พริกมีความสำคัญมากในอาหารหูหนานเนื่องจากสภาพภูมิอากาศและภูมิประเทศ เล่ากันว่า บนเส้นละติจูดเดียวกันของโลกจะมี “แถบพริก” จากทวีปอเมริกาใต้ผ่านหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก ไปยังแผ่นดินเอเชีย-ยุโรปจนถึงเอเชียตะวันออก ยุโรปตะวันออกเฉียงใต้ แอฟริกาเหนือ มณฑลหูหนานก็ตั้งอยู่บน“แถบพริก”ดังกล่าวนี้ มณฑลหูหนานตั้งอยู่ในเขตระหว่างที่ราบสูงหยุนกุ้ยกับเขตแม่น้ำแยงซีตอนกลางและตอนปลาย ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีกระแสลมจากอ่าวเบงกอลกับกระแสลมจากมหาสมุทรแปซิฟิกปะทะชนกัน จึงมีปริมาณฝนตก 1,300 -1,800 มิลลิเมตรต่อปี ความชื้นแบบนี้ เหมาะที่จะปลูกพริก และพริกก็มีสรรพคุณป้องกันความหนาวและขับไล่ความชื้นจากร่างกายได้ แถมชาวหูหนานมักจะทานข้าวเป็นอาหารหลัก เมื่อกินพริก จะช่วยกระตุ้นการขับน้ำลาย ช่วยให้มีความอยากอาหารและเจริญอาหาร ฉะนั้น จึงค่อยๆ มีความเคยชินและชอบกินรสเผ็ดขึ้นมา
พริกจึงเป็นของที่อยู่คู่กับอาหารหูหนาน โดยทั่วไปแล้ว คนต่างมณฑลเมื่อมาถึงหูหนาน และอยู่นานกว่าครึ่งเดือนก็สามารถรับรสเผ็ดของอาหารหูหนานได้ ไม่มีอาการทรมานไม่สบายจากความเผ็ด ซึ่งคนต่างมณฑลที่มาทำงานในมณฑลหูหนานนี้ บางคนยังชอบรสเผ็ดมากกว่าชาวหูหนานอีก แม้ว่าตนเองจะมาจากมณฑลที่ไม่ทานรสเผ็ดก็ตาม
นอกจากพริกแล้ว เต้าเจี้ยวก็เป็นเครื่องปรุงสำคัญอย่างหนึ่งของอาหารหูหนาน เต้าเจี้ยวเป็นเครื่องปรุงที่ทำจากประเภทถั่ว มีประวัติศาสตร์กว่า 2,000 ปี อาหารหูหนานส่วนใหญ่จะใช้พริกหรือเต้าเจี้ยวเป็นเครื่องปรุงหลัก บางอย่างยังใช้พริกกับเต้าเจี้ยวเป็นเครื่องปรุงร่วมกันด้วย “พริกผัดเต้าเจี้ยว” เป็นอาหารหูหนานอย่างหนึ่งที่ขึ้นชื่อรู้จักไปทั่ว อาหารจานนี้จะแสดงให้เห็นชัดว่าพริกกับเต้าเจี้ยวมีรสชาติเข้ากันดีมากแค่ไหน
แล้วรสขมก็เป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของอาหารหูหนาน มณฑลหูหนานตั้งอยู่แถบใกล้โซนร้อน หน้าร้อนจะค่อนข้างยาวในรอบปี และมีความชื้นด้วย แพทย์แผนจีนโบราณชี้แจงถึงวิธีการแก้ความร้อนและความชื้นว่า
“ขมสามารถแก้ร้อนใน” “ขมสามารถขจัดความชื้น’” และ“ขมจะบำรุงกระเพาะ” ถ้ากินอาหารที่มีรสขม จะมีส่วนช่วยในการแก้ร้อนใน ขจัดความชื้น ฉะนั้น ในโต๊ะอาหารของชาวหูหนาน มะระก็จะเป็นอาหารที่เห็นได้บ่อยๆ มะระผัดพริก มะระผัดเต้าเจี้ยว และมะระยำ ล้วนเป็นอาหารที่มีชื่อเสียงของอาหารหูหนาน ไม่เพียงแต่คนมณฑลหูหนานนิยมกัน คนต่างมณฑลก็นิยมรับประทานด้วย
ทุกวันนี้ อาหารหูหนานได้รับความนิยมในทั่วประเทศจีน กระทั่งชาวต่างชาติก็ชอบอาหารหูหนานเช่นกัน โดยเฉพาะชาวอเมริกันและชาวแคนาดาชอบกินอาหารหูหนานที่มีรสจัด หอม สด และเผ็ด ในสหรัฐฯ มีร้านอาหารหูหนานไม่น้อย ถ้าเห็นร้านอาหารจีนร้านใดป้ายหน้าร้านมีรูปพริก ก็ให้เดาได้ว่าน่าจะเป็นร้านอาหารหูหนาน
