เมื่อเร็วๆนี้ มีข่าวว่า จีนกำหนดให้คนที่มีรายได้ต่อปีกว่า 120,000 หยวน เป็นผู้มีรายได้สูง และจะต้องเสียภาษีมากขึ้น แม้กระทรวงการคลังและสำนักงานภาษีแห่งชาติจีนได้ยืนยันว่า ข้อความดังกล่าวไม่เป็นความจริง แต่ข่าวนี้ยังทำให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์กันอย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะทำให้คนชั้นกลางจำนวนมากเกิดความกังวลอย่างยิ่ง

เมื่อปลายปีที่แล้ว Economist Intelligence Unit ของอังกฤษประกาศรายงานว่า ในฐานะเป็นประเทศเศรษฐกิจใหญ่อันดับที่สองของโลก จีนจะกลายเป็นประเทศรายได้ปานกลางก่อนปี 2030 ซึ่ง 3 ใน 4 ของคนจีนจะกลายเป็นคนชั้นกลาง

นายซู ไห่หนาน รองนายกสมาคมการศึกษาแรงงานจีนให้สัมภาษณ์ผู้สื่อข่าวว่า ปัจจุบัน จีนนับเป็นประเทศที่มีรายได้ค่อนข้างมากแล้ว แต่คนที่มีรายได้ปานกลางยังไม่ถึง 20% ของประชากรทั้งหมดในจีน ซึ่งต่ำกว่าของประเทศอื่นๆที่กำลังอยู่ในช่วงการพัฒนาระดับเดียวกัน เรื่องที่ต้องทำในขณะนี้คือ การใช้ความพยายามเพื่อให้มีคนชั้นกลางมากขึ้น

ส่วนคนชั้นกลางมีคำจำกัดความอย่างไร ปัจจุบัน ยังไม่มีการกำหนดในสังคมอย่างชัดเจน และแวดวงต่างๆมีความเห็นต่างกันไม่น้อย บางคนคิดว่า ตัวเองยังไม่ถึงระดับคนชั้นกลาง แต่ถูกมองว่าเป็นคนชั้นกลางแล้ว

เรื่องที่ต้องยอมรับคือ หากประเมินจากระดับคุณภาพชีวิต ชื่อ "คนชั้นกลาง" ในจีนคงไม่ตรงกับความเป็นจริง เรามักจะได้เห็นในละครทีวีอเมริกาว่า ชีวิตของคนชั้นกลางในสหรัฐฯเป็นสภาพดังต่อไปนี้ การขับรถเก๋งหรู อยู่บ้านเดี่ยว 3 ชั้น เด็ก 2-3 คนเล่นกันบนสนามหญ้าของที่บ้าน แต่ชีวิตคนชั้นกลางของจีนในปัจจุบัน คงต่างกับสภาพเช่นนี้อย่างมาก

นายหลี่ เฉียง เกิดในเขตชนบทมณฑลอันฮุยเมื่อปี 1985 จบการศึกษามหาวิทยาลัยแล้ว ทำงานในบริษัทเอกชนแห่งหนึ่งที่กรุงปักกิ่ง ช่วงแรกเงินเดือนค่อนข้างน้อย จึงไม่ได้เก็บเงินแต่อย่างใด จนถึงปี 2009 เขายืมเงินจากญาติและซื้อบ้านหลังหนึ่งที่ชานเมือง ต่อจากนั้น ลูกถึงอายุเข้าเรียนประถม เขากับภรรยาจึงเช่าบ้านที่กลางเมืองเพื่อมีความสะดวก ถึงปี 2012 ได้ซื้อรถยนต์ส่วนตัวคันหนึ่ง

ปัจจุบัน เขากับภรรยาสองคนมีรายได้ต่อเดือน 14,000 หยวน บวกกับโบนัสประจำปีประมาณ 50,000 หยวน ครอบครัวเขามีรายได้ปีละกว่า 2 แสนหยวน เขาหวังจะซื้อบ้านในตัวเมืองอีกหลังหนึ่ง แต่บ้านที่เช่าอยู่ในขณะนี้ ตั้งราคากว่า 1 แสนหยวนต่อตารางเมตร การซื้อบ้านที่มีพื้นที่ 50 ตารางเมตรนี้จึงต้องจ่ายมากกว่า 5 ล้านหยวน ซึ่งทำให้เขาต้องหมดหวัง

นอกจากเงินไม่พอที่จะซื้อบ้านแล้ว นายหลี่ เฉียงมักจะกังวลว่า ถ้าชีวิตปัจจุบันเกิดการเปลี่ยนแปลงที่ไม่ดีจะรับมืออย่างไร เขาบอกว่า คนทำงานในบริษัทเอกชนมักจะรู้สึกยังไม่นอนใจ ทุกวันเลิกงานแล้วยังต้องศึกษาต่อเพื่อเพิ่มความรู้ความสามารถอย่างต่อเนื่อง รู้สึกเหนื่อยจริงๆ

ในสายตาของชาวบ้านทั่วไป ครอบครัวที่มีรายได้ปีละสองแสนหยวนขึ้นไป น่าจะเป็น "คนชั้นกลาง" แล้ว แต่คนชั้นกลางที่มีความกังวลด้านต่างๆต่อชีวิตอย่างนายหลี่ เฉียงมีมากมาย และราคาบ้านที่สูงเกินในเมืองก็นับเป็นประเด็นสำคัญที่สุดที่ทำให้พวกเขากังวลอย่างหนัก