การท่องเที่ยวนับเป็นกิจกรรมที่ทำรายได้ให้แก่ประเทศไทยเป็นอันดับต้นๆ ในขณะเดียวกันจำนวนนักท่องเที่ยวที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆในแต่ละปีนั้น นักท่องเที่ยวชาวจีนนับเป็นประเทศที่เดินทางมายังไทยมากที่สุด เมื่อไม่นานมานี้ มีข่าวเรื่องการทำผิดมารยาทของนักท่องเที่ยวชาวจีน ทำให้มีการวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวางทั้งในแง่บวกและแง่ลบ

วันนี้ เราได้รับเกียรติจากคุณกอบกาญจน์ วัฒนวรางกูร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬามาแสดงความคิดเห็นต่อสถานการณ์การท่องเที่ยวในประเทศไทยรวมถึงการกระทำของนักเที่ยวชาวจีนที่กำลังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ในขณะนี้

การท่องเที่ยวเป็นอุตสาหกรรมที่สำคัญมากในประเทศไทย จากสถิติพบว่าเมื่อปีที่แล้วเรามีจำนวนนักท่องเที่ยวมาเยือนไทย 24.7 ล้านคน และปีนี้คาดหวังจะมีนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นเป็นจำนวน 28.8 ล้านคน

สำหรับการกระทำที่ไม่เหมาะสมของนักท่องเที่ยวชาวจีนที่มาเยือนไทย คุณกอบกาญจน์ให้ความเห็นดังนี้เราต้องเข้าใจนักท่องเที่ยวต่างชาติที่มาเยือนบ้านเรา โดยเฉพาะคนที่เขามาเป็นครั้งแรก คนเหล่านี้อาจจะไม่มีความเข้าใจที่ดีพอในเรื่องวัฒนธรรม เพราะงั้นสิ่งที่เราควรทำเป็นอันดับแรกเลยคือเราต้องทำความเข้าใจ เวลาที่เจอนักท่องเที่ยวทำกิริยาแบบที่คนบ้านเราปกติเขาไม่ทำกัน ให้คิดไว้ว่าเขาทำเพราะเขาไม่รู้ สิ่งที่คนไทยพยายามทำอยู่คือ พยายามให้ข้อมูลที่ถูกต้องกับนักท่องเที่ยวชาวจีน โดยเฉพาะกลุ่มที่เพิ่งมาเที่ยวเป็นครั้งแรก เพื่อให้พวกเขาทราบสิ่งที่ถูกต้องระหว่างการเดินทางท่องเที่ยวในไทย

มีกิจกรรมอื่นๆมากมายที่จัดโดย ททท รวมทั้งการออกโบรชัวร์ วีดีโอ ที่แนะนำว่าอะไรควรทำไม่ควรทำ เช่น การแต่งตัว การทำตัวให้เหมาะสมในบริเวณวัด การใช้ห้องน้ำ มีการทำสติ๊กเกอร์ติดไว้ด้วยภาษาจีนเพื่อให้คนจีนเข้าใจมากขึ้น รวมทั้งการร่วมมือกับทางภาคเอกชนด้วย

สำหรับนักท่องเที่ยวชาวจีน

ปีที่แล้วไทยมีนักท่องเที่ยวจีนมาเยือนจำนวน 4.6 ล้านคน คิดว่าปีนี้ จำนวนนักท่องเที่ยวจีนน่าจะถึง 5.9 หรือ 6 ล้านคน

ส่วนใหญ่กลุ่มที่มาท่องเที่ยวเป็นครั้งแรก จะมีวัตถุประสงค์คือมาท่องเที่ยวและชอปปิ้ง ส่วนกลุ่มที่มาเที่ยวซ้ำส่วนใหญ่จะเลือกมาเที่ยวด้วยตัวเองโดยหาข้อมูลจากทางอินเตอร์เนต ทางเราอยากให้เขามาเที่ยวไม่ใช่เฉพาะซ้ำที่เดิม แต่ว่าเลือกจะไปเที่ยวที่ใหม่ๆด้วย

คนจีนมาเที่ยวและใช้เงินเยอะมาก เค้าชอบชอปปิ้ง ซื้อของ ซึ่งมีผลต่อเศรษฐกิจประเทศไทยมาก รวมทั้งการกระจายรายได้ด้วย ไม่ใช่แค่เพียงโรงแรมหรือร้านอาหาร แต่อยากให้คนในอุตสาหกรรมอื่นๆในประเทศไทยได้รับผลประโยชน์จากการมาท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวจีนด้วย

ชูการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ

นอกจากนี้ ไทยยังอันดับหนึ่งด้านการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์ (เชิงสุขภาพ) อย่างที่รู้ๆกันว่าเรามีบุคลากรและเครื่องไม้เครื่องมือที่ดีมาก นักท่องเที่ยวที่มาจะรู้สึกคุ้มค่ากับเงินที่จ่ายไป ทั้งการบริการและสิ่งที่ได้รับตอบกลับ มาที่นี่ไม่ใช่แค่มารักษาแต่ว่ายังได้พักผ่อนไปด้วยในตัว ไม่ได้เน้นแค่การรักษาความเจ็บป่วยอย่างเดียว แต่ว่ายังพ่วงอย่างอื่นเข้าไปด้วย เช่น การทำสปา ทำดีท็อกซ์ ทำสมาธิต่างๆ ซึ่งดีทั้งต่อร่างกายและจิตใจ เราเชื่อว่านี่เป็นจุดเด่นของการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพในประเทศไทย

การเพิ่มมูลค่าในการท่องเที่ยว ยังมีเรื่องอื่นอีก เช่น สำหรับคู่แต่งงาน ฮันนีมูน หรือว่าการเล่นกีฬา

ความประทับใจของชาวไทยที่มีต่อนักท่องเที่ยวชาวจีน

ช่วงนี้ก็มีข่าวต่างๆทางด้านลบของนักท่องเที่ยวชาวจีนออกมาทางโซเชี่ยลมีเดีย อยากจะบอกว่าบางทีคนไทยไปเที่ยวต่างประเทศก็ทำเรื่องที่ไม่ควรทำแบบนี้โดยที่เค้าไม่ตั้งใจเหมือนกัน เพราะงั้นสิ่งนี้ก็เกิดขึ้นได้กับนักท่องเที่ยวจีนที่มาไทยเป็นครั้งแรก เพราะว่าไม่รู้ จึงทำอะไรที่ไม่สมควรลงไป

กับคำถามที่ว่าบางทีเรื่องที่เกิดขึ้นนี่เพราะว่าสื่อไปตีให้เป็นเรื่องใหญ่เองหรือว่ายังไงกันแน่ จะบอกว่ายุคนี้เป็นยุคของอินเตอร์เน็ตและมือถือสมาร์ทโฟน เพราะงั้นไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นปุ๊บ คนจะรีบถ่ายรูปหรืออัดวีดีโอแล้วแชร์ทันที แล้วคนเราก็ชอบแชร์เรื่องแย่ๆหรือเรื่องที่ล่อแหลม เพราะฉะนั้นเรื่องราวพวกนี้ก็จะเผยแพร่ไปอย่างรวดเร็ว

คิดว่าคนพยายามเข้าใจมากขึ้น มีคนไทยหลายคนก็เริ่มเข้าใจว่า อย่างคนไทยก็เสียงดังที่ญี่ปุ่นเหมือนกัน แต่คนญี่ปุ่นก้อเกรงใจและไม่กล้าว่าเรา ซึ่งมันก็คล้ายกับที่คนจีนมาเที่ยวไทย เพราะงั้นสิ่งที่เราทำได้คือการบอกกล่าว มันไม่มีอะไรหรอกที่จะถูกหรือผิดร้อยเปอร์เซ็นต์หรอก เพราะแต่ละคนก็มาจากวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน การบอกเล่าการอธิบายจะเป็นสิ่งที่ดีที่สุดที่จะช่วยแก้ไขปัญหา

จริงๆแล้วเรื่องแบบนี้เกิดขึ้นจากนักท่องเที่ยวชาติอื่นเหมือนกัน เพียงแต่ว่าจำนวนนักท่องเที่ยวชาวจีนมีมากที่สุด เพราะงั้นก็เลยดูเหมือนว่ามีเรื่องเกิดขึ้นบ่อยที่สุด

ไกด์น่าจะเป็นคนแรกที่บอกนักท่องเที่ยว แนะนำสิ่งที่ควรและไม่ควรทำ แต่เครื่องมือในการสื่อสารอื่นๆเช่นแผ่นพับ วีดีโอแนะนำก็น่าจะมีส่วนช่วยได้มาก

ไทยต้องพยายามเป็นเจ้าบ้านที่ดี และทุกคนต้องช่วยกัน ต้อนรับแขกที่มาจากต่างชาติ และพยายามเข้าใจ ผ่านการพูดคุย การอธิบาย เชื่อว่าทุกคนก็อยากจะเป็นนักท่องเที่ยวที่ดีทั้งนั้น

จริงๆแล้วไม่ใช่แค่นักท่องเที่ยวจากจีนเท่านั้น จากประเทศอื่นๆบางคนก็ทำเรื่องที่ไม่สมควรเหมือนกัน

