รายงานผลสำรวจประชาชนจำนวนกว่า 2 หมื่นคนฉบับหนึ่งได้ประกาศเมื่อเร็วๆ นี้แสดงให้เห็นว่า ในครอบครัวจีน เด็กวัย 0-3 ขวบร้อยละ 54 จะมีคุณย่าดูแล มีร้อยละ 23 มีคุณยายดูแล มีร้อยละ 15 ให้พี่เลี้ยงดูแล และมีร้อยละ 5 ที่คุณแม่ไม่ได้ไปทำงานเป็นผู้ดูแล ถ้ารวมแล้วก็แสดงให้เห็นว่า เด็กๆ จะมีประมาณร้อยละ 77 ให้ปู่ย่าตายายดูแล

จากข้อมูลของสำนักงานกิจการพลเรือนจีนพบว่า ปู่ย่าตายายช่วยดูแลหลานเป็นสภาพทั่วไปของสังคมจีนในปัจจุบัน ระหว่างปี 2008-2010 กรุงปักกิ่งแต่ละปีมีเด็กเกิดใหม่ 170,000 คน ปี 2011 มีเด็กเกิดใหม่ 190,000 คน ปี 2012 มีเด็กเกิดใหม่มากกว่า 190,000 คน ซึ่งจะมีตัวเลขเพิ่มมากขึ้นต่อเนื่องจนถึงปี 2014

นอกจากนี้ ข้อมูลถึงปี 2010 แสดงว่า คนชราที่มีอายุมากกว่า 60 ปีของกรุงปักกิ่งมีมากกว่า 2.35 ล้านคน และจะเพิ่มขึ้นด้วยอัตราเติบโตที่ 170,000 คนต่อปี จนถึงปี 2015 สัดส่วนคนชราจะเป็นร้อยละ 23 ของประชากรทั้งหมดในกรุงปักกิ่ง

ปริมาณเด็กเกิดใหม่ที่เพิ่มมากขึ้นกับจำนวนคนชราที่ปลดเกษียณแล้วต้องอยู่เฝ้าบ้านมากยิ่งขึ้นนั้น เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ปู่ย่าตายายทำหน้าที่ช่วยดูแลหลาน แต่การให้ปู่ย่าตายายช่วยดูแลหลานนี้จะดีต่อเด็กจริงหรือไม่ ขณะนี้ยังมีความคิดเห็นแตกต่างกันมาก

ผลสำรวจพบว่า ในบรรดาคนชราที่ดูแลหลานนั้น ผู้ที่มีการศึกษาระดับปริญญาตรีคิดเป็นร้อยละ 24 ผู้ที่มีการศึกษาระดับโรงเรียนมัธยมต้นมีร้อยละ 43 ผู้ที่มีการศึกษาระดับโรงเรียนประถมเป็นร้อยละ 21 แล้วมีคนชราร้อยละ 11 ไม่ได้เรียนหนังสือ

ระดับการศึกษาเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ในการดูแลหลาน เพราะจะมีผลต่อวิธีการเลี้ยงดู นอกจากนี้แล้ว สิ่งที่ทำให้คนชราที่ช่วยดูแลหลานนั้นรู้สึกลำบากใจมากที่สุดก็คือมีข้อขัดแย้งเกี่ยวกับการเลี้ยงหลานกับพ่อแม่ของหลาน ซึ่งเป็นสัดส่วน 1 ใน 4 แล้วมีคนชราร้อยละ 21 เห็นว่าร่างกายของตนไม่แข็งแรงพอในการดูแลหลาน และมีคนชรามากถึงร้อยละ 44 ยอมรับว่าตัวเองให้ความสำคัญและเอาใจหลานมากเกินควร

ผู้เชี่ยวชาญวิเคระห์ว่า ปู่ย่าตายายดูแลหลานอาจจะทำให้หลานติดนิสัย 6 อย่าง หนึ่ง) เห็นแก่ตัว ทำอะไรก็ถือตัวเองเป็นหลัก คิดถึงผลประโยชน์ของตนก่อน ไม่สนใจคนอื่น สอง) เอาแต่ใจตนเอง ไม่รู้จักเคารพคนอื่น สาม) ไม่มีความสามารถเข้ากับสังคม มีนิสัยแปลกแยก สี่) ไม่มีความสามารถช่วยตัวเอง มีความเคยชินในการพึ่งพาคนอื่น ห้า) ไม่รักษาสิ่งของ หก) ไม่ชอบเรียนหนังสือ ขาดความขยันหมั่นเพียร

นิสัยที่ไม่ดีจากการให้ปู่ย่าตายายช่วยดูแลหลานนั้นจะเป็นเรื่องที่พ่อแม่ที่ไม่มีเวลาดูแลลูกต้องเผชิญหน้าอยู่ นิสัยไม่ดีเหล่านี้ต้องให้พ่อแม่กับปู่ย่าตายายร่วมมือกันจึงจะแก้ไขได้ ต้องร่วมกันหาวิธีที่เหมาะสมในการดูแลเด็ก

อย่างเช่นสำหรับนิสัยที่เอาแต่ใจตนเองของเด็กๆ ผู้ใหญ่ในครอบครัวก็ควรตั้งระเบียบให้เด็กตามวัยของเด็ก ตู้เก็บของเล่น ตู้เก็บหนังสือของเด็กๆ ควรให้เด็กจัดให้เรียบร้อยด้วยตัวเอง ของเล่นของตนต้องเก็บที่เดิมหลังจากเล่นเสร็จแล้ว ถ้าไม่ยอมเก็บ ผู้ใหญ่ควรริบเอาไป แต่ตอนที่ริบท่าทีของผู้ใหญ่ควรมีความเข้มแข็งแต่ไม่ควรดุ ควรใช้คำพูดดีๆ คุยกับเด็ก แล้วถ้าเด็กๆ ทำถูกก็ควรให้คำชมทันที

(Yim/zheng)