ในสายตาของคนส่วนใหญ่นักโบราณคดีมักจะเป็นนักวิชาการรุ่นอาวุโส ทว่าที่ไซต์งานโบราณคดีของจีนในเวลานี้มีคนวัยหนุ่มสาวรุ่นที่เกิดในทศวรรษ 1990 จำนวนมาก ซึ่งมีความสุขสนุกกับงาน โดยไม่ได้คิดเป็นเรื่องน่าเบื่อลำบากดั่งที่ผู้อื่นคิด “ทุกครั้งที่จ้องมองไปยังโบราณวัตถุล้วนจะใจเต้นเกินกว่าจะบรรยายออกมาเป็นภาษา” พวกเขาพูดเช่นนี้
โบราณสถานซานซิงตุย มณฑลเสฉวน ทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ของจีน มีประวัติเก่าแก่ 5,000 - 3,000 ปี ขึ้นชื่อว่าเป็นหนึ่งในการค้นพบทางโบราณคดียิ่งใหญ่ที่สุดของมนุษย์ในรอบศตวรรษ ช่วงก่อนและหลังปี 2021 ได้ดำเนินโครงการขุดค้นทางโบราณคดีครั้งใหญ่ที่โบราณสถานซานซิงตุย มีการขุดพบโบราณวัตถุสำคัญกว่า 500 ชิ้น ครอบคลุมหน้ากากทองคำ รูปปั้นทองสัมฤทธิ์ ภาชนะสำริดบรรจุสุรา เครื่องหยก และงาช้า สร้างความทึ่งใจแก่โลก
△ หน้ากากทองแดงขุดพบที่โบราณสถานซานซิงตุย
ที่ไซต์งานด้านโบราณคดีมีอยู่จำนวนหนึ่งพอสมควรที่เป็นนักโบราณคดีรุ่นที่เกิดในทศวรรษ 1990 เพื่อไขปริศนาโบราณวัตถุที่ทรงคุณค่าและลี้ลับดังกล่าว
△ สวี่ ตันหยาง
สวี่ ตันหยาง เกิดหลังปี 1995 เป็นเจ้าหน้าที่โบราณคดีจากสถาบันวิจัยโบราณวัตถุและโบราณคดีมณฑลเสฉวน โบราณสถานซานซิงตุย งานของเขาที่ไซต์งานขุดค้นโบราณสถานซานซิงตุย คือ ก้มตัวลงใช้พลั่วขุดดิน ใช้แปรงปัดเบา ๆ ใช้ไม้จิ้มฟันทำเครื่องหมาย ทำงานตรวจวัดและถ่ายภาพถ่ายวีดิโอแผ่นเครื่องปั้นดินเผาที่เพิ่งขุดออกมา จากนั้นทำการสแกน 3 มิติ และบันทึกอย่างละเอียดถี่ถ้วน งานของเขาเป็นเช่นนี้แบบซ้ำแล้วซ้ำอีก
“อย่ามองว่าผมอายุไม่มาก แต่พูดแบบไม่โม้เกินไปนะ ดินที่ผมขุดมาในช่วงหลายปีมานี้อาจมีมากกว่าข้าวที่ผมเคยกิน” สวี่ ตันหยาง กล่าว
△ หลิว ผาน
หลิว ผาน เกิดในปี 1999 สำเร็จการศึกษาด้านโบราณคดี จากมหาวิทยาลัยเสฉวน ที่ไซต์งานโบราณสถานซานซิงตุย เธอทำหน้าที่บันทึก หลิว ผาน บอกว่า เธอรักงานโบราณคดี ชอบแลกเปลี่ยนกับโบราณวัตถุต่าง ๆ “เงียบ ๆ” แต่ “มีความหมาย”
△หยาง เจิ้น
หยาง เจิ้น เกิดหลังปี 1995 ทำงานที่ไซต์หลุมที่ 3 ของโบราณสถานซานซิงตุย เป็นพยานบุคคลของสถานที่ขุดพบเครื่องทองสัมฤทธิ์จากหลุมที่ 3 อย่างต่อเนื่องกว่า 100 ชิ้น งานโบราณคดีเป็นงานอิสระและโรแมนติกดั่งที่หยาง เจิ้นเคยจินตนาการไว้ ทั้งยังเป็นอาชีพที่เขาจะมุ่งมั่นตลอดชีพ
นักโบราณคดีรุ่นหนุ่มสาวชาวจีนที่มีความกระตือรือร้น ทำให้ ดร.หวัง เวย ประธานกรรมการสถาบันโบราณคดีจีน รู้สึกประทับใจมาก เขาบอกว่า มนต์เสน่ห์ประการใหญ่ที่สุดของงานโบราณคดีอยู่ที่คนรุ่นหลังเก่งกว่าคนรุ่นก่อนและเปี่ยมด้วยความหวังตลอดกาล “มีความเป็นไปได้ ผลการค้นพบโดยบังเอิญครั้งหนึ่งของนักโบราณคดีที่ก้าวออกจากรั้วมหาวิทยาลัยมาหมาด ๆ จะเขียนประวัติศาสตร์ใหม่”
(TIM/LING/SUN)
