เมื่อกลางเตือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา การประชุมเต็มคณะครั้งที่ 3 ของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 18 ที่ประชุมผ่าน "มติคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนว่าด้วยประเด็นสำคัญยิ่งหลายประการเพื่อการปฏิรูปอย่างรอบด้านและลุ่มลึก" โดยระบุอย่างชัดเจนว่า "คู่สามีภรรยาที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นลูกคนเดียวนั้น สามารถมีลูกสองคนได้" ถือว่าเป็นการเริ่มต้นนโยบายการวางแผนครอบครัวฉบับใหม่เพื่อปรับโครงสร้างประชากรจีน
ปัจจุบัน ทั่วประเทศจีนมีครอบครัวที่สามีภรรยาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นลูกคนเดียวอยู่ประมาณ 20 ล้านครอบครัว ในจำนวนนี้มีเท่าไรที่มีความปรารถนาที่จะได้ลูกคนที่สอง ทางการกรุงปักกิ่งแถลงข่าวว่า ครอบครัวที่สามีภรรยาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นลูกคนเดียว มี 60 – 70% อยากมีลูกคนที่สอง
อัตราการให้กำเนิดบุตรของหญิงวัยเจริญพันธุ์ในกรุงปักกิ่งอยู่ในระดับประมาณ 1 ติดต่อกันเป็นเวลา 18 ปีแล้ว ถือว่าเป็นอัตราการให้กำเนิดที่ต่ำมาก ถึงแม้จำนวนประชากรปักกิ่งเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง แต่กลับมีแนวโน้มการเติบโตลดน้อยลงเรื่อยๆ โดยเฉพาะอัตราการขยายตัวของประชากรที่อยู่ในวัยทำงานกลับดิ่งลง ผลประโยชน์ที่พลเมืองปักกิ่งได้รับจากนโยบายควบคุมประชากรค่อยๆ ลดน้อยลง ขณะเดียวกัน สัดส่วนคนชราเพิ่มขึ้นเร็วกว่าเดิม ก่อนสิ้นปี 2012 ปักกิ่งมีคนชราวัยตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปจำนวน 2.661 ล้านคน คิดเป็น 20.5% ของประชากรปักกิ่ง
เมื่อเร็วๆ นี้ ทางการปักกิ่งได้ทำการสำรวจประชามติเกี่ยวกับความปรารถนาต่อการมีลูกคนที่ 2 ปรากฏว่า ในบรรดาครอบครัวที่สอดคล้องเงื่อนไขตามนโยบายนั้น มี 60 – 70% ปรารถนาที่จะมีลูกคนที่ 2 ทางการปักกิ่งจึงคาดว่า ในช่วง 5 ปีข้างหน้า จำนวนประชากรในปักกิ่งจะขยายตัว แต่เมื่อถึงช่วงสูงสุดการคลอดแล้ว การคลอดลูกคนที่ 2 จะค่อยๆ ลดต่ำลง ดังนั้น นโยบายให้มีลูกคนที่ 2 จะไม่กระทบจำนวนประชากรมากเท่าไร
ตามนโยบายการมีลูกคนที่ 2 ที่รัฐบาลจีนเพิ่งประกาศใช้ในเร็วๆ นี้ นครเซี่ยงไฮ้มีครอบครัวที่มีเงื่อนไขสอดคล้องกันนั้น มีไม่มากเท่าไร เมื่อปี 2012 ที่ผ่านมา ทางการนครเซี่ยงไฮ้เคยทำการสำรวจแบบสุ่มตัวอย่างเกี่ยวกับการมีลูกคนที่ 2 ปรากฏว่า ครอบครัวที่มีสำมะโนครัวเซี่ยงไฮ้และสามีภรรยาทั้งคู่เกิดหลังค.ศ.1980 นั้น มี 50 – 60% หวังได้ลูกคนที่ 2 ซึ่งในหมู่ครอบครัวนี้ ประมาณ 4 ใน 5 เป็นครอบครัวที่สามีภรรยาเป็นลูกคนเดียวทั้งคู่ นี่แสดงให้เห็นว่า ชาวเซี่ยงไฮ้ไม่ได้มีความกระตือรือร้นสูงมากเท่าไรในเรื่องการมีลูกคนที่ 2 เหมือนท้องที่อื่นๆ ของจีน
