การประชุมสุดยอดจีน-เอเชียกลางที่เสร็จสิ้นเมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม 2023 ที่เมืองซีอาน มณฑลส่านสีของจีน เป็นที่จับตามองของทั่วโลก โดยนักการเมือง นักวิชาการจากประเทศเอเชียกลางและประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หลายคนต่างชื่นชมว่า ความร่วมมือที่อำนวยผลประโยชน์ซึ่งกันและกันระหว่างจีน-เอเชียกลางได้ส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจทางภูมิภาค ทำคุณประโยชน์ให้กับประชาชนของทุกประเทศในภูมิภาค การประชุมสุดยอดจีน-เอเชียกลางเป็นแบบอย่างที่ดีต่อความมั่นคง การพัฒนา การติดต่ออารยธรรมของทวีปเอเชียและของโลก

นายทาสนิม อาห์เม็ด คูเรสซี ( Tasneem Ahmed Qureshi  ) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอตุสาหกรรมปากีสถาน กล่าวว่า  การประชุมสุดยอดจีน-เอเชียกลางนับเป็นอีกหนึ่งหลักฐานของจีนในการส่งเสริมการพัฒนา ความมั่นคงและเสถียรภาพตลอดจนการติดต่อทางอารยธรรมของภูมิภาค เขากล่าวว่า ประเทศจีนในฐานะเป็นประเทศกำลังพัฒนา รู้ดีว่าบรรดาประเทศกำลังพัฒนาควรได้รับโอกาสการพัฒนาที่ที่ยุติธรรม ดังนั้น ประเทศจีนกำลังนำเสนอโอกาสการให้กับประเทศที่กำลังพัฒนาอื่นๆ ในโลก  จีนไม่เพียงแต่ให้คำสำคัญต่อการพัฒนาของตัวเอง ยังขับเคลื่อนการพัฒนาร่วมกันของภูมิภาค นำมาซึ่งโอกาสและพื้นที่แห่งการพัฒนาของทั่วทั้งเอเชียให้กว้างขึ้น

นายมุสซาไฟเซอร์ ราห์มาน ( Mustafizur Rahman ) นักวิจัยจากศูนย์เสวนานโยบายของประเทศบังกลาเทศกล่าวว่า ระยะเวลา 10 ปีที่จีนเสนอข้อริเริ่ม “หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง” มานี้ ภูมิภาคเอเชียกลางได้กลายเป็นเขตนำร่องที่ดีในการร่วมสร้างสรรค์ “หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง” ระดับสูง  จำนวนเที่ยวขบวนรถไปจีน-ยุโรปสูงเป็นประวัติการณ์ ต้นทุนในการขนส่งลดลงอย่างต่อเนื่อง ทำให้การค้ามีความสะดวกมากยิ่งขึ้น  ความร่วมมือระหว่างจีน-เอเชียกลางเกี่ยวกับการเชื่อมโยงทางรถไฟ ทางหลวง และด้านการขนส่งทรัพยากร เป็นแบบอย่างที่ดีต่อประเทศบังกลาเทศ

นายฟาเคอร์ โมฮัมหมัด ฟาเคอร์ไซ ( Faqir Mohammad Faqirzai ) ผู้อำนวยการแผนกข่าวของสถานทีวิทยุ Kilid ของอัฟกานิสถานกล่าวว่า จีนมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจและการรักษาความมั่นคงทางภูมิภาค ตั้งแต่เมื่อปีค.ศ. 2013 ทีผ่านมา ประธานาธิบดีสี จิ้นผิงได้เสนอข้อริเริ่มร่วมสร้าง “แถบเศรษฐกิจเส้นทางสายไหม” ในประเทศคาซัคสถาน จนถึงปัจจุบัน ผู้นำ 6 ประเทศได้รวมตัวกันที่เมืองซีอัน ระยะเวลา 10 ปีมานี้ ความร่วมมือระหว่างจีน- 5 ประเทศเอเชียกลางได้ส่งเสริมการพัฒนาของภูมิภาคเอเชียกลาง นำผลประโยชน์ให้กับประชาชนในภูมิภาค

ทั้งนี้ อัฟกานิสถานได้ฐานะเป็นส่วนประกอบส่วนหนึ่งของภูมิภาคเอเชียกลาง ก็ได้รับภาระหน้าที่อันสำคัญในการรักษาความมั่นคงและเสถียรภาพของภูมิภาค การส่งเสริมความร่วมมือระหว่างจีน-5 ประเทศเอเชียกลางนั้น ย่อมจะส่งอิทธิพลเชิงบวกต่อการแก้ไขปัญหาอัฟกานิสถาน และย่อมจะมีความหมายสำคัญต่อการรักษาความมั่นคงของภูมิภาคตลอดจนสันติภาพของโลก

(Ying/Zi)