ปี ค.ศ.2021 เป็นวาระครบรอบ 100 ปีแห่งการสถาปนาพรรคคอมมิวนิสต์จีน ในวาระอันสำคัญยิ่งนี้ สถานีวิทยุและโทรทัศน์ส่วนกลางแห่งประเทศจีน (CMG) ได้ดำเนินการเผยแพร่ข่าวสารเกี่ยวกับมุมมองของบุคคลสำคัญในแวดวงต่าง ๆ ของต่างประเทศที่มีต่อพรรคคอมมิวนิสต์จีน

เมื่อเร็วๆ นี้  ผู้สื่อข่าวภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์ส่วนกลางแห่งประเทศจีน ได้ขอสัมภาษณ์ ดร.อักษรศรี พานิชสาส์น ผู้เชี่ยวชาญเศรษฐกิจจีนจากคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ดร.อักษรศรี พานิชสาส์นเห็นว่า การที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนได้ผ่านร้อนผ่านหนาวมาครบ 100 ปี และกุมบังเหียนนำพาประเทศจีนจนสามารถพลิกโฉมจากประเทศยากจนล้าหลัง ฝ่าฝันวิกฤติต่าง ๆ จนผงาดขึ้นเป็นชาติมหาอำนาจที่ยิ่งใหญ่ของโลกอีกครั้งในทุกวันนี้ จากการวิเคราะห์พบว่า มีคุณลักษณะเด่นหลายประการที่น่าสนใจ เช่น

พรรคคอมมิวนิสต์จีนรู้จักปรับตัวตลอดเวลาตามสถานการณ์และยุคสมัย เช่น มีการปรับประยุกต์นำระบบกลไกตลาดมาใช้ขับเคลื่อนเศรษฐกิจ โดยยังคงรักษาระบอบการเมืองที่เป็นสังคมนิยมคอมมิวนิสต์ เพื่อเน้นรักษาเสถียรภาพทั้งทางการเมือง เศรษฐกิจและสังคม ควบคู่ไปกับการเร่งพัฒนาเศรษฐกิจเพื่อเพิ่มรายได้ให้ชาวจีน

พรรคคอมมิวนิสต์จีนพัฒนา “โมเดลของจีนเอง”  ไม่ลอกตำราทางตะวันตกจนหน้ามืดตามัว แต่นำแนวคิดทางเศรษฐกิจของชาติตะวันตกมาปรับประยุกต์ให้เข้ากับบริบทจีนอย่างเหมาะสมและต่อยอด จนสามารถพัฒนาเป็นระบบเศรษฐกิจแบบตลาดแห่งสังคมนิยมที่มีอัตลักษณ์จีน ซึ่งถือเป็นปัจจัยสำคัญที่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจจีนให้พัฒนาอย่างก้าวกระโดดได้อย่างรวดเร็ว

พรรคคอมมิวนิสต์จีนเน้นการทดลองแบบค่อยเป็นค่อยไป  เน้นการดำเนินยุทธศาสตร์แบบไม่ผลีผลาม เน้นทดลองทำเป็นขั้นเป็นตอน  หากทำแล้วได้ผล ก็ค่อยขยายผล ถ้าไม่สำเร็จก็จะหยุดทบทวนถอดบทเรียน ก่อนจะปรับแก้ไขเพื่อเดินหน้าต่อ  เช่น ในยุคเติ้งเสี่ยวผิงมีการทดลองเปิดเขตเศรษฐกิจพิเศษ 4 แห่งแรกเพื่อทดลองนำกลไกตลาดมาใช้ เมื่อได้ผลแล้วจึงค่อยขยายผลออกไปในพื้นที่อื่น ๆ จนครอบคลุมทั่วประเทศจีน

พรรคคอมมิวนิสต์จีนไม่ทำตัวเป็นนกกระจอกเทศที่เอาหัวมุดดินหนีปัญหา แต่จะยอมรับว่า ยังคงมีปัญหาและเน้นการวางแผนล่วงหน้าในการเตรียมรับมือกับปัญหา เช่น  ยอมรับว่า ยังคงมีปัญหาความยากจนในจีน และประกาศทำสงครามกับความยากจนให้หมดสิ้นไปภายในปี 2020