ที่เราทำ do and don't ออกมา นี่ตั้งแต่ก่อนจะมีนักเที่ยวเที่ยวจีนบูมในไทยแล้ว พวกยุโรป อเมริกันอะไรก็มี เช่น แต่งตัวไม่เหมาะสม กิริยาไม่เหมาะสมในวัด ประมาณนี้

สิ่งที่รัฐบาลจีนกำลังทำอยู่ (การออกข้อบังคับเกี่ยวกับการท่องเที่ยว) มีส่วนช่วยให้สถานการณ์ดีขึ้น และทางเราก็ร่วมมือกันอย่างดี ทางสถานทูตจีนก็มีส่วนช่วยอย่างมากในการให้ข้อมูลกับนักท่องเที่ยวชาวจีน

1155 สายด่วนช่วยนักท่องเที่ยว

มีรายงานว่า นักท่องเที่ยวชาวจีนบางคนก็พบกับประสบการณ์ที่ไม่ดีในไทย เช่น การจ่ายเงินใต้โต๊ะให้เจ้าหน้าที่ การโดนแท็กซี่โกงค่าโดยสาร หรือหลอกให้ไปซื้อของ เป็นต้น อยากจะแนะนำว่าถ้าเจอเรื่องพวกนี้ ต้องรีบแจ้งที่เบอร์ 1155 ตำรวจท่องเที่ยวที่สามารถพูดภาษาอังกฤษและสามารถดูแลเคสนักท่องเที่ยวเหล่านี้ได้ดี แต่ไม่ใช่แค่การรับแจ้งรายงาน เราเองก็พยายามปรับปรุงเรื่องพวกนี้อยู่ มันอาจจะยังไม่ได้ผลร้อยเปอร์เซ็นต์ ณ ตอนนี้ แต่เราก็พยายามอย่างไม่หยุดยั้งโดยร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อจะแก้ไขปัญหาเหล่านี้ให้ดียิ่งขึ้น เราอยากทำให้ไทยเป็นสถานที่ที่สะอาดยิ่งขึ้น น่าอยู่ยิ่งขึ้น และมีความสุข

ตำรวจท้องถิ่นเองก็รู้ว่าต้องช่วยนักท่องเที่ยว แต่ว่าพวกเขาบางคนอาจจะไม่ถนัดพูดภาษาอังกฤษ ซึ่งอาจจะเป็นอุปสรรคอยู่บ้าง มีแอพพลิเคชั่นที่โหลดได้ เพื่อรายงานต่อตำรวจท่องเที่ยวโดยเฉพาะ บางทีพวกนักท่องเที่ยวก็รายงานไปที่สถานทูต ซึ่งสถานทูตก็จะบอกมาทางเราอีกที แต่อันดับแรกง่ายที่สุดก็แนะนำ 1155

แนะให้ลองท่องเที่ยวทางบก (โดยรถไฟ)บ้าง

การคมนาคมขนส่งเป็นเรื่องที่สำคัญมาก ตอนนี้เรามีสนามบินนานาชาติ หลายแห่ง แต่การเดินทางทางบกเองก็มีความสำคัญไม่น้อย ตอนนี้เรามีโปรแกรม "วีคเอน ฮอลิเดย์ " ที่ทำให้นักท่องเที่ยวมาเที่ยวได้สะดวกสบายมากขึ้น โดยการเดินทางทางรถไฟ ซึ่งรถไฟมีข้อดีมากกว่าเพราะเชื่อมต่อมากกว่า ถ้าเทียบกับสนามบิน ทำให้คนที่เดินทางโดยรถไฟสามารถท่องเที่ยวได้ไกลกว่าและสะดวกกว่า นอกจากนี้ การเดินทางทางรถไฟจะช่วยกระจายรายได้สู่ชุมชนได้ดีกว่าอีกด้วย

การท่องเที่ยว = มิตรภาพที่ไร้พรมแดน

ทุกวันนี้ แต่ละประเทศก็พยายามจะชูจุดเรื่องการท่องเที่ยว แต่เราเชื่อว่าประเทศไทยมีจุดเด่น มีคนไทยที่น่ารัก สิ้นปีนี้จะมีการเปิดประชาคมอาเซียน ซึ่งไทยอยากจะเป็นศูนย์กลางของอาเซียน นักท่องเที่ยวสามารถเดินทางมายังไทยและเชื่อมต่อไปยังประเทศอื่นๆ เช่น เมียนมาร์ ลาว กัมพูชา ได้

สุดท้าย ขอขอบคุณนักท่องเที่ยวทุกคนที่เลือกมาท่องเที่ยวที่เมืองไทย เชื่อมั่นว่าการท่องเที่ยวจะเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ และสนับสนุนมิตรภาพหรือความเป็นเพื่อนที่ไร้พรมแดนตลอดไป

เรียบเรียงและรายงาน: อรอนงค์ อรุณเอก 林敏儿