การเป็นเจ้าภาพจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โปนั้นถือได้ว่าเป็นความฝันร้อยปีเลยทีเดียวของจีน เพราะว่าจริงๆ แล้วมีพ่อค้าจีนเข้าร่วมงานเวิลด์เอ็กซ์โปตั้งแต่ครั้งแรกซึ่งจัดขึ้นที่กรุงลอนดอนเมื่อปี 1851 แล้ว และก็มีชาวจีนที่มองการณ์ไกลและมีความมุ่งมั่นตั้งใจในอดีตเคยเสนอให้เซี่ยงไฮ้เป็นเจ้าภาพจัดงานเมื่อ 100 ปีก่อน แต่สำหรับประเทศจีนที่ยากจนล้าหลังในอดีตจึงเป็นได้แต่ความฝันมาโดยตลอด

การสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนขึ้นถือเป็นสัญลักษณ์ที่ประวัติศาสตร์จีนบรรลุการเปลี่ยนแปลงอันยิ่งใหญ่ และเมื่อจีนเลือกเดินหนทางดำเนินการปฏิรูปและเปิดประเทศตั้งแต่ปี 1978 เป็นต้นมา ฝีก้าวที่ย่างก้าวไปสู่สากลโลกของจีนมิอาจมีใครต้านทานได้อีก ภายใต้การเอาใจใส่ของทีมผู้นำส่วนกลางรุ่นที่ 2 ซึ่งมีนายเติ้ง เสี่ยวผิงเป็นแกนนำ ความฝันแห่งการเป็นเจ้าภาพงานเวิลด์เอ็กซ์โปของจีนจึงเริ่มขึ้นอีกครั้ง

เมื่อปี 1982 ประเทศจีนใหม่เข้าร่วมงานเวิลด์เอ็กซ์โปที่จัดขึ้นในสหรัฐอเมริกาเป็นครั้งแรก เป็นสัญลักษณ์ที่จีนกลับคืนสู่เวทีเวิลด์เอ็กซ์โป "จีนใฝ่ฝันสู่โลก โลกก็หวังเรียนรู้จีน" ในงานครั้งนั้น ที่หน้าหอแสดงของจีน มีขบวนผู้ชมที่เข้าคิวกันยาวเหยียดมากแทบทุกวัน ตามสถิติ จำนวนผู้เข้าชมหอจีนเกือบเป็น 1 ใน 4 ของยอดจำนวนผู้ชมทั้งหมด เจ้าหน้าที่องค์การนิทรรศการนานาชาติกล่าวหลายครั้งว่า หวังว่า จีนจะเข้าเป็นสมาชิกขององค์การนิทรรศการนานาชาติ เมื่อปี 1985 นครเซี่ยงไฮ้ตัดสินใจทำการศึกษาความเป็นไปได้ของการสมัครเป็นเจ้าภาพจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โป

เมื่อต้นทศวรรษที่ 1990 การปฏิรูปและเปิดประเทศของจีนเข้าสู่ขั้นตอนใหม่ ทีมผู้นำส่วนกลางรุ่นที่ 3 ซึ่งมีนายเจียง เจ๋อหมินเป็นแกนนำให้ความสำคัญอย่างสูงต่อการสมัครเป็นเจ้าภาพจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โป เมื่อพฤษภาคม ปี 1993 หลังการอนุมัติของคณะรัฐมนตรีจีน จีนกลายเป็นประเทศสมาชิกลำดับที่ ๔๖ ขององค์การนิทรรศการนานาชาติ ซึ่งฐานะภาีคีสมาชิกนี้ถือเป็นเงื่อนไขบังคับอันดับแรกของการสมัครเป็นเจ้าภาพจัดงาน เมื่อปี 1999 นครเซี่ยงไฮ้ได้จัดตั้งหน่วยงานเตรียมการสมัครเป็นเจ้าภาพจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โป 2010 ขึ้น และได้ยื่นเรื่องเข้าสู่คณะรัฐมนตรีจีน วันที่ 18 พฤศจิกายน ปีเดียวกัน คณะรัฐมนตรีจีนอนุมัติให้เซี่ยงไฮ้สมัครเป็นเจ้าภาพจัดงานอย่างเป็นทางการ หลังจากนั้นเพียง 20 วัน ในที่ประชุมใหญ่องค์การนิทรรศการนานาชาติครั้งที่ 126 หัวหน้าผู้แทนจีนประจำองค์การนิทรรศการนานาชาติประกาศอย่างเป็นทางการว่า รัฐบาลจีนสนับสนุนเซี่ยงไฮ้สมัครเป็นเจ้าภาพจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โป 2010

