ปัจจุบันเป็นที่ทราบโดยทั่วไปว่าสังคมผู้สูงอายุกำลังจะกลายเป็นสภาวะพื้นฐานของประเทศจีนในช่วงระยะเวลาหนึ่งในอนาคตซึ่งค่อนข้างยาวนาน เมื่อปี ค.ศ. 2022 ประชากรผู้สูงอายุของจีนซึ่งมีอายุ 60 ปีขึ้นไปมีมากถึง 280 ล้านคน ข้อมูลจากคณะกรรมการสาธารณสุขและสุขภาพแห่งชาติจีนคาดว่าในช่วง "แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติระยะ 5 ปีฉบับที่ 14"（ค.ศ.2021-2025） จํานวนผู้สูงอายุของจีนจะมากกว่า 300 ล้านคน ซึ่งหมายถึงจีนจะเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ และถึงปี 2035 ประชากรผู้สูงอายุจะทะลุ 400 ล้านคน จีนจะเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุระดับสูง

ปีหลังๆ มานี้ รัฐบาลจีนให้ความสำคัญในเรื่องรับมือกับสังคมผู้สูงอายุมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง ล่าสุดเมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม ปี 2023 สํานักงานคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนและสํานักงานคณะรัฐมนตรีจีนได้เผยแพร่ "ความคิดเห็นเกี่ยวกับการผลักดันการสร้างสรรค์ระบบบริการผู้สูงอายุขั้นพื้นฐาน" พร้อมออกหนังสือเวียนให้ทุกภูมิภาคและหน่วยงานต้องปฏิบัติตามอย่างจริงจังตามสภาพความเป็นจริงในท้องถิ่น

ผู้สื่อข่าวสถานีวิทยุโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน (China Media Group -CMG) ประจำนครเซี่ยงไฮ้รายงานว่า เซี่ยงไฮ้ถูกมองว่าเป็นเมืองนำร่องของจีนในการรับมือกับปัญหาสังคมผู้สูงอายุ โดยมีเหตุปัจจัยสำคัญประการหนึ่งคือเซี่ยงไฮ้เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุก่อนพื้นที่อื่นๆ ส่วนใหญ่ในประเทศ

ตามสถิติที่นับถึงปลายปี 2022  จากจำนวนประชากรประมาณ 15 ล้านที่มีทะเบียนบ้านอยู่ในเซี่ยงไฮ้ สัดส่วนของผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไปสูงถึง 36.8%  นั่นคือใน 100 คน มีผู้สูงอายุเกือบ 37 คนซึ่งมีอายุมากกว่า 60 ปี ซึ่งเป็นตัวเลขที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยทั่วประเทศกว่าหนึ่งเท่า เซี่ยงไฮ้จึงเป็นพื้นที่ที่มีสังคมผู้สูงอายุเร็วกว่าท้องที่อื่นๆ ในจีนเกือบ 20 ปี การเผชิญกับผลกระทบที่สืบเนื่องจากปัญหาสังคมผู้สูงอายุ ด้วยเหตุนี้เองเซี่ยงไฮ้จึงกลายเป็นเมืองแรกๆ ของจีนที่ได้ใช้มาตรการต่างๆ เพื่อรับมือกับสังคมผู้สูงอายุและได้สั่งสมประสบการณ์ที่น่าศึกษาสำหรับท้องที่อื่นๆ

เซี่ยงไฮ้ทดลองให้บริการ "เตียงบ้าน" เพื่อแสวงหารูปแบบใหม่สำหรับการดูแลผู้สูงอายุในบ้าน

คุณลุงเสิ่น เซ่าเจิน อาศัยในเขตหวงผู่  เป็นหนึ่งในผู้สูงอายุกว่า 5.5  ล้านคนของเซี่ยงไฮ้ แม้ว่าตัวเองมีอายุ 68 ปีแล้ว แต่เขายังคงใช้ชีวิตแบบ "ต้องดูแลทั้งผู้ใหญ่และเด็ก" ยุ่งตั้งแต่เช้าจรดค่ำ นอกจากทําอาหารและรับ-ส่งหลานสาวตัวน้อยแล้ว เขายังมีความห่วงใยที่ใหญ่กว่านั้นนั่นคือแม่วัย 97 ปี

เพื่อดูแลชีวิตในวัยชราของแม่ให้ดี  คุณลุงเสิ่น เซ่าเจิน เคยใช้ความพยายามทุกวิถีทาง เช่น ส่งไปยังศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ  แต่แม่ไม่สามารถปรับตัวเข้ากับสังคมได้  เคยจ้างคนมาดูแลแม่ที่บ้านตลอดเวลาแต่คุณภาพก็ไม่สม่ำเสมอ จนกระทั่งสองปีที่ผ่านมา ย่านถนนเหล่าซีเหมินที่เขาอาศัยอยู่นั้นได้เปิดตัวบริการ "เตียงบ้าน" คุณลุงเสิ่น เซ่าเจินได้ซื้อแพ็คเกจบริการนี้มูลค่ามากกว่า 7,000 หยวนต่อเดือนสําหรับแม่ของเขา มีผู้ดูแลตลอด 24 ชั่วโมงหนึ่งคนเข้ามาอาศัยอยู่ในบ้าน

