วันที่ 15 สิงหาคมของเมื่อ 73 ปีก่อน เป็นวันที่ญี่ปุ่นประกาศยอมแพ้สงคราม ซึ่งวันที่ 14 ส.ค.ที่เพิ่งผ่านมา แม่เฒ่าวัย 98 ปี หนึ่งในผู้รอดชีวิตจากเหตุการณ์สังหารหมู่นานกิงได้สิ้นอายุขัยลง โดยหน้าหนาวในปี 1937 หมู่บ้านจูจวง ตำบลจูเจียง นครนานกิง ถูกกองทัพญี่ปุ่นบุกเข้ากวาดล้าง บ้านขนาด 8 ห้องของเธอถูกเผาทำลาย เธอและครอบครัวรอดชีวิตมาได้จากการไปแอบซ่อนตัวที่สวนผักหลังบ้าน ร่วมกันไว้อาลัยและจดจำความทุกข์ทรมานและโหดร้ายของสงคราม เพื่อไม่ให้ประวัติศาสตร์ที่เลวร้ายนั้นหวนกลับคืนมาอีก

(Yim/cici/patt)