เดือนมีนาคม ปี 2000 จีนได้ตั้งคณะกรรมการสมัครเป็นเจ้าภาพงานเวิลด์เอ็กซ์โปเซี่ยงไฮ้ 2010 ที่ประกอบด้วยผู้รับผิดชอบจากหน่วยงานต่างๆ ทั้งส่วนกลางและนครเซี่ยงไฮ้ วันที่ 2 พฤษภาคม ปี 2001 หลังจากจีนยื่นสมัครเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกต่อคณะกรรมการโอลิมปิกสากลแล้วเพียง 3 เดือนครึ่ง จีนก็ได้ยื่นเอกสารสมัครเป็นเจ้าภาพจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โป 2010 ต่อองค์การนิทรรศการนานาชาติ เมื่อวันที่ 30 มกราคม ปี 2002 เอกอัครราชทูตจีนประจำประเทศฝรั่งเศสในนามรัฐบาลจีน ได้ยื่นรายงานความพร้อมประกอบการสมัครเป็นเจ้าภาพจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โป 2010 ของจีนอย่างเป็นทางการ จีนกลายเป็นประเทศแรกที่ยื่นรายงานดังกล่าวเพื่อสมัครเป็นเจ้าภาพ

นายเจียง เจ๋อหมิน ประธานาธิบดีจีนสมัยนั้นกล่ีาวในจดหมายที่มีถึงผู้นำองค์การนิทรรศการนานาชาติว่า จีนที่มีประชากรเกือบ 1,300 ล้านคน มีอารยธรรมเก่าแก่และกำลังพัฒนาอย่างรวดเร็วนั้น ใฝ่ฝันที่จะมีโอกาสเป็นเจ้าภาพจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โป ทั้งนี้ย่อมจะขยายบทบาทและภารกิจขององค์การนิทรรศการในจีน ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนความร่วมมือระหว่างประเทศในภูมิภาคต่างๆ ทั่วโลก ด้วยการสนับสนุนของรัฐบาลและประชาชนจีน นครเซี่ยงไฮ้จะใช้ความพยายามอย่างเต็มกำลังความสามารถ และมีความมั่นใจที่จะจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โป 2010 ให้ประสบความสำเร็จอย่างยอดเยี่ยม การสนับสนุนจากผู้นำและรัฐบาลจีน ทำให้ประชาคมโลกสัมผัสถึงความตั้งใจและความจริงใจของจีน ซึ่งส่งผลดีอย่างมากต่อการสมัครเป็นเจ้าภาพของนครเซี่ยงไฮ้

