ช่วงนี้กำลังเป็นช่วงที่นักศึกษาจีนจะเรียนจบ และกำลังหางานทำอยู่ ซึ่งนักศึกษาจีนที่เรียนจบในปีนี้มีจำนวน 7.27 ล้านคน ปัญหาการหางานทำได้ยากกลายเป็นประเด็นร้อนของสังคมจีนอีกครั้ง

สถิติดัข้างต้นหมายความว่า ครอบครัวจีนหลายล้านครัวเรือนต้องเผชิญกับปัญหาการมีงานทำ ซึ่งสื่อมวลชนเห็นว่าเป็นปีที่หางานได้ยากที่สุด ขณะเดียวกัน ในอีกแง่มุมหนึ่ง เราจะพบว่า วิสาหกิจหลายแห่งของจีนหาคนที่เหมาะสมเข้าทำงานไม่ได้ สรุปแล้วคือ สังคมจีนกำลังเผชิญกับปัญหาทั้งสองด้านคือ การหางานทำได้ยาก และได้คนที่เหมาะสมเข้าทำงานก็ยากเหมือนกัน แสดงว่า จีนที่กำลังปรับเปลี่ยนโครงสร้างเศรษฐกิจมีข้อขัดแย้งด้านการหางานทำ

ด้านหนึ่ง นักศึกษาที่เข้าทำงานใหม่ๆ บ่นว่า วิชาความรู้ที่ได้จากมหาวิทยาลัยประยุกต์ใช้ในการทำงานจริงไม่ได้ ขณะเดียวกันมหาวิทยาลัยบางแห่งจัดหลักสูตรโดยไม่คำนึงถึงความต้องการทางตลาด เพราะฉะนั้น มหาวิทยาลัยควรรับรู้ความต้องการของตลาด และอบรมนักศึกษาที่ตอบรับความต้องการของสังคมได้นั้นเป็นการทดสอบระบบการศึกษาของจีน

แม้ว่ารัฐบาลเรียกร้องให้วิสาหกิจสร้างบรรยากาศการหางานทำที่ยุติธรรมก็ตาม วิสาหกิจจีนจำนวนมากยังมีเงื่อนไขต่างๆ โดยฉพาะมีการกีดกันทางเพศ คือนักศึกษาหญิงมีโอกาสหางานทำได้น้อยกว่านักศึกษาชาย

นักศึกษาหญิงถูกกีดกันทางเพศในการหางานทำ ทำให้อัตราการหางานทำของนักศึกษาหญิงน้อยกว่านักศึกษาชายอย่างมาก นส.จาง ลู่ นักศึกษาหญิงที่เรียนจบจากมหาวิทยาลัยอันฮุยให้สัมภาษณ์ผู้สื่อข่าวว่า เวลาร่วมงานรับสมัครต่างๆ วิสาหกิจส่วนใหญ่มีเงื่อนไขว่า รับแต่นักศึกษาชาย แบบนี้ถือว่าเป็นการกีกดันทางเพศอย่างมาก แม้ว่าเธอรู้สึกไม่ยุติธรรม แต่ก็ทำอะไรไม่ได้ เธอบอกว่า เธอกับแฟนทั้งสองคนไปสมัครงานด้วยกัน แต่เมื่อสองคนส่งประวัติย่อให้วิสาหกิจต่างๆ แล้ว แฟนจะได้รับจดหมายติดต่อกลับเยอะกว่าเธออย่างเห็นได้ชัด นักศึกษาหญิงหลายคนหางานทำที่เหมาะสมไม่ได้ คิดไม่ถึงว่าเราต้องประสบปัญหาลำบากแบบนี้

กรณีของนส.จาง ลู่มีเกิดขึ้น วิสาหกิจบางแห่งมีเงื่อนไขชัดเจนในการรับสมัครว่าต้องเป็นผู้ชาย หรือผู้ชายจะได้รับการพิจารณาเป็นพิเศษ บางวิสาหกิจแม้จะไม่ประกาศอย่างเปิดเผย แต่ก็จะยกระดับเงื่อนไขรับสมุครสำหรับนักศึกษาหญิง นับว่าเป็นกฎเกณฑ์ที่แอบแฝงอยู่ของวิสาหกิจหลายแห่ง

คุณหวังที่ทำงานในวิสาหกิจการเงินแห่งหนึ่งให้สัมภาษณ์ผู้สื่อข่าวว่า เคยอ่านมาตรฐานการคัดเลือกผู้สมัครงานของวิสาหกิจตน ซึ่งระบุชัดเจนว่า ถ้าเป็นนักศึกษาชายจะให้คะแนนเพิ่มด้วย ในการรับสมัคร ก็จะให้ความสำคัญกับนักศึกษาชายเหมือนเป็นสมบัติล้ำค่า อย่างปีนี้ ทางวิสาหกิจรับนักศึกษา 4 คน นักศึกษาหญิง 3 คน นักศึกษาชาย 1 คน ซึ่งเงินเดือนของนักศึกษาชายจะสูงกว่านักศึกษาหญิง 500 หยวนต่อเดือน และผอ.ก็จะมอบหมายภาระหน้าที่แก่นักศึกษาชายมากกว่านักศึกษาหญิง เป็นการเพิ่มขีดความสามารถในการพัฒนาตนเอง

หนึ่งในเหตุผลที่วิสาหกิจจีนต้องการผู้ชายมากกว่าผู้หญิงคือ ผู้หญิงต้องเผชิญกับปัญหาว่า เมื่อแต่งงานแล้วผู้หญิงจะดูแลบ้านมากกว่าการทุ่มเทกับงาน และต้องลาคลอดอย่างน้อย 3-6 เดือน วิสาหกิจหลายแห่งจึงต้องพิจารณาปัญหาเหล่านี้ และต้นทุนการใช้แรงงาน เพราะฉะนั้น ทางวิสาหกิจเลือกที่จะรับนักศึกษาชายมากกว่านักศึกษาหญิง ทำให้เกิดปัญหาการกีดกันทางเพศ