แพทย์จีนยุคโบราณ

เมื่อ 5,400 ปีที่แล้วแพทย์จีนเป็นการเรียนรู้ตามธรรมชาติ มีการดูแลสุขภาพตนเองโดยการใช้ไฟ หุงหาอาหารเพื่อฆ่าเชื้อโรคและพยาธิ เพื่อหลีกเลี่ยงโรค และการนวด ในยุคนี้ยังเป็นยุคของเสินหนง ผู้เก็บรวบรวบยาสมุนไพรและต่อมามีคนมารวบรวมเป็นตำรายา นอกจากนี้ ยังมีบันทึกการค้นพบประโยชน์ของการฝังเข็มโดยบังเอิญของชนเผ่าฝูซี โดยอ.ชวลิต เล่าว่า "เมื่อล่าสัตว์มาแล้วมักมีการแย่งอาหารกันจะเกิดการบาดเจ็บฟกช้ำดำเขียว บ่อยๆ และมีบางจุดตามร่างกายที่โดนของมีคม แทงเข้า ซึ่งพบว่า โรคประจำตัวบางอย่างหายไป เมื่อมีตัวอักษรจึงมีการบันทึกไว้ว่า จุดต่างๆรักษาโรคใดบ้าง"

ยุคราชวงศ์เซี่ย-ชุนชิว

พบหลักฐานการทำเหล้าและยาดองเหล้า โดยค้นพบว่าการต้มเหล้าจะช่วยละลายยาบางอย่างเพื่อให้รับประทานง่าย ช่วยให้ยาดูดซึม ง่าย เพิ่มสรรพคุณ ลดพิษและผลข้างเคียง

ในยุคนี้ยังเกิดพวกพ่อมดหมอผี ขึ้นด้วย และมีการแบ่งประเภทหมอผี หมอดูที่มีความเชื่อแตกต่างจากแพทย์รักษาโรค

ยุคก่อกำเนิดทฤษฏีการแพทย์แผนจีน

เป็นยุค 475 ปี ก่อนคริสตกาลมีการค้นพบตัวอักษร ทำให้มีการบันทึกประสบการณ์ต่างๆไว้ เริ่มมีตำราเผยแพร่ คัมภีร์แพทย์บนผ้าไหม ฯลฯ เช่น มีตำราการแพทย์การปรับสมดุลยินหยาง การรับประทานอาหารและการปฏิบัติตนตามฤดูกาลต่างๆ การบริหารร่างกายและระบบการหายใจ มีการควบคุมกิจกรรมทางเพศ ( เหมือนความเชื่อของอินเดีย เป็นความเชื่อ 2 ทาง คือ ทางหนึ่งกิจกรรมทางเพศเป็นการสะสมพลังจากเพศตรงข้าม อีกความเชื่อหนึ่ง การมีกิจกรรมทางเพศต้องไม่หักโหม เกินไป มิฉะนั้นจะเป็นการเสียพลัง )

และสุดท้ายเรื่องการควบคุมอารมณ์ทั้ง 7 หมายถึง ไม่ตื่นเต้นเกินไป ไม่ดีใจ เสียใจ กลุ้ม ใจ หรือกังวลใจเกินไป เป็นต้น ในยุคนี้มีคัมภีร์ที่สำคัญ 3 เล่ม คือ คัมภีร์จักรพรรดิเหลือง ตำราเภสัชศาสตร์ เสินหนง และตำราไข้ของจางจงจิง

ยุคราชวงศ์จิ้น-ห้าราชวงศ์

ค.ศ.265 เริ่มมีลัทธิเต๋าและขงจื๊อเข้ามา ตำราแพทย์ที่สำคัญยุคนี้มีการพูดถึงเรื่องของการแบ่งเส้นลมปราณ การแบ่งจุดฝังเข็ม แบ่งชีพจร ต่างๆ การแมะ หรือการจับชีพจร มีตำรากล่าวถึงสาเหตุและอาการของโรค และตำรายา 700 กว่าขนาน มีความรู้เกี่ยวกับอาหารรักษาโรค โดยคนรุ่นต่อมาก็มีการบันทึกต่อๆมา