เมื่อเดือนมีนาคม ปี2002 องค์๋การนิทรรศการนานาชาติได้เดินทางมาตรวจสอบความเป็นไปได้ในการเป็นเจ้าภาพจัดงานของจีน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องของรัฐบาลจีนและนครเซี่ยงไฮ้ได้รายงานข้อเท็จจริงในด้านต่างๆ ต่อองค์การนิทรรศการนานาชาิิติรวม ๑๒ ครั้ง อรรถาธิบายความได้เปรียบและเหตุผลในการสมัครเป็นเจ้าภาพของจีน ให้คำมั่นสัญญาอย่างหนักแน่นในด้านการคลัง ความปลอดภัย การอำนวยความสะดวกด้านการเข้าออกประเทศจีึนและมาตรการในการให้สิทธิพิเศษแก่ประเทศที่เข้าร่วมงาน เป็นต้น ในเวลานั้น ยังมีอีกหลายเมืองที่มีศักยภาพสูงจากประเทศพัฒนาก็ได้ยื่นสมัครเป็นเจ้าภาำพจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โป 2010 การแข่งขันระหว่างประเทศผู้สมัครนับวันรุนแรงยิ่งขึ้น และเพื่อตอบสนองเสียงเรียกร้องอันแรงกล้าของประเทศกำลังพัฒนาที่ว่า "งานเวิลด์เอ็กซ์โปมิควรกลายเป็นอภิสิทธิ์ของประเทศพัฒนา ประเทศกำลังพัฒนาไม่ควรถูกทอดทิ้ง" อีก 5 ประเทศที่สมัครเป็นเจ้าภาพต่างก็ให้คำมั่นสัญญาว่า จะสนับสนุนประทศกำลังพัฒนาเข้าร่วมงานอย่างไร ต่อสถานการณ์เช่นนี้ ผู้นำจีนได้กำหนดนโยบายอย่างเด่นชัด และสัญญาว่า รัฐบาลจีนจะจัดงบ 1 ร้อยล้านเหรียญสหรัฐสำหรับสนับสนุนประเทศกำลังพัฒนาที่มีอยู่จำนวนมากเข้าร่วมงานเวิลด์เอ็กซ์โป 2010 จีนได้พิสูจน์ด้วยปฏิบัติการจริงจังว่า จะใช้ความพยายามอย่างเต็มที่เพื่อจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โปให้เป็นมหกรรมอันยิ่งใหญ่ของมนุษยชาติทั้งมวล

เมื่อเวลา 15 นาฬิกา 40 นาทีของวันที่ 3 ธันวาคม ปี 2002 ตามเวลาท้องถิ่น องค์การนิทรรศการนานาชาติประกาศในที่ประชุมใหญ่องค์การนิทรรศการนานาชาติครั้งที่ 132 ซึ่งจัดขึ้นที่ประเทศโมนาโกว่า นครเซี่ยงไฮ้ของจีนได้รับการคัดเลือกให้เป็นเจ้าภาพจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โป 2010 ในช่วงเวลาที่ห่างกันไม่ถึง 600 วัน จีนได้คว้าสิทธิ์เป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกและงานเวิลด์เอ็กซ์โปซึ่งเป็นสองงานมหกรรมนานาชาติอันยิ่งใหญ่ไปครองตามลำดับ นิตยสารที่มีืชื่อเสียงฉบับหนึ่งของสหรัฐฯ ตีพิมพ์บทวิจารณ์ว่า "จีนได้กลายเป็นประเทศที่มีพลังรวมติดอันดับแถวหน้าของโลกประเทศหนึ่งแล้ว การพัฒนาในอนาคตของจีนย่อมจะทำให้ชาวโลกต้องมองจีนด้วยทรรศนะใหม่ต่อไป"

ทีมนำส่วนกลางรุ่นที่ 3 ของจีนซึ่งมีนายหู จิ่นเทาเป็นแกนนำให้ความสำคัญยิ่งกับการเตรียมงานเวิลด์เอ็กซ์โปเซี่ยงไฮ้มาตลอด ในช่วงเวลาที่ผ่านมา นายหู จิ่นเทา ประธานาธิบดีจีนได้เรียกประชุมคณะกรรมการประจำกรมการเมืองแห่งคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนถึง 4 ครั้ง เพื่อศึกษาการเตรียมงานโดยเฉพาะ และได้อนุมัติให้จัดตั้งหน่วยประสานงานระดับชาติสำหรับงานเวิลด์เอ็กซ์โปเซี่ยงไฮ้ 3 หน่วย ได้แก่ หน่วยรักษาความปลอดภัย หน่วยวิเทศสัมพันธ์และหน่วยประชาสัมพันธ์ เพื่อรวบรวมและประสานทรัพยากรทั่วประเทศมาสนับสนุนนครเซี่ยงไฮ้่

