เขตปกครองตนเองชนชาติไตสิบสองปันนาในมณฑลหยุนหนานของจีน เป็นดินแดนที่มีมนต์เสน่ห์น่าหลงใหล อุดมด้วยทรัพยากรการท่องเที่ยว ธรรมชาติและวัฒนธรรม เทศกาลสาดน้ำฉลองปีใหม่ของชาวไตสิบสองปันนา ซึ่งตรงกับเทศกาลมหาตรุษสงกรานต์ของคนไทย เป็นเทศกาลแห่งชนชาติของจีนที่ครองชื่อเสียงโด่งดังและเป็นที่นิยมชมชอบของนักท่องเที่ยวทั่วโลกมาตลอด

เมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายนปี 2015 การประชุมรัฐมนตรีการต่างประเทศความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขงจัดขึ้นที่เมืองจิ่งหง เมืองเอกเขตสิบสองปันนา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศทั้งของจีน ไทย กัมพูชา ลาว เมียนมาร์ และเวียดนาม อภิปรายลงลึกเกี่ยวกับการดำเนินความร่วมมือที่อำนวยประโยชน์ซึ่งกันและกันที่มุ่งผลเป็นจริงระหว่างประเทศลุ่มแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง และบรรลุความเห็นที่เป็นเอกฉันท์ รัฐมนตรีทั้ง 6 ประเทศร่วมกันประกาศจัดตั้งและเปิดดำเนินกลไกความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง

ความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง นับเป็นการเปิดบันทึกหน้าใหม่แห่งการแลกเปลี่ยนและความร่วมมือระหว่างจีนกับประเทศเพื่อนบ้านในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ การที่กระบวนการดำเนินความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขงเปิดฉากที่สิบสองปันนาอย่างเป็นทางการนั้น ได้สร้างโอกาสสำคัญทางประวัติศาสตร์ต่อการพัฒนาเศรษฐกิจสังคมและการเปิดสู่ภายนอกของสิบสองปันนา

ในช่วงเกือบครึ่งปีที่ผ่านมา ทางการสิบสองปันนามุ่งทำงานเพื่อขยายความร่วมมือที่อำนวยประโยชน์ซึ่งกันและกันกับประเทศลุ่มแม่น้ำโขงตามจังหวะก้าวของรัฐบาลกลาง โดยมุ่งเชิดชูความได้เปรียบพิเศษด้านทำเลที่ตั้ง ประสานการใช้ทรัพยากรธรรมชาติและวัฒนธรรมที่มีเอกลักษณ์ของตน และปฏิบัติงานด้านความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขงอย่างแข็งขัน พยายามพัฒนาเป็นฐานที่มั่นแห่งการดำเนินความร่วมมือและการเปิดสู่ประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ของมณฑลหยุนหนาน ตลอดจนของประเทศจีน

สิบสองปันนาเป็นเสมือนไข่มุกเม็ดสะอาดที่สุกปลั่งและฝังติดกับชายแดนทางใต้ของจีน ที่นี่มีพร้อมทั้งท่าเรือ เส้นทางคมนาคมทางบกและท่าอากาศยานระดับเอกของประเทศ 4 แห่ง นับเป็นช่องทางเข้าสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่สะดวกสบายที่สุด และเป็นเขตปกครองตนเองชนชาติส่วนน้อยเขตเดียวที่มีพร้อมทั้งช่องทางติดต่อทางน้ำ ทางบกและทางอากาศในเชตชายแดนของจีน

นางเหลิ่ง เก๋อผิง รองผู้อำนวยการคณะกรรมการพัฒนาและปฏิรูปเขตปกครองชนชาติไตสิบสองปันนาให้สัมภาษณ์ผู้สื่อข่าวซีอาร์ไอว่า สำหรับการลงลึกการดำเนินความร่วมมือที่มุ่งให้ได้ผลที่แท้จริงกับ 5 ประเทศลุ่มแม่น้ำโขง สิบสองปันนามีความได้เปรียบทางภูมิศาสตร์ที่เด่นชัด

