สาม ถ้าจะถามว่า จองหงวนเหล่านี้เคยประสบความสำเร็จไหม คำตอบคือ เคย แต่เป็นเพียงความสำเร็จชั่วคราวเท่านั้น แต่พวกเขามักจะถือความสำเร็จครั้งนี้เป็นความภาคภูมิใจชั่วชีวิต หลงใหลกับความหลังที่สอบได้คะแนนสูง จนลืมและสูญเสียแรงกระตุ้นที่จะตั้งเป้าหมายสูงและไกลยิ่งขึ้นในอนาคต
สี่ จองหงวนเหล่านี้ โดยเฉพาะจองหงวนของต่างมณฑลส่วนมากครอบครัวมีฐานะทางเศรษฐกิจไม่ค่อยดี จึงมุ่งเรียนให้เก่งสอบให้ได้คะแนนสูง จะได้เข้ามหาวิทยาลัยดีๆ แล้วหางานดีๆ ช่วยแบ่งเบาภาระของพ่อแม่ที่ส่งเสียเลี้ยงดูตัวเองด้วยความลำบาก หลายคนจึงสอบข้าราชการเพื่อเข้าไปทำงานในหน่วยงานราชการที่มั่นคงและไม่ต้องดิ้นรนต่อสู้อีก แต่เมื่อบรรลุเป้าหมายนี้ได้แล้ว ชีวิตก็ตกในสภาพไร้จุดมุ่งหมาย อีกทั้งไม่สามารถได้รับการช่วยเหลือหรือชี้ทางที่ดีกว่าจากครอบครัวหรือคนรอบข้างได้ ท้ายสุดก็ปล่อยเลยตามเลย
เฉียน เสวียเซิน นักวิทยาศาสตร์ที่มีชื่อเสียงของจีนเคยกล่าวว่า การที่เขาสามารถประสบผลสำเร็จในด้านวิทยาศาสตร์ได้ ก็เพราะตอนเด็กนอกจากเรียนวิทยาศาสตร์แล้ว ยังศึกษาศิลปะด้วย จึงได้ความรู้จากหลายๆ ด้าน ความคิดเลยไม่แคบ ช่วงทำงานที่สถานบันเทคโนโลยีแคลิฟอร์เนีย เขาเป็นสมาชิกสมาคมนักฟิสิกส์ สมาคมการบินอวกาศและสมาคมนักวิทยาศาสตร์สหรัฐฯ อีกหลายสมาคม นอกจากนี้ ยังเป็นสมาชิกสมาคมศิลปินด้วย เขาเคยกล่าวว่า เวลาพบปัญหาที่แก้ไม่ตก เสียงเพลงของภรรยา ซึ่งเป็นนักร้องที่มีชื่อเสียงของจีน มักจุดประกายในสมองที่คิดจนมึนตึบแล้วให้สว่างขึ้นทันที และความคิดสร้างสรรค์บางอย่างที่ใช้กับการวิจัยจรวด ก็เกิดขึ้นระหว่างพูดคุยกับศิลปิน
วิทยาศาสตร์กับศิลปะเชื่อมต่อกัน ทำให้ความคิดและวิสัยทัศน์กว้างไกลมากขึ้น การประดิษฐ์คิดค้นต้องการความคิดสร้างสรรค์ และความคิดสร้างสรรค์ในยุคที่มีการเปลี่ยนแปลงและเทคโนโลยีพัฒนา ถือเป็นสิ่งมีค่าที่สุดอย่างหนึ่ง แต่ความคิดสร้างสรรค์มิอาจเกิดจากการทำข้อสอบซ้ำๆ ซากๆ ซึ่งก็ไม่แปลกใจนักที่จองหงวนเหล่านี้ไม่มีสักคนสามารถรักษาตำแหน่งจองหงวนหลังจากเข้าสังคมแล้ว
การศึกษาที่มุ่งแต่คะแนนสอบ ถึงแม้ว่าอาจจะสามารถอบรมบุคลากรด้านเทคนิกได้ แต่ไม่สามารถปลูกฝังจิตใจรักการศึกษาค้นคว้าวิทยาศาสตร์ และอุดมการที่ใฝ่หาความสำเร็จที่แท้จริงในชีวิต ความรู้ที่ท่องมาไม่นานก็จะคืนให้ครูหมด แต่ความสามารถและค่านิยมที่ค่อยๆ ปลูกฝังตั้งแต่เด็ก จะส่งผลยาวนานกระทั่งตลอดชีวิตของเรา ดังนั้น นอกจากสอนความรู้แล้ว การศึกษาของเราควรให้ความสำคัญด้านจิตใจมากขึ้น
