ตามกำหนดของ "กฎบัตรอาเซียน" ที่มีผลบังคับใช้ตั้งแต่เดือนธันวาคมปี 2551 อาเซียนจะพัฒนาขึ้นเป็นประชาคมอาเซียนที่ประกอบด้วยประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ประชาคมความมั่นคงอาเซียนและประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียนในปี 2558 แต่เนื่องจากระดับการพัฒนาด้านเศรษฐกิจ การเมืองและสังคมยังคงไม่สมดุลกัน อีกทั้งบางประเทศยังมีข้อพิพาทด้านดินแดน ประเทศสมาชิกจึงต้องเผชิญหน้ากับปัญหาภายในอาเซียน รวมถึงโครงสร้างทางการเมืองและสถานการณ์ทางเศรษฐกิจโลกเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไม่หยุดหย่อน การบรรลุเป้าหมายการสร้างประชาคมอาเซียนใน 5 ปีข้างหน้า จึงยังคงมีปัญหาอีกมากมาย
การประชุมผู้นำอาเซียนครั้งที่ 16 ซึ่งจัดขึ้นที่เวียดนามเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา ที่ประชุมได้ผ่าน "แถลงการณ์ร่วมว่าด้วยการฟื้นฟูเศรษฐกิจอาเซียนและการพัฒนาที่ยั่งยืน" "แถลงการณ์ร่วมว่าด้วยอาเซียนกับการรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ" โดยบรรดาประเทศสมาชิกเห็นพ้องว่า จะยกประสิทธิภาพในการปฏิบัติตามข้อตกลงฉบับต่างๆ ให้สูงขึ้น พยายามผลักดันให้ "กฎบัตรอาเซียน" กลายเป็นจริง เร่งรัดปฏิบัติการตามโรดแมปในกระบวนการรวมอาเซียน เพื่อบรรลุเป้าหมายการสร้างประชาคมอาเซียนในปี 2558
การประชุมระดับรัฐมนตรีต่างประเทศครั้งที่ 43 ที่จัดขึ้นในเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา ได้บรรลุความเห็นเป็นเอกฉันท์ในปัญหาส่วนหนึ่ง อาทิ การเร่งสร้างประชาคมอาเซียน การเสริมกำลังป้องกันของภูมิภาค ตลอดจนนโยบายต่อภายนอกของอาเซียน เป็นต้น โดยประเทศต่างๆ ของอาเซียนจะกระชับความร่วมมือกับประเทศคู่เจรจาให้แน่นแฟ้นและลงลึกยิ่งขึ้น
ปรับปรุงกลไกความร่วมมือประการต่างๆ ให้สมบูรณ์แบบ เสริมบทบาทแกนนำของอาเซียนในการร่วมมือกับเอเชียตะวันออก ประเทศอาเซียนและประเทศคู่เจรจาจะเสริมการหารือและความร่วมมือเพื่อรับมือกับการท้าทายของโลก เช่น วิกฤตการเงินโลก การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ตลอดจนการต่อต้านการก่อการร้าย และการปราบปรามการกระทำผิดกฎหมายข้ามชาติ
การประชุมอาเซียนหลายครั้งที่จัดขึ้นในปีนี้ ล้วนย้ำเป็นลายลักษณ์ว่า ควรเสริมการร่วมมือภายในอาเซียน และการร่วมมือระหว่างอาเซียนกับประเทศคู่เจรจาในด้านเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพิ่มความสามารถของภูมิภาคอาเซียนในการรับมือกับการท้าทายจากโรคภัยไข้เจ็บ ภัยพิบัติ มลภาวะของสิ่งแวดล้อม และการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ เป็นต้น ส่วนในการประชุมผู้นำอาเซียนครั้งนี้ อาเซียนนอกจากจะจัดการประชุมกับ 6 ประเทศคู่เจรจาแล้ว ยังจะจัดการประชุมสุดยอดกับรัสเซียและสหประชาชาติ เพื่อเสริมความสัมพันธ์กับภาคนอก
(NL/Lin)