พรรคคอมมิวนิสต์จีนมีผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ คิดใหญ่มองไกลและมีความแน่วแน่และต่อเนื่อง จีนจึงมียุทธศาสตร์ระยะยาวที่ชัดเจน เช่น ยุทธศาสตร์หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางที่ผลักดันมาตั้งแต่ปี 2013 จนถึงวันนี้มีประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกเข้าร่วมแล้วมากกว่า 70 ประเทศ

พรรคคอมมิวนิสต์จีนตระหนักดีว่า การดำรงอยู่ของพรรคคอมมิวนิสต์ต้องมาจากการสร้างความชอบธรรมจากผลงานที่จับต้องได้ จึงเน้นรับฟังเสียงและข้อกังวลของประชาชนส่วนใหญ่และแก้ไขปัญหาตามความต้องการของประชาชน เช่น ตระหนักดีว่า ปัญหาคอรัปชั่นจะทำให้ประชาชนไม่พอใจและอาจจะเป็นปมเงื่อนไขนำไปสู่ความปั่นป่วนทางสังคมได้ นายสี จิ้นผิง ผู้นำจีนยุคปัจจุบันจึงเน้นปราบคอรัปชั่นอย่างจริงจัง และเน้นรับใช้ประชาชน ประชาชนต้องมาก่อน

พรรคคอมมิวนิสต์จีนเน้นการแข่งขันภาคเอกชนและเปิดรับแรงกดดันจากภายนอกให้เอกชนจีนต้องตื่นตัวและปรับตัวเพื่อความอยู่รอดและเพื่อเอาชนะ  เช่น การเข้าเป็นสมาชิกองค์การการค้าโลกและเปิดรับการลงทุนจากต่างประเทศ เพื่อให้บริษัทจีนต้องปรับตัวสู้กับต่างชาติ หรือการเปิดให้บริษัท Tesla เข้ามาลงทุนในจีนเพื่อให้บริษัทรถยนต์ EV ในจีนต้องตื่นตัว พัฒนาตัวเองปรับตัวให้รอดจากการแข่งขันกับคู่แข่งที่แข็งแกร่งและมีเทคโนโลยีขั้นสูงอย่าง Tesla รวมทั้งการปล่อยให้เอกชนจีนแข่งขันกันเองอย่างเข้มข้น เช่น การแข่งขันระหว่างเครือ Alibaba กับเครือ Tencent

ดร.อักษรศรี พานิชสาส์น กล่าวชี้ด้วยว่า พรรคคอมมิวนิสต์จีนก็เคยผิดพลาดบนเส้นทางที่ดำเนินมาในรอบ 100 ปีที่ผ่านมาเช่นกัน โดยเฉพาะความผิดพลาดจากการปฏิวัติวัฒนธรรมใหญ่ในยุคเหมาเจ๋อตงที่นำไปสู่ความวุ่นวายและฉุดรั้งให้ประเทศจีนล้าหลังไปนานนับ 10 ปี 

ดร.อักษรศรี พานิชสาส์นกล่าวทิ้งท้ายว่า กล่าวโดยสรุปแล้ว ระบอบคอมมิวนิสต์ในแบบจีนถือว่าเป็นรูปแบบการปกครองที่เหมาะสมกับ “บริบทจีน”ที่มีประชากรจำนวนมากและมีความหลากหลายสูง มีเนื้อที่กว้างใหญ่และมีความแตกต่างหลากหลายของทรัพยากรในแต่ละพื้นที่ รวมทั้งยังคงมีช่องว่างทางรายได้และความเหลื่อมล้ำทางสังคมสูงมาก ดังนั้น ความเฉียบขาดเด็ดเดี่ยวในการเน้นรักษาเสถียรภาพอย่างต่อเนื่อง และการปลูกฝังความรักชาติ เพื่อเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจสร้างความสามัคคีของคนในชาติ จึงเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ประเทศจีนภายใต้การนำของพรรคคอมมิวนิสต์จีนสามารถดึงศักยภาพของคนในชาติและสร้างพลังทางเศรษฐกิจเพื่อขับเคลื่อนประเทศให้เติบใหญ่อย่างก้าวกระโดดมาได้จนถึงทุกวันนี้  

สัมภาษณ์และเรียบเรียงโดยภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์ส่วนกลางแห่งประเทศจีน-CMG