ที่มารูปภาพ  www.pexels.com

วัฒนธรรมการดื่มชาเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับคนจีนมาหลายพันปี ระยะเวลาอันยาวนานนี้ได้หล่อหลอมให้ “คนจีน” และ “ชา” กลายเป็นส่วนหนึ่งของกันและกัน การดื่มชาจึงเป็นเรื่องธรรมดาในชีวิตประจำวันของคนจีน แต่การดื่มชาของคนจีนแฝงไว้ซึ่งเกร็ดการรักษาสุขภาพ ดังเช่นการเลือกดื่มชาตามฤดูกาล 

ประเทศจีนมี 4 ฤดูกาล คือ ฤดูใบไม้ผลิ ฤดูร้อน ฤดูใบไม้ร่วงและฤดูหนาว การดื่มชามีส่วนช่วยให้ร่างกายปรับสมดุลภายในให้เหมาะสมกับสภาพอากาศภายนอก ทั้งยังช่วยให้ร่างกายไม่เกิดโรคอันเนื่องมาจากสภาพอากาศ การดื่มชาตามฤดูกาลจึงทำให้ร่างกายได้รับประโยชน์สูงสุดจากการดื่มชา

ฤดูใบไม้ผลิหรือวสันตฤดู (春季) ฤดูแห่งการผลิดอกออกใบ ฤดูที่สรรพสิ่งบนโลกฟื้นตื่นขึ้นจากความหนาวเหน็บ ร่างกายของมนุษย์ก็เช่นกัน ในฤดูนี้คนจีนเชื่อว่าคนเราจะเกิดความง่วงหงาวหาวนอนอยู่ตลอดเวลา หรือในภาษาจีนเรียกว่าชุนคุ่น (春困) แปลตรงตัวได้ว่า “ความง่วงในฤดูใบไม้ผลิ” การดื่มชาสามารถช่วยแก้ไขปัญหานี้ได้ ชาที่เหมาะกับฤดูใบไม้ผลิคือชาดอกไม้ (花茶)  ดังคำกล่าวที่ว่า “春季喝花茶解春困” แปลว่า ในฤดูใบไม้ผลิ การดื่มชาดอกไม้จะช่วยกำจัดความง่วงออกไปได้ ชาดอกไม้มีคุณสมบัติเป็นธาตุร้อน(温性) ดังนั้นเมื่อดื่มเข้าไปแล้วจะช่วยทำให้ร่างกายอบอุ่น ขับธาตุเย็นในตัวที่ค้างจากช่วงฤดูหนาวออกไป นอกจากนี้กลิ่นหอมของชาดอกไม้ยังช่วยทำให้ผู้ดื่มสดชื่น ตื่นจากความง่วง ชาดอกไม้ที่นิยมดื่มมีชาดอกมะลิ (茉莉花茶) ชาดอกกุ้ยฮวา (桂花茶) เป็นต้น

ฤดูร้อนหรือคิมหันตฤดู (夏季) ฤดูที่แสงแดดแผดจ้าร้อนอบอ้าวทำให้เหงื่อออกมาก การดื่มชาในฤดูร้อนจึงต้องดื่มชาที่มีธาตุเย็นเพื่อจะช่วยให้ร่ายกายได้คลายความร้อน ชาที่เหมาะกับการดื่มในฤดูร้อนคือชาเขียว (绿茶) ชาเขียวมีคุณสมบัติเป็นธาตุเย็น(寒性) ช่วยแก้ร้อนใน การดื่มชาเขียวในฤดูร้อนจึงช่วยปรับสมดุลในร่างกายให้ไม่ร้อนตามสภาพอากาศที่เป็นอยู่ ชาเขียวที่นิยมดื่มก็มี ชาหลงจิ่ง (龙井茶) ชาปี้หลัวชุน(碧螺春茶) เป็นต้น

ฤดูใบไม้ร่วงหรือสารทฤดู (秋季) ฤดูแห่งการผลัดใบเปลี่ยนสี เป็นสัญญาณเตรียมเข้าสู่ฤดูหนาว เนื่องจากเป็นฤดูที่อากาศเย็นและแห้งจึงทำให้ปากคอพลอยแห้งตามไปด้วย ชาที่เหมาะกับการดื่มในฤดูนี้คือชิงฉา (青茶) หรือที่รู้จักกันในชื่อชาอู่หลง(乌龙茶) ชาเถี่ยกวนอิน(铁观音茶)  ชาประเภทนี้จะมีคุณสมบัติกลางๆ ไม่ใช่ทั้งธาตุร้อนและธาตุเย็น ดังนั้นจึงเหมาะกับการดื่มในฤดูที่อากาศแห้งแล้งแต่ไม่หนาวไม่ร้อนนี้มากที่สุด

ฤดูหนาวหรือเหมันตฤดู (冬季) ฤดูที่สรรพสิ่งบนโลกจะหลับใหลไปกับความหนาวเย็นอีกครั้ง ชาที่เหมาะกับการดื่มในฤดูหนาวคือชาแดง (红茶) ชาแดงมีคุณสมบัติเป็นธาตุร้อน(温性) จึงช่วยเพิ่มความอบอุ่นให้แก่ร่างกายและคลายความหนาวที่เกิดจากสภาพอากาศ ชาแดงที่นิยมดื่มมีชาฉีเหมิน(祁门红茶)  ชาหนิงหง(宁红茶) เป็นต้น นอกจากชาแดงแล้วชาดำ (黑茶) ก็มีคุณสมบัติเป็นธาตุร้อน เหมาะกับการดื่มในฤดูหนาวเช่นกัน ชาดำที่นิยมดื่มก็มีชาผูเอ่อร์สุก (熟普洱茶) เป็นต้น

จากที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นว่าการดื่มชาของคนจีนมิใช่เป็นเพียงการดื่มเพื่อคลายความกระหายเท่านั้น แต่เป็นการดื่มเพื่อช่วยปรับสมดุลภายในร่างกายให้แข็งแรง เพื่อให้ร่ายกายนี้สามารถต้านทานต่อโรคที่จะมากล้ำกรายได้