การประชุมสมัชชาฯครั้งที่ 18 จัดขึ้นที่มหาศาลาประชาชนปักกิ่งเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายนที่ผ่านมา เมื่อเช้าวันเดียวกัน นายหู จิ่นเทา เวขาธิการคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนกล่าวรายงานในที่ประชุม และชี้แจงหนทางแห่งการพัฒนาในอนาคตของจีนอย่างชัดแจ้ง

ด้วยการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคมของจีน จีนเริ่มมีบทบาทสำคัญมากยิ่งขึ้นทุกทีในเวทีโลก และมีประเทศและพรรคการเมืองต่างๆในโลก ตลอดจนผู้เชี่ยวชาญที่ศึกษาวิจัยกิจการต่างๆของจีนมากมายล้วนปรารถนาจะรับรู้พรรคคอมมิวนิสต์จีนมากยิ่งขึ้นและรับรู้การเดินทางในอนาคตของจีนโดยผ่านการประชุมสมัชชาฯครั้งนี้

วันที่ 9 พฤศจิกายนที่ผ่านมา รองศาสตราจารย์พรชัย ตระกลวรานนท์ อาจารย์สาขามานุษยวิทยาคณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านจีนศึกษาได้ให้สัมภาษณ์ผู้สื่อข่าวจากซีอาร์ไอเกี่ยวกับการประชุมสมัชชาครั้งนี้

ปัญหา 2 ท่านประเมินการพัฒนาของจีนตั้งแต่จีนดำเนินการปฏิรูป เปิดประเทศเป็นต้นมาอย่างไร ท่านเห็นว่า ผลสำเร็จที่สำคัญที่สุดคืออะไร

ตอบ.

คนส่วนใหญ่ขณะพูดถึงการพัฒนาของประเทศของจีนตั้งแต่ปฏิรูปเปิดประเทศสู่ภายนอกมักจะมองว่า เหตุการณ์พัฒนาทางเศรษฐกิจที่จีนประสบความสำเร็จเป็นสิ่งมหัศจรรย์ของโลก ผมเองโดยส่วนตัว จากที่ได้มีโอกาสเดินทางไปประเทศจีนค่อนข้างจะบ่อย ผมกลับไม่เห็นด้วย ผมคิดว่า ความสำเร็จที่แท้จริงของจีนในช่วง 30 ปีมานี้ คือ ยกระดับคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนให้มีกินมีใช้ นี่เป็นเรื่องสำคัญมากกว่า ถ้าหากให้ผมเปรียบเทียบ การพัฒนาทางเศรษฐกิจ ตึกสูงเยอะแยะที่เซี่ยงไฮ้ เซินเจิ้น รถติดที่ปักกิ่ง หรือว่า โรงงานเยอะแยะเต็มไปหมดแถวเวินโจว แถวเจียงซู แถวเจ้อเจียงนั้น ผมกลับรู้สึกเฉยๆ ผมไม่คิดว่าอันนั้นเป็นผลสำเร็จสำคัญที่สุด ความสำเร็จที่สำคัญที่สุดคือ การที่รัฐบาลและพรรคคอมมิวนิสต์จีนสามารถจะผลักดันแนวนโยบายที่ยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนคนธรรมดาๆ จากที่เมื่อสมัยก่อนที่ไม่มีความมั่นคงทางอาหาร มาตอนนี้มีความมั่นคงทางอาหารเพิ่มมากขึ้น และทุกคนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น มีกินมีใช้มีที่อยู่อาศัย อันนี้ผมถือว่าเป็นความสำเร็จสำคัญที่สุด

ปัญหา 3 ท่านมีความหวังอย่างไรต่อจีนในอนาคต และเห็นว่า ควรแสดงบทบาทอย่างไรบนเวทีโลก

ตอบ.

