บ่ายวันที่ 20 มกราคมตามเวลาท้องถิ่น นายโจ ไบเดน ประธานาธิบดีคนใหม่สหรัฐฯ สาบานตนเข้ารับตำแหน่งที่กรุงวอชิงตัน ได้รับความสนใจจากทั่วโลก ในตอนค่ำมีการจุดดอกไม้ไฟเฉลิมฉลอง ผู้คนไชโยโห่ร้องยินดี เป็นการบ่งบอกถึงจุดเริ่มต้นใหม่

ในการกล่าวสุนทรพจน์เข้ารับตำแหน่งของนายโจ ไบเดน เขาให้ความสำคัญกับกิจการภายในประเทศของสหรัฐฯมากกว่า มีเอ่ยถึงปัญหาระหว่างประเทศค่อนข้างน้อย และว่าจะทำหน้าที่ของตนให้ดี โดยสุนทรพจน์ทั้งบทไม่ได้กล่าวถึงจีน แต่ 4 ปีข้างหน้านี้ รัฐบาลโจ ไบเดนจะปรับปรุงความสัมพันธ์กับจีนอย่างไรยังเป็นจุดโฟกัสของทั่วโลก

4 ปีที่ผ่านมา ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ ได้ผ่านช่วงยากลำบากเป็นพิเศษ ต้นเหตุอยู่ที่นักการเมืองสหรัฐฯบางคนยึดแนวคิดสงครามเย็นและอคติทางอุดมการณ์ ยึดผลประโยชน์ของตนที่ถือจีนเป็น “ภัยคุกคาม” มากที่สุด ทำลายความเชื่อมั่นทางการเมืองระหว่างสองประเทศอย่างรุนแรง และก็ทำลายสันติภาพและความมั่นคงของทั่วโลกเป็นอย่างมาก

ขณะที่ โจ ไบเดนสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ที่กรุงวอชิงตันนั้น เช้าตรู่วันที่ 21 กระทรวงการต่างประเทศจีนประกาศว่า จีนตัดสินใจคว่ำบาตรบุคคลสหรัฐฯ 28 รายที่มีการละเมิดอธิปไตยของจีนอย่างร้ายแรงในปัญหาที่เกี่ยวกับจีน ซึ่งเป็นการตอบโต้ด้วยความชอบธรรมต่อบุคคลที่ทำลายความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ ในชุดรัฐบาลก่อนหน้า และเป็นการ “กำหนดทัศนคติ ขีดเส้นตายให้ชัด” ต่อความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯในอนาคตด้วย มีการวิเคราะห์ว่า การเลือกเวลาประกาศคว่ำบาตรตอนเจ้าหน้าที่เหล่านี้พ้นจากตำแหน่ง แสดงถึงความอดทนและความจริงใจของจีนที่หวังว่าความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ จะดำเนินไปอย่างมั่นคงดี จีนไม่ใช่ไม่มีกลไกคว่ำบาตร แต่ไม่อยากใช้การคว่ำบาตรในเวลาที่พวกเขายังดำรงตำแหน่งอยู่ ทำให้พวกเขามีพฤติกรรมที่บ้าคลั่ง ทำร้ายความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ และประชาชนสองประเทศอีก

หลายปีมานี้ ผู้ที่มีวิสัยทัศน์กว้างไกลของจีน สหรัฐฯ และประชาคมโลกล้วนเฝ้ารอคอยความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ กลับคืนสู่หนทางที่ถูกต้องโดยเร็ว จับมือกันเพื่อสร้างคุณูปการให้กับการแก้ไขความท้าทายเร่งด่วนสำคัญที่โลกกำลังเผชิญอยู่

ความจริงพิสูจน์ว่า หลังจากการปฏิรูปและเปิดประเทศมากว่า 40 ปีของจีน เศรษฐกิจระหว่างจีน-สหรัฐฯ เศรษฐกิจระหว่างจีนกับสหรัฐฯ และทั่วโลกได้ประสานเข้าด้วยกันอย่างลุ่มลึก ไม่ว่าความขัดแย้งทางการค้าหรือการตัดความสัมพันธ์ทางเทคโนโลยีระหว่างสองประเทศล้วนไม่มีความเป็นไปได้ทั้งนั้น ขณะนี้ จีนกับสหรัฐฯ มีโอกาสใหญ่ในความร่วมมือด้านการป้องกันและควบคุมโควิด-19 ร่วมรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และส่งเสริมการฟื้นฟูทางเศรษฐกิจ เป็นต้น ผลประโยชน์ร่วมกันของทั้งสองฝ่ายมีมากกว่าความแตกต่างระหว่างกัน ความร่วมมือและได้ชัยชนะร่วมกันเป็นทางเลือกเดียวที่ถูกต้องระหว่างสองฝ่าย หลังจากโจ ไบเดนสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯ แล้ว สหรัฐฯได้กลับเข้าร่วมข้อตกลงปารีสอีกครั้ง และยกเลิกกระบวนการถอนตัวจากองค์การอนามัยโลก ซึ่งจีนยินดีจับมือกับสหรัฐฯ และประชาคมโลกดำเนินความร่วมมือมากขึ้น รับมือกับความท้าทายร่วมกัน

แต่ในขณะเดียวกัน เราก็ได้เห็นว่า “ผู้แทนไต้หวันประจำสหรัฐฯ” ได้เข้าร่วมพิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีของโจ ไบเดน ซึ่งวันที่ 21 มกราคม โฆษกสำนักงานกิจการไต้หวันแห่งคณะรัฐมนตรีจีนได้แถลงว่า คัดค้านสหรัฐฯดำเนินการไปมาหาสู่กันในทุกรูปแบบกับพื้นที่ไต้หวันของจีน เรียกร้องให้สหรัฐฯยึดมั่นหลักการจีนเดียวและข้อกำหนดของแถลงการณ์ร่วม 3 ฉบับระหว่างจีน-สหรัฐฯ จัดการปัญหาไต้หวันอย่างสุขุมรอบคอบ ทั้งนี้ ปัญหาไต้หวันเป็นปัญหาแก่นแท้ที่มีความสำคัญและละเอียดอ่อนมากที่สุดในความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ สำหรับนโยบายต่อจีนของรัฐบาลสหรัฐฯชุดใหม่ จีนยังจะรับฟังคำพูดและคอยดูพฤติกรรมต่อไป จะตอบโต้กลับเท่าที่จำเป็น

ดั่งที่นางฮั่ว ชุนหยิง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีนกล่าวในงานแถลงข่าวว่า หลายปีมานี้ ในด้านความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ รัฐบาลทรัมป์และปอมเปโอได้ฝังระเบิดไว้จำนวนมาก ต้องกำจัดให้หมด ได้เผาสะพานจำนวนมาก จำต้องสร้างขึ้นใหม่ ได้ทำลายถนนจำนวนมาก จำต้องซ่อมแซม ข้าพเจ้าคิดว่า จีนกับสหรัฐฯ ต้องการความกล้าหาญและใช้สตินำปัญญา รับฟังและลงมือปฏิบัติอย่างจริงจัง ให้ความเคารพซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็นความรับผิดชอบของประเทศใหญ่ที่จีนและสหรัฐฯพึงมี และก็เป็นการรอคอยของประชาคมโลกด้วย

(Yim/Cui)