สามเลี่ยมทองคำเคยเป็นแหล่งปลูกฝิ่นและผลิตเฮโรอีนขนาดใหญ่ที่สุดของโลก มีพื้นที่ปลูกฝิ่นมากกว่า 2.4 ล้านไร่ แต่ในช่วงหลายปีมาที่ผ่านมาแรงกดดันจากประชาคมโลก รวมทั้งความต้องการพัฒนาเศรษฐกิจและกระตุ้นการค้าชายแดน ทำให้ประเทศที่เกี่ยวข้องให้ความสำคัญกับการปราบปรามยาเสพติด พื้นที่ปลูกฝิ่นจึงลดน้อยลงไปมาก อีกทั้งเศรษฐกิจในท้องถิ่นเปลี่ยนจากการปลูกฝิ่นสู่การปลูกพืชเกษตรกรรม

ด้านรัฐบาลไทยได้ทุ่มเททั้งเงินทุนและเทคโนโลยี ชักชวนให้ชาวบ้านท้องปลูกพืชทดแทนฝิ่น สนองตามโครงการในพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทำให้จำนวนผู้ปลูกฝิ่นในพื้นที่ภาคเหนือลดลงมาก แต่สถานการณ์การค้ายาเสพติดในบริเวณสามเหลี่ยมทองคำยังคงมีอยู่

สถิติล่าสุดแสดงว่า ตั้งแต่ปี 2011 เป็นต้นมา 80% ของผู้ค้ายาเสพติดเดินทางจากประเทศเพื่อนบ้านเข้าไปยัง 3 จังหวัดภาคเหนือของไทย ได้แก่เชียงราย เชียงใหม่และแม่ฮ่องสอน ยาเสพติดที่ลักลอบนำเข้ามาส่วนใหญ่เป็น แอมเฟตามีน ฝิ่นและเฮโรอีน

รัฐบาลไทยพยายามใช้มาตรการเข้มงวดหลายอย่าง เพื่อลดการค้ายาเสพติด และกำหนดให้การปราบปรามยาเสพติดเป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญ โดยลงมือกวาดล้างแหล่งผลิตยาเสพติด ตัดช่องทางขนส่งยา  เปิดสถานบำบัดผู้เสพยาเสพติดหลายร้อยแห่ง และจัดสรรงบพิเศษใช้ซื้ออุปกรณ์ตรวจสอบรุ่นใหม่ เพิ่มกำลังปราบปรามยาเสพติด ออกกฎหมายปราบปรามการฟอกเงิน และอายัดทรัพย์สินและปรับเงินผู้อยู่เบื้องหลังอาชญากรรมค้ายาเสพติด

NUNE/FENG