมาร และนายกรัฐมนตรีแห่งซาอุดีอาระเบีย ตรัสเมื่อเร็วๆ นี้ว่า พระองค์พร้อมที่จะแสวงหาผลประโยชน์ของซาอุดิอาระเบียโดยไม่ต้องรับความช่วยเหลือจากสหรัฐฯ  รวมถึงจะฟื้นฟูความสัมพันธ์กับอิหร่าน ซึ่งเป็นศัตรูของสหรัฐอเมริกา  

ทำไมประเทศพันธมิตรของสหรัฐอเมริกาถึงไม่สนิทกับสหรัฐอเมริกาเช่นเคย และเหตุใดประเทศพันธมิตรจึงขัดแย้งกับสหรัฐอเมริกามากขึ้นเรื่อยๆ  

เห็นได้ชัดว่า นี่เป็นเพราะแนวปฏิบัติที่วางตนเป็นเจ้าโลกและความคิดแบบต้องมีฝ่ายแพ้ฝ่ายชนะของสหรัฐอเมริกา ที่ได้ก่อให้เกิดการเผชิญหน้าและความแตกแยกในประชาคมระหว่างประเทศ และสร้างความเสียหายร้ายแรงต่อผลประโยชน์การพัฒนาของพันธมิตรและประเทศอื่นๆ

โดยพื้นฐานแล้ว สหรัฐอเมริกาตั้งระบบพันธมิตรเพื่อปกครองโลก และเก็บเกี่ยวผลประโยชน์จากทั่วโลก ปัจจุบัน หลายประเทศพันธมิตรของสหรัฐอเมริกาตระหนักแล้วว่า การเดินตามหลังสหรัฐอเมริกา อย่างปิดหูปิดตา รังแต่จะนำไปสู่ความสูญเสียในที่สุด  

สหรัฐอเมริกาเรียกร้องให้พันธมิตรปฏิบัติตามมาตรการยับยั้งการพัฒนาของจีน  แต่พันธมิตรส่วนใหญ่ไม่ยอมปฏิบัติตามความต้องการของสหรัฐอเมริกา    ตามรายงานของสำนักข่าวโพลิติโก (Politico) ของสหรัฐอเมริกา ในแง่ของการโดดเดี่ยวจีนทางเศรษฐกิจ  การเคลื่อนไหวใดๆ ก็ตามที่ยุโรปทำลงไปอาจไม่สอดคล้องกับความต้องการของประธานาธิบดีโจ ไบเดนของสหรัฐอเมริกา  

สำนักข่าวโพลิติโกอ้างคำกล่าวของเจ้าหน้าที่สหรัฐอเมริกา ที่ไม่ยอมเปิดเผยชื่อว่า   “ผู้นำของประเทศเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดของยุโรปกล่าวอย่างเปิดเผยว่า พวกเขาไม่สนใจประเด็นแยกจากเศรษฐกิจจีน  และยุโรปไม่ต้องการคว่ำบาตรจีนในกรณีที่เกิดความขัดแย้ง”

ขณะนี้ สถานการณ์ระหว่างประเทศกำลังเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวง สหรัฐอเมริกากำลังเผชิญกับความท้าทายมากมายด้านเศรษฐกิจและการดำรงชีวิตของประชาชน ความทะเยอทะยานในการเป็นเจ้าโลกของสหรัฐอเมริกาเริ่มอ่อนลง และสิ่งที่เรียกว่า “คำมั่นสัญญา” ของสหรัฐอเมริกาที่มีต่อพันธมิตรก็คงยากที่จะปรากฏเป็นจริงขึ้นได้  ปัจจุบัน แม้ว่าระบบพันธมิตรของสหรัฐอเมริกาจะยังคงมีอยู่  แต่โครงสร้างภายในเริ่มร้าวหนัก  

(IN/cai)