ชาวจีนกำลังตั้งตารอต้อนรับเทศกาลตรุษจีนซึ่งเป็นวันขึ้นปีใหม่แบบดั้งเดิมที่ใกล้มาถึงในอีกไม่กี่วันข้างหน้า หนังสือเวียนจากสำนักงานคณะรัฐมนตรีจีนว่าด้วยการกำหนดวันหยุดราชการส่วนหนึ่งประจำปี 2021 เพื่อเฉลิมฉลองเทศกาลตรุษจีนและว่าด้วยการปรับวันหยุด กำหนดให้วันที่ 7 และ 20 กุมภาพันธ์เป็นวันทำงานตามปกติ ทำให้วันหยุดเทศกาลตรุษจีนปีนี้มีความยาว 7 วัน ตั้งแต่วันที่ 11 - 17 กุมภาพันธ์

ตรุษจีนเป็นเทศกาลที่ชาวจีนให้ความสำคัญมากที่สุดบนพื้นฐานของขนบธรรมเนียมประเพณีทางวัฒนธรรมที่มีมาช้านาน ทุกครั้งเมื่อเทศกาลนี้มาถึง ไม่ว่าจะอยู่ไกลแสนไกลเพียงใดหรือการเดินทางจะยากลำบากเพียงไร ชาวจีนที่ไกลบ้านเกิดเมืองนอนไปทำงานต่างถิ่นมักพยายามทุกวิถีทางเพื่อเดินทางกลับบ้านเกิดและร่วมฉลองตรุษจีนพร้อมหน้าพร้อมตาสมาชิกครอบครัว การเดินทางไหลเวียนขนานใหญ่ของประชากรซึ่งเกิดขึ้นในช่วงฉลองเทศกาลตรุษจีนเรียกกันว่า “ชุนยุ่น” หรือ “การเดินทางช่วงตรุษจีน” ปัจจุบัน “การเดินทางช่วงตรุษจีน” โดยทั่วไปจะกินเวลา 40 วัน ได้รับการขนานนามว่าเป็น “การอพยพประจำปีที่มีขนาดใหญ่สุดของมวลมนุษย์” โดยจำนวนผู้โดยสารช่วงนี้ในปี ค.ศ. 2017  2018 และ 2019 ต่างทำสถิติสูงสุดติดต่อกัน ซึ่งแต่ละปีมีมากถึงราว 3,000 ล้านคน/ครั้ง

ทว่าปัจจุบันโควิด-19 ยังคงแพร่ระบาดใหญ่ทั่วโลก การที่ชาวจีนจะสามารถเดินทางกลับบ้านฉลองตรุษจีนได้เหมือนปีที่ผ่าน ๆ มาหรือไม่นั้นกลายเป็นประเด็นร้อนที่ผู้คนต่างให้ความสนใจ สิ่งที่น่ายินดี คือ ขณะที่ตรุษจีนใกล้เข้ามาถึงนั้น จีนได้มีบรรยากาศอันดีที่ “ครอบครัวเล็ก” หรือ ประชาชนทั่วไป กับ “ครอบครัวใหญ่” หรือ ประเทศชาติมีความเข้าใจ มีน้ำใจต่อกัน และเฉลิมฉลองตรุษจีนบนพื้นฐานของการร่วมกันป้องกันควบคุมโควิด-19 ด้วยดี

เมื่อไม่นานมานี้ คณะกรรมการสุขภาพและสาธารณสุขแห่งชาติจีนออกมาเรียกร้องให้ท้องที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศเสริมสร้างมาตรการป้องกันควบคุมโควิด-19 พร้อมไปกับการวิงวอนให้ประชาชนทั่วประเทศลดการเดินทางช่วงตรุษจีนให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ โดยแนะนำให้ฉลองตรุษจีนในพื้นที่ที่ทำงานอยู่ปัจจุบันเพื่อลดภาระการป้องกันควบคุมโควิด-19 ในประเทศ

ข้อเรียกร้องนี้เป็นที่เข้าใจและได้รับการตอบรับจากประชาชนจำนวนมาก “การเดินทางช่วงตรุษจีน” ปี 2021 เริ่มขึ้นอย่างเป็นทางการแล้วตั้งแต่วันที่ 28 มกราคมที่ผ่านมา ผู้สื่อข่าวรายงานจากกระทรวงคมนาคมจีนว่า จำนวนผู้โดยสารของ “การเดินทางช่วงตรุษจีน” ปี 2021 ลดน้อยลงอย่างเห็นได้ชัด คาดว่าตลอดช่วงเทศกาลดังกล่าวปีนี้ ทั่วประเทศจะมีปริมาณการขนส่งผู้โดยสารรวมราว 1,152 ล้านคน/ครั้ง ลดลงมากกว่าร้อยละ 60 และร้อยละ 20 ตามลำดับ เมื่อเทียบกับปี 2019 และ ปี 2020