ผลการสำรวจพบว่าผู้สูงอายุประมาณ 90 เปอร์เซ็นต์ในจีนต่างก็หวังที่จะใช้ชีวิตในช่วงบั้นปลายในบ้านตัวเอง  1 ใน 16 รายการที่ระบุไว้ใน “บัญชีรายการบริการผู้สูงอายุขั้นพื้นฐานแห่งชาติ” ซึ่งรัฐบาลจีนเพิ่งประกาศเมื่อเร็วๆ นี้มีเนื้อหาว่าควรให้การสนับสนุนการใช้ชีวิตในบ้านสำหรับผู้สูงอายุที่ได้รับการยืนยันว่าไม่สามารถดูแลตัวเองได้ และควรให้การบริการดูแลสำหรับผู้สูงอายุที่เลือกใช้ชีวิตในบ้านแต่มีความยากลำบากเป็นพิเศษ  บริการ "เตียงบ้าน"ของเซี่ยงไฮ้ถือเป็นการทดลองครั้งหนึ่งสำหรับการดูแลผู้สูงอายุในบ้าน

สำหรับคุณลุงเสิ่น เซ่าเจิน สิ่งที่ "เตียงบ้าน" จูงใจเขามากที่สุดนั้นนอกจากพนักงานดูแลแล้ว ยังมีทีมงานที่คอยบริหารจัดการเรื่องสุขภาพของแม่ เว้นช่วงเพียงไม่กี่วันก็จะมีพยาบาลมืออาชีพมาที่บ้านเพื่อตรวจวัดดัชนีสุขภาพในด้านต่างๆ ของแม่ รวมถึงการช่วยเบิกยามาให้ การช่วยพาไปพบแพทย์ เป็นต้น

　 ผู้สูงอายุโดยเฉพาะผู้ที่อาศัยอยู่ตามลําพังกลัวการเจ็บป่วยอย่างกะทันหันมากที่สุด ในย่านถนนเหล่าซีเหมิน ผู้สูงอายุที่ซื้อบริการ "เตียงบ้าน" จะมีการติดตั้งกระดิ่งเตือนภัยฉุกเฉินภายในบ้าน สำหรับผู้สูงอายุที่ยากจนในชุมชนจะมีการติดตั้งฟรีให้ กระดิ่งเตือนภัยให้บริการฉุกเฉินตลอด 24 ชั่วโมงโดยปลายอีกด้านหนึ่งเชื่อมต่อกับศูนย์บริการ "เตียงบ้าน" ในย่านถนนแห่งนี้

　 ภายใต้ "เตียงบ้าน" แต่ละแห่งยังมีการติดตั้งเครื่องติดตามการนอนซึ่งจะบันทึกเวลานอนหลับ จํานวนการพลิกตัว จํานวนครั้งที่ออกจากเตียงและข้อมูลอื่น ๆ ของผู้สูงอายุ และจะทำเป็นรายงานประเมินสภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุ

บริการ "เตียงบ้าน" จึงเสมือนการย้ายบ้านพักคนชราไปยังบ้านของตัวเอง บนหน้าจอขนาดใหญ่ของศูนย์บริการ "เตียงบ้าน" จะปรากฏข้อมูลแบบเรียลไทม์ของ "เตียงบ้าน" ทั้งหมด 377 เตียงในย่านถนนแห่งนี้ เมื่อผู้สูงอายุกดกระดิ่งเรียกหน้าจอจะส่งเสียงเตือนทันที

 บริการ "เตียงบ้าน" ของย่านถนนแห่งนี้แบ่งเป็น 300 กว่ารายการ เช่น การทําอาหาร การทําความสะอาด การนวดฟื้นฟู ฯลฯ ผู้สูงอายุสามารถเลือกได้อย่างอิสระ ตั้งแต่รายการเดียวจนถึงเป็นแพ็กเกจ โดยแพ็กเกจพื้นฐานจะรวมถึงการบริการถึงบ้าน 13 ชั่วโมงต่อเดือน ซึ่งคิดราคาหลังหักเงินอุดหนุนจากรัฐบาลแล้วเหลือ 360 หยวน แต่ตามกำหนดให้เงินอุดหนุนได้ไม่เกินครึ่งปี เป็นที่น่ายินดีว่าหลังจากสิ้นสุดการอุดหนุนแล้วผู้สูงอายุส่วนใหญ่ได้เลือกที่จะต่ออายุสัญญา

  　ที่ศูนย์บริการ “เตียงบ้าน” มักจะประสบปัญหาการรักษาพยาบาล เพื่อแก้ไขปัญหานี้ ทางศูนย์บริการ “เตียงบ้าน” ในย่านถนนเหล่าซีเหมินจึงได้จับมือกับศูนย์สุขภาพประจำชุมชนต่างๆ เพื่อยกระดับ “เตียงบ้าน” ให้เป็น "เตียงโรงพยาบาล" โดยจัดให้แพทย์ประจําครอบครัวของโรงพยาบาลชุมชนไปให้บริการถึงบ้านของผู้สูงอายุ เช่น การสอบถามอาการป่วย การจ่ายยา การฟื้นฟูสมรรถภาพและอื่นๆ ให้กับผู้สูงอายุ

BO/LU