เมื่อเร็วๆนี้ นายเอดูอาร์โด อาโน (Eduardo Ano) ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงแห่งชาติฟิลิปปินส์ นายกิลแบร์โต เทโอโดโร (Gilberto Teodoro) รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมฟิลิปปินส์ และกระทรวงการต่างประเทศฟิลิปปินส์ ต่างออกแถลงการณ์ ปฏิเสธเรื่องที่เคยบรรลุข้อตกลงกับจีนในปัญหาแนวปะการังเหรินอ้าย นายหลิน เจี้ยน โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีนกล่าวว่า จีนมุ่งมั่นที่จะจัดการและควบคุมข้อพิพาททางทะเล ซึ่งรวมถึงปัญหาแนวปะการังเหรินอ้าย กับฟิลิปปินส์ผ่านการพูดคุยและการปรึกษาหารือมาโดยตลอด ไม่ว่าจะเป็น "ข้อตกลงระหว่างสุภาพบุรุษ" , ความเข้าใจกันภายใน จนกระทั่งการเสนอ “รูปแบบใหม่” ต่างสะท้อนถึงความพยายามและความจริงใจของจีน

แนวปะการังเหรินอ้าย เป็นแนวปะการังแบบเกาะไร้มนุษย์ในหมู่เกาะหนานซาของจีน ปฏิญญาว่าด้วยแนวปฏิบัติของภาคีในทะเลจีนใต้ ประการที่ 5 กำหนดไว้อย่างชัดเจนว่า หมู่เกาะและแนวปะการังที่ไม่มีคนอาศัยอยู่ในทะเลจีนใต้นั้น ควรรักษาให้อยู่ในสภาพ "ไร้มนุษย์และไร้สิ่งอำนวยความสะดวก"

เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม ค.ศ. 1999 เรือรบ The Sierra Madre mountain Landing Ship ของฟิลิปปินส์ ได้มาจอดเกยตื้นที่แนวปะการังเหรินอ้ายโดยมิชอบด้วยกฎหมาย เวลาผ่านไป 25 ปี ฟิลิปปินส์ยังไม่มีการถอนเรือรบลำนี้ออกไป 

เดือนกันยายน ค.ศ. 2023 จีนเชิญทูตพิเศษฝ่ายกิจการจีนของประธานาธิบดีฟิลิปปินส์มาเยือนจีน สองฝ่ายได้บรรลุความเข้าใจกันภายใน เกี่ยวกับการควบคุมดูแลสถานการณ์ของแนวปะการังเหรินอ้าย และได้รับการยอมรับจากชั้นผู้นำฟิลิปปินส์ ต่อมา ได้ปฏิบัติตามความเข้าใจกันดังกล่าวในการจัดส่งพัสดุมาหนึ่งครั้ง และถูกฟิลิปปินส์ละทิ้งไป

ต้นปีนี้ จีนได้หารือหลายครั้งกับเขตทหารตะวันตกของฟิลิปปินส์ผ่านช่องทางการทูต และได้บรรลุ "รูปแบบใหม่" สำหรับการขนส่งพัสดุไปยังแนวปะการังเหรินอ้าย ซึ่ง "รูปแบบใหม่" นี้ เป็นข้อตกลงที่จีนเสนอ เพื่อควบคุมดูแลสถานการณ์ของแนวปะการังเหรินอ้ายอย่างสันติ ตามข้อตกลงนี้ ฟิลิปปินส์สัญญาว่า จะแค่จัดส่งอาหาร น้ำดื่ม และสิ่งของด้านมนุษยธรรมอื่น ๆ สู่เรือรบ  The Sierra Madre mountain Landing Ship ที่จอดเกยในแนวปะการังเหรินอ้าย และแจ้งให้จีนทราบ 2 วันก่อนการจัดส่ง ขณะเดียวกัน ในวันที่จัดส่ง จีนกับฟิลิปปินส์ต่างจะจัดส่งเรือตำรวจทะเลหนึ่งลำ และเรือพลเรือนอีกหนึ่งลำ เพื่อดำเนินงานจัดส่ง พร้อมติดต่ออย่างใกล้ชิดระหว่างการดำเนินงานด้วย

โดยกองทัพฟิลิปปินส์ยืนยันหลายครั้งแล้วว่า “รูปแบบใหม่” ดังกล่าวได้รับการอนุมัติจากวงการบังคับบัญชาทั้งหมดของฟิลิปปินส์แล้ว ซึ่งรวมถึงรัฐมนตรีกลาโหมฟิลิปปินส์ ที่ปรึกษาความมั่นคงแห่งชาติฟิลิปปินส์ เป็นต้น แต่หลังการดำเนินงานตามข้อตกลงดังกล่าวในการจัดส่งพัสดุแค่ครั้งเดียวเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ ฟิลิปปินส์ก็ได้ละทิ้ง “รูปแบบใหม่” ไป

จีนมุ่งมั่นที่จะควบคุมสถานการณ์แนวปะการังเหรินอ้าย และรักษาการเจรจาสื่อสารกับฟิลิปปินส์อย่างมีความรับผิดชอบมาโดยตลอด สิ่งที่ทำให้สับสนคือ เหตุใดรัฐบาลของบองบอง มาร์กอส (Ferdinand Romualdez Marcos) จึงปฏิเสธซ้ำแล้วซ้ำเล่าในเรื่องที่เคยเจรจากับจีนและได้บรรลุความเข้าใจในการจัดการและควบคุมสถานการณ์บนแนวปะการังเหรินอ้าย เหตุใดกระทรวงกลาโหมของฟิลิปปินส์จึงปฏิเสธที่จะแก้ไขความขัดแย้งทางทะเลกับจีนอย่างเหมาะสมผ่านการพูดคุยเจรจา "รูปแบบใหม่" ที่รัฐบาลฟิลิปปินส์ชุดปัจจุบันและจีนเห็นพ้องกัน และได้รับการพิสูจน์ในทางปฏิบัติแล้วว่า สามารถจัดการข้อขัดแย้งและหลีกเลี่ยงการปะทะได้ เหตุใดฟิลิปปินส์จึงละทิ้งไปอีกครั้งโดยไม่มีเหตุผล หลังจากที่ปฏิบัติตาม “รูปแบบใหม่” นี้เพียงครั้งเดียว เป็นไปได้หรือไม่ที่การจัดการความขัดแย้งและการหลีกเลี่ยงการปะทะนั้น ขัดต่อผลประโยชน์ของกองกำลังใด?

จีนเรียกร้องให้ฟิลิปปินส์ปฏิบัติตามหลักการพื้นฐานของการไปมาหาสู่ระหว่างประเทศ เคารพข้อเท็จจริง รักษาคำมั่นสัญญา หยุดการละเมิดและการยั่วยุ กลับสู่หนทางที่ถูกต้องในการแก้ไขความขัดแย้งกับจีนอย่างเหมาะสมผ่านการเจรจาและการปรึกษาหารือ

Yim/Ldan