เก๊กฮวยมีสรรพคุณทางสมุนไพรเป็นที่รู้จักกันมายาวนาน โดยเฉพาะดอกของเก๊กฮวยบางพันธุ์คือ พันธุ์ดอกสีขาวขนาดเล็กที่ปลูกได้คุณภาพดีที่มณฑลเจ้อเจียง มีกลิ่นหอม นำมาตากแห้งแล้วชงน้ำร้อนเป็นน้ำเก๊กฮวยดื่ม มีสรรพคุณแก้ร้อนใน กระหายน้ำ แก้อ่อนเพลีย ชูกำลังและบำรุงหัวใจ มีกลิ่นหอมที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว นอกจากเก๊กฮวยดอกสีขาวแล้ว ดอกเก๊กฮวยสีเหลืองที่ปลูกในมณฑลอานฮุย มีกลิ่นหอม นำมาตากแห้งชงน้ำร้อนเป็นน้ำเก๊กฮวยได้เช่นเดียวกัน และมีสรรพคุณเช่นเดียวกับดอกเก๊กฮวยสีขาว

การเก็บดอกเก๊กฮวยมักจะทำเมื่อปลายฤดูใบไม้ร่วง และช่วงต้นของฤดูหนาว ซึ่งเป็นช่วงที่ดอกไม้ชนิดนี้บานสะพรั่ง นำมาตากในที่ร่มจนแห้ง คุณสมบัติประจำตัวของดอกเก๊กฮวย คือมีกลิ่นฉุน ขม และ รสหวาน มีความเย็น มีผลโดยตรงต่อปอด และตับ มีฤทธิ์ ขับไล่ลม ความร้อน ช่วยขจัดความร้อนหรือไฟออกจากตับ อันจะมีผลช่วยในการรักษาโรคทางตา และขจัดสารพิษออกจากร่างกาย

การใช้ประโยชน์ของเก๊กฮวยมีหลายด้าน ทางด้านการรักษาสุขภาพมีดังต่อไปนี้

1. ใช้รักษาโรคภายนอกร่างกาย เนื่องมาจากลม และความร้อน อย่างเช่น เริ่มมีไข้ตามการเปลี่ยนแปลงฤดูกาล ทำให้เกิดอาการไข้ ปวดศีรษะ และไอ นอกจากนี้ยังใช้กับอาการหวัดเนื่องจากอากาศร้อน

2.ใช้สำหรับอาการตาบวม แดง และปวดตา ตาพร่ามัว และอาการอ่อนแรง สำหรับอาการตาบวมแดง ปวดตาเนื่องมาจากลม และความร้อนกระทบต่อ ตับ หรือ ไฟในตับมาก สำหรับการบกพร่องของตับ และไต พร้อมกับอาการตามัว

3. ใช้สำหรับอาการมึนศีรษะ และปวดหัว เนื่องจากการกำเริบของหยางในตับ

4. กรณีเป็นฝีเป็นหนอง บวมและเป็นพิษ อาจใช้ดอกสด นำมาบดผสมน้ำ และดื่ม แล้วนำกากมาพอก อาการอักเสบที่ตา อาจใช้พอกโดยตำดอกสดประคบภายนอกดวงตา

เก๊กฮวยดอกสีขาวกับสีเหลืองที่ดื่มได้ ต่างมีประโยชน์ต่อเลือด และการไหลเวียนของเลือด ให้พลัง ดอกใช้ในการแก้หวัด ปวดหัวและตาอักเสบ ใช้ประโยชน์โดยเฉพาะในการรักษาผมร่วง หรือทำให้ไม่เปลี่ยนเป็นสีเทา สรุปแล้ว การใช้เก๊กฮวย แก้หวัด แก้ร้อนใน แก้อาการตาเจ็บ ตาบวม ขนาดการใช้ ใช้ดอกแห้ง ประมาณ 5-9 กรัม ต้ม หรือชงดื่มคล้ายชา ต้มดื่มในปริมาณที่เหมาะสม

ประโยชน์ด้านหลักของเก๊กฮวยในปัจจุบันอยู่ที่การปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับ ทั้งการปลูก ตัดดอกขาย ซึ่งนิยมปลูกพันธุ์ดอกเดี่ยวขนาดใหญ่สีต่างๆ เป็นธุรกิจขนาดใหญ่ มียอดซื้อขายในทั่วโลกเป็นจำนวนมหาศาล นอกจากนี้ยังเป็นไม้ดอกในกระถาง ไม้ดอกตามข้างทาง สวนสาธารณะ หรือสวนหลังบ้าน เป็นต้น

          ตามปกติแล้ว การปลูกเก๊กฮวยมักจะมีการเด็ดยอด เพื่อให้แตกกิ่งมากขึ้น และจำนวนดอกเพิ่มขึ้นตามจำนวนกิ่ง นอกจากนี้ยังช่วยให้ดอกที่ได้มีคุณภาพใกล้เคียงกัน บานพร้อม ๆ กัน ส่วนยอดที่เด็ดลงมา สามารถนำไปปักในดิน เพื่อให้ได้ต้นเก๊กฮวยใหม่ แต่การเด็ดยอดจะมีข้อเสียคือ ถึงจะได้ดอกมากก็จริง แต่ดอกมักจะเล็ก สำหรับการปลูกแบบไม่เด็ดยอดคือปลูกแบบต้นเดียวดอกเดียว ดอกจะมีขนาดใหญ่ ก้านดอกยาว แข็งแรง ประหยัดเวลาและแรงงานในการเด็ดยอด

          เก๊กฮวยเป็นพืชที่ไวต่อความยาวของวันหรือช่วงแสง เก๊กฮวยส่วนใหญ่เป็นพืชวันสั้น คือถ้าเก๊กฮวยได้รับแสงในเวลากลางวันเกิน 10 ชั่วโมง เก๊กฮวยจะไม่ออกดอก หรืออีกนัยหนึ่ง คือถ้าเก๊กฮวยได้รับแสงน้อยกว่า 10 ชั่วโมง เก๊กฮวยจะออกดอก

อย่างไรก็ตาม ในฤดูใบไม้ร่วงที่มีอากาศเย็นสบาย ไม่ว่าตามสวนหลังบ้าน ข้างถนน หรือสวนสาธารณะ ไม่ต้องสงสัยเลยว่า เก๊กฮวยย่อมเป็นราชาดอกไม้ เรามีภาพถ่ายมาเป็นหลักฐานค่ะ

（Dai）