เธอกล่าวว่า "สิบสองปันนามีดินแดนจรดกับประเทศลาวและเมียนมาร์ แถมอยู่ใกล้กับไทยและเวียดนาม นับได้ว่าสิบสองปันนากับประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีเทือกเขาแนวเดียวกัน บรรพบุรุษเชื้อสายเดียวกัน และวัฒนธรรมแหล่งเดียวกัน โดยสิบสองปันนามีแนวพรมแดนติดต่อกับประเทศเพื่อนบ้านยาวถึง 966.3 กิโลเมตร มีทางหลวงคุนหมิง-กรุงเทพฯ และทางรถไฟสายแพนเอเชียที่เป็นเส้นทางออกจากประเทศจีน และยังมีแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขงไหลผ่าน ซึ่งถือเป็นสายสัมพันธ์ทางน้ำเพียงหนึ่งเดียวที่เชื่อมจีนกับลาว เมียนมาร์ ไทย กัมพูชาและเวียดนามติดต่อถึงกัน"

แม้กลไกความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขงจะเพิ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อปลายปีที่แล้ว แต่ในความเป็นจริง การแลกเปลี่ยนและความร่วมมือระหว่างสิบสองปันนากับประเทศรอบข้างเจริญคึกคักมานานกว่า 20 ปีแล้ว ปัจจุบัน ขอบข่ายการแลกเปลี่ยนและความร่วมมือระหว่างกันได้ขยายวงกว้างและมีเนื้อหาหลากหลายมากขึ้นทุกที เพื่อยกระดับความร่วมมือกับประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่างต่อเนื่อง สิบสองปันนากับเขตการบริหารที่เกี่ยวข้องทั้งของลาว ไทยและเมียนมาร์ได้จับมือกันเปิดกลไกความร่วมมือ "4 ประเทศ 8 ฝ่าย"

"8 ฝ่าย" ได้แก่ เขตสิบสองปันนาของจีน แขวงหลวงน้ำทา บ่อแก้ว หลวงพระบาง และอุดมไชย ของลาว จังหวัดเชียงรายและเชียงใหม่ของไทย เมืองเชียงตุงของเมียนมาร์ โดยทุกฝ่ายจะเจรจาหารือกันเป็นประจำเพื่อกระชับมิตรภาพและความร่วมมือ ซึ่งจีน ลาว ไทยและเมียนมาร์ ร่วมกันตั้งเป้าหมายสร้างสรรค์ "แหล่งท่องเที่ยวสี่เหลี่ยมทองคำ" โดยจะเปิดเส้นทางท่องเที่ยวตามแนวชายแดนระหว่างกัน 6 สาย มุ่งใช้ความพยายามกระตุ้นการท่องเที่ยวข้ามพรมแดนของประชาชน 4 ประเทศ

นอกจากนี้แล้ว งานแสดงสินค้าและการท่องเที่ยวตามแนวชายแดนสิบสองปันนา และเทศกาลศิลปวัฒนธรรมประเทศลุ่มแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง ซึ่งจัดขึ้นปีละครั้งอย่างต่อเนื่องกันหลายปี กลายเป็นนามบัตรทองที่ช่วยกระชับการแลกเปลี่ยนและความร่วมมือด้านบุคลากรและวัฒนธรรมในอนุภูมิภาคแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง

สิ่งที่น่าชื่นชมคือปีหลังๆ นี้ สิบสองปันนามุ่งมั่นขยายความร่วมมือด้านวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี สาธารณสุข และการศึกษากับ 5 ประเทศลุ่มแม่น้ำโขง และได้บังเกิดผลสำเร็จที่งดงาม นางเหลิ่ง เก๋อผิงแนะนำว่า สิบสองปันนาได้สร้างสวนสาธิตทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีด้านการเกษตร 6 แห่งขึ้นที่ภาคเหนือของประเทศลาว และมีการจัดส่งคณะแพทย์เดินทางไปให้การบริการรักษาพยาบาลที่ลาวด้วย ขณะนี้ระบบให้การรักษาพยาบาลระยะไกลของสิบสองปันนาได้ครอบคลุมถึงแขวงหลวงน้ำทาของลาวแล้ว