เป็นเรื่องใหญ่มาก เพราะว่า นักข่าวต่างประเทศทางตะวันตกก็ดี นักวิชาการก็ดี ในทางรัฐศาสตร์หรือในทางความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ก็ให้การประเมินว่า จีนกำลังจะกลายเป็นมหาอำนาจของโลก แข่งกับสหรัฐ ฯเป็นดุลอำนาจแบบสองขั้ว มีแต่จีนกับสหรัฐจะต้องการเผชิญหน้ากันเป็นสองฝั่ง อันนี้ ผมคิดว่า อาจจะไม่เป็นจริงก็ได้ สำคัญคือ จีนเองต้องไม่คิดว่า ตนเองเป็นมหาอำนาจ ที่สำคัญคือไม่เดินซ้ำรอยเท้าของสหรัฐหรือสหภาพโซเวียตในอดีต จริงๆ ความยิ่งใหญ่ของจีนไม่จำเป็นต้องประกาศตัวเองเป็นมหาอำนาจก็ยิ่งใหญ่ได้แล้ว จีนที่จะยิ่งใหญ่ เป็นผู้นำ เป็นแบบอย่างทางอารยธรรมในการสร้างสันติสุข และยกระดับคุณภาพชีวิตมีกินมีใช้อย่างพอเพียง ไม่ใช่เฉพาะประชาชนจีน ควรเป็นตัวอย่างแบบอย่างของประชาคมโลก อันนี้ก็สำคัญ เวลาระบุว่า มีกินมีใช้อย่างพอเพียงต้องระมัดระวังเพราะว่า ยกตัวอย่างเช่น เวลานี้ผมไปเที่ยวหรือไปธุระไปประชุมสัมมนาที่ฝรั่ง อิตาลี บางทีได้เห็นเศรษฐีจีนยืนเข้าคิว ซื้อสิ้นค้าแบรนด์เนมเยอะ อย่างนี้เรียกว่า ไม่พอเพียง ถ้าหากว่า มีคนจำนวนเยอะ รวยมากเกินไป ควรแปลว่า มีคนจำนวนอีกเยอะกว่าที่ยากกว่าจนเกินไป ทำอย่างไรจึงจะให้มีกินมีใช้อย่างพอเพียง และไม่ใช่เฉพาะพอเพียงสำหรับประชากรจีนทั้ง 1,300 ล้านคน กลับควรเป็นแบบตัวอย่างสำหรับทั่วโลกนี้ ถ้าทำอย่างนี้ได้ ก็ไม่ต้องสนใจเป็นมหาอำนาจหรือไม่ ควรถือว่า เป็นผู้นำโลกได้ดีแล้ว อย่าไปเดินรอยแบบสหรัฐอเมริกา หรือแบบสหภาพโซเวียตในอดีต เส้นทางอย่างนั้นได้พิสูจน์แล้ว มันไม่ใช่เป็นความยิ่งใหญ่ที่แท้จริง

ปัญหา 4 ท่านมีข้อเสนออย่างไรเกี่ยวกับการส่งเสริมการติดต่อกันระหว่างพรรคคอมมิวนิสต์จีนกับพรรคต่างๆของไทย

ตอบ

ต้องตั้งคำถาม พรรคคืออะไร ในความเห็นของผม พรรคเป็นตัวแทนความคิดทางการเมืองของประชาชน ในยุคสมัยที่ผ่านมา การทูตตามประเพณี การติดต่อสำคัญที่ระหว่างกันพรรคการเมืองในแต่ละประเทศเป็นเรื่องปกติ พรรคการเมืองของจีนติดต่อกับพรรคการเมืองของไทย เวียดนาม พรรคการเมืองของฝรั่งเศส เป็นปกติ แต่ในยุคสมัยปัจจุบัน โลกของเราและสังคมของประเทศต่างๆมันเชื่อมต่อถึงกันมากยิ่งขึ้น อย่างผมก็ดูเวยโป๋ได้ ดูซีน่าได้ พรรคจีนดีหรือไม่ดีอาจจำเป็นต้องส่งเสริมการติดต่อสัสพันธ์กันระหว่างประชาชนกับประชาชนให้มากยิ่งขึ้น ไม่ใช่ลำพังเพียงผู้นำพรรคกับผู้นำพรรค เพราะประชาชนกับประชาชนใกล้ชิดมากยิ่งขึ้นโดยเทคโนโลยีสมัยใหม่ พรรคการเมืองส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชาชนกับประชาชนติดต่อกันไม่ใช่เรื่องเสียหาย เป็นเรื่องที่ต้องการทำยิ่งขึ้น มากกว่าติดต่อกันลำพังโดยผู้นำพรรคต่อพรรค