เมื่อเร็ว ๆ นี้ ขณะให้สัมภาษณ์ผู้สื่อข่าวสถานีวิทยุและโทรทัศน์ส่วนกลางแห่งประเทศจีน (CMG) ชาวจีนหลายคนกล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่า เพื่อตอบสนองการป้องกันควบคุมโควิด-19 ตามคำแนะนำของรัฐบาล พวกเขาทำความเข้าใจกับสมาชิกครอบครัวเป็นที่เรียบร้อยโดยจะฉลองตรุษจีนปีนี้ในพื้นที่ที่ทำงานอยู่พร้อมกับถือว่าเป็นการสร้างคุณูปการแก่ชาติบ้านเมืองเท่าที่ตัวเองจะสามารถทำได้ ปรากฏการณ์เช่นนี้กล่าวได้ว่าสะท้อนอย่างเต็มที่ถึงความเชื่อถือและการสนับสนุนรัฐบาลของประชาชน ตลอดจนความรับผิดชอบที่คำนึงถึงสถานการณ์ใหญ่ของประเทศชาติ ทั้งนี้ ยังแสดงให้เห็นอย่างเป็นรูปธรรมว่า คุณภาพของประชาชนจีนกำลังมีระดับสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง

อย่างไรก็ตามก่อนตรุษจีนมาถึง เพื่อป้องกันควบคุมโควิด-19 บางท้องที่ของจีนได้ใช้มาตรการ “เกินความจำเป็น” หรือ “ซ้ำซ้อน” เช่น สั่งให้บุคคลที่เดินทางจากพื้นที่ความเสี่ยงต่ำต้องยื่นหนังสือรับรองผลการตรวจกรดนิวคลีอิก เพิ่มจำนวนครั้งของการตรวจกรดนิวคลีอิกโดยไม่จำเป็น หรือ เพิ่มจำนวนวันเฝ้าระวังสุขภาพขณะพักอยู่ที่บ้านโดยไม่จำเป็น เป็นต้น ซึ่งถือเป็นการสร้างภาระและความไม่สะดวกแก่ประชาชนที่จำต้องเดินทางกลับบ้านเกิดในช่วงตรุษจีนเนื่องมาจากความจำเป็นพิเศษ

ด้านรัฐบาลจีนได้ออกมาห้ามปรามและสั่งการให้แก้ไขเรื่องนี้ในทันทีเพื่อสร้างหลักประกันและอำนวยความสะดวกแก่ประชาชนในการเดินทางกลับบ้านช่วงตรุษจีน วันที่ 27 มกราคมที่ผ่านมา นายเจ้า เฉินซิน โฆษกและเลขาธิการคณะกรรมการการปฏิรูปและเปิดประเทศแห่งชาติจีน กล่าวเน้นในงานแถลงข่าวที่จัดขึ้นโดยกลไกร่วมป้องกันควบคุมโควิด-19 แห่งคณะรัฐมนตรีจีนว่า ขณะปฏิบัติตามนโยบายป้องกันควบคุมโควิด-19 ของส่วนกลางนั้น ท้องที่ต่าง ๆ ต้องยึดหลักการที่ถูกหลักวิทยาศาสตร์และตรงจุด ห้ามใช้มาตรการเกินเลยตามอำเภอใจ ทั้งยังยิ่งไม่ควรใช้มาตรการที่ “ตายตัวและขาดความยืดหยุ่น” ห้ามใช้มาตรการที่ขัดขวางประชาชนเดินทางและกลับบ้าน ตาม “หนังสือเวียนว่าด้วยการทำงานด้านการประกันและบริการประชาชนที่ฉลองตรุษจีน ณ พื้นที่ทำงานให้ดี” ที่ประกาศโดยรัฐบาลจีนเมื่อเร็ว ๆ นี้ ระบุไว้ว่า ประชาชนในพื้นที่เสี่ยงสูงต่อโควิด-19 นั้นควรฉลองตรุษจีน ณ พื้นที่ที่ทำงานอยู่ ลดการไหลเวียนให้น้อยที่สุดเพื่อป้องกันโรคระบาด ขณะที่ประชาชนในพื้นที่เสี่ยงปานกลาง โดยหลักการก็ควรฉลองตรุษจีน ณ พื้นที่ที่ทำงานอยู่เช่นกัน หากมีเหตุผลพิเศษต้องเดินทางควรได้รับการอนุมัติจากหน่วยงานป้องกันควบคุมโควิด-19 ในท้องถิ่น และสำหรับพื้นที่ความเสี่ยงต่ำนั้น ส่งเสริมให้ประชาชนฉลองตรุษจีน ณ พื้นที่ที่ทำงานอยู่โดยไม่ออกเดินทางหากไม่มีความจำเป็น

ปัจจุบัน ท้องที่ต่าง ๆ ของจีนกำลังพากันใช้มาตรการเพื่อประกันให้การป้องกันควบคุมโควิด-19 ช่วงตรุษจีนผ่านเกณฑ์มาตรฐาน มีวัตถุปัจจัยเพียงพอ การออกเดินทางที่จำเป็นของประชาชนมีความสะดวกคล่องตัว ชีวิตทางวัฒนธรรมของประชาชนมีความหลากหลาย และประชาชนทุกคนฉลองตรุษจีนด้วยความพอใจ นอกจากนี้ ยังส่งเสริมให้วิสาหกิจห้างร้านต่าง ๆ แจก “อั่งเปาการอยู่กับหน้าที่การงาน” และ “อั่งเปาฉลองเทศกาลปีใหม่” แก่พนักงานที่ฉลองตรุษจีนในพื้นที่ที่ทำงานเพื่อให้ความร่วมมือแก่รัฐบาลในการป้องกันควบคุมโควิด-19 โดยถือเป็นการแสดงความขอบคุณต่อพวกเขา

TIM/LU