แต่ละปีจะมีผู้ป่วยจากประเทศรอบข้างกว่า 5,000 คนเดินทางข้ามพรมแดนมาหาหมอที่สิบสองปันนา สถาบันอาชีวศึกษาและเทคโนโลยีสิบสองปันนาร่วมมือกับองค์กรการศึกษาของไทยและลาวเปิดกลไกแลกเปลี่ยนนักศึกษาระหว่างกันอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบัน สถาบันแห่งนี้ได้ผลิตบุคลากรชาวต่างชาติด้านต่างๆ ให้ไทย ลาวและเมียนมาร์รวมประมาณ 10,000 คนแล้ว จำนวนนักศึกษาไทย ลาวและพม่าที่เข้าศึกษาต่อในสถาบันแห่งนี้มีปีละประมาณ 200 คน

นอกจากนี้ สิบสองปันนายังผลักดันให้เกิดกลไกปฏิบัติงานลาดตระเวนร่วม เพื่อบังคับใช้กฎหมาย และกลไกการทำงานร่วมในด้านตำรวจและการป้องกันชายแดนกับประเทศเพื่อนบ้าน ร่วมกันคุ้มครองความมั่นคงปลอดภัยส่วนภูมิภาค ขณะที่ความร่วมมือในด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านการจราจรข้ามชาติ การพัฒนาเกษตรกรรม การค้าตามแนวชายแดน และการคลี่คลายกรณีพิพาททางกฎหมายแพ่งข้ามแดน การร่วมกันคุ้มครองความปลอดภัยที่มุ่งผลเป็นจริงระหว่างสิบสองปันนากับท้องที่ต่างๆ ของประเทศเพื่อนบ้านนับวันลงลึกและสมบูรณ์แบบขึ้นทุกที

ปัจจุบัน ทางหลวงคุนหมิง-กรุงเทพฯ เปิดใช้งานทุกตอนแล้ว นักท่องเที่ยวและนักธุรกิจสามารถขับรถเดินทางจากสิบสองปันนาไปยังประเทศลาว ไทย จนกระทั่งถึงมาเลเซียและสิงคโปร์ได้อย่างสะดวก สนามบินสิบสองปันนาเป็นสนามบินสำคัญของมณฑลหยุนหนาน ให้บริการเทียวบินตรงไปยังเมืองสำคัญกว่า 20 เมืองของจีน เช่น กรุงปักกิ่ง นครเซี่ยงไฮ้ เมืองกว่างโจว ฮ่องกงมานาน และได้เปิดเส้นทางการบินโดยตรงระหว่างสิบสองปันนากับจังหวัดหลวงพระบาง

ส่วนช่องทางเดินเรือของแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขงช่วงสิบสองปันนา สามารถรองรับเรือสินค้าขนาด 300 ตันได้ตลอดทั้งปี กล่าวได้ว่าระบบการคมนาคมทั้งทางน้ำ ทางบกและทางอากาศที่เชื่อมต่อเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นี้เริ่มมีความสมบูรณ์ในเบื้องต้นแล้ว ทำให้สิบสองปันนากลายเป็นชุมทางสายสำคัญของจีนสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ต่อไปในอนาคต สิบสองปันนาจะพยายามพัฒนาการบริการของด่านศุลกากรตามชายแดนและทางน้ำ ยกระดับคลังข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์และสมรรถนะการบริหารงาน แสวงหารูปแบบการกำกับดูแลและการผ่านด่านเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพสูงสำหรับการค้าระหว่างประเทศ ยืนหยัดกลไกทำงานในลักษณะ "แจ้งครั้งเดียว ตรวจครั้งเดียวและผ่านในรวดเดียว" ผลักดันให้ปฏิบัติตาม"ข้อตกลงว่าด้วยการอำนวยความสะดวกแก่การขนส่งผู้โดยสารและสินค้าในอนุภูมิภาคแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง"อย่างรอบด้าน