ในการเตรียมงานทุกขั้นตอน ประธานาธิบดีหู จิ่นเทาล้วนมีคำชี้แนะอันสำคัญ เคยเรียกประชุมกรมการเมืองของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน เพื่อร่วมกันตรวจแปลนหอนิทรรศการจีน ในเวทีระหว่างประเทศ นายหู จิ่นเทาเคยกล่าวหลายครั้งว่า ยินดีต้อนรับประชาคมโลกมาสร้างหอนิทรรศการงานเวิลด์เอ็กซ์โปเซี่ยงไฮ้ ทั้งยังออกคำเชิญด้วยตนเองต่อบางประเทศและองค์การระหว่างประเทศให้เข้าร่วมงาน ด้วยการสนับสนุนจากผู้นำและประชาชนทั่วประเทศ การเตรียมงานต่างๆ จึงดำเนินไปอย่างราบรื่น แม้ได้เกิดวิกฤติการเงินโลกเมื่อปี 2008 ก็มิได้ส่งผลกระทบอะัไรมากนัก

เมื่อบ่ายวันที่ 28 เมษายนที่ผ่านมา ศูนย์ข่าวเวิลด์เอ็กซ์โปเซี่ยงไฮ้ได้จัดแถลงข่าวเป็นครั้งแรก มีผู้สื่อข่าวกว่า 300 คนได้เข้าร่วม นายหยาง สง กรรมการคนหนึ่งในคณะกรรมการจัดงานและรองผู้ว่าการนครเซี่ยงไฮ้ได้บรรยายสรุปถึงการเตรียมงานในด้านต่างๆ การทดสอบความพร้อมตลอดจนการเข้าร่วมของประชาคมโลก นายหยางสงเผยว่า ตั้งแต่วันที่ 20 เมษายนที่ผ่านมานี้ ฝ่ายจัดงานได้ดำเนินการทดสอบความพร้อมในทุกด้่านต่อเนื่องกันถึง 6 ครั้ง มีผู้ร่วมทดสอบรวมแล้่วนับล้านคน หลังการทดสอบพบว่า สภาพโดยรวมอยู่ในเกณฑ์ดี ระหว่างการทดสอบ คณะกรรมการจัดงานได้พบและแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้สะสมประสบการณ์ทำงาน ทั้งได้ปรับปรุงมาตรการต่างๆ อย่างต่อเนื่อง จนท้ายสุดมีความสมบูรณ์ในทุกด้านต่างๆ นายหยางสงจึงแสดงความเชื่อมั่นว่า บัดนี้ นครเซี่ยงไฮ้มีความมั่นใจอย่างเต็มร้อยแล้วที่จะจัดงานเวิลด์เอ็กซ์โปเซี่ยงไฮ้ครั้งนี้ให้สำเร็จ ยอดเยี่ยมและยากแก่การลืม โดยจนถึงปัจจุบัึุน มี 189 ประเทศและ 57 องค์การระหว่างประเทศเข้าร่วมการจัดแสดงในงาน จำนวนผู้เข้าร่วม และพื้นที่จัดงานต่างได้สร้างสถิติสูงสุดในประวัติศาสตร์ของงานเวิลด์เอ็กซ์โป สิ่งที่น่าสนใจคือ ใน 189 ประเทศนั้นมี 22 ประเทศยังมิได้สถาปนาความสันพันธ์ทางการทูตกับจีน แต่ก็มาร่วมจัดแสดงอย่างกระตือรือร้น นับเป็นเรื่องที่น่ายินดียิ่ง

In/Jiang