จ สวัสดีค่ะ ท่านผู้ฟัง ยินดีต้อนรับเข้าสู่ช่วงคุยกันวันละประเด็น โดยดิฉันจางฉีและคุณพัลลภ สามสี สวัสดีค่ะคุณพัลลภ

พ สวัสดีครับ คุณจางฉีและท่านผู้ฟังทุกท่านครับ

จ เมื่อไม่นานมานี้ การสอบบรรจุข้าราชการแห่งชาติจีนประจำปี 2012 จัดขึ้นทั่วประเทศ มีผู้สมัครเข้าร่วมการสอบครั้งนี้ 1.3 ล้านคน เพื่อชิงตำแหน่งงาน 18,000 ตำแหน่ง

พ แสดงว่า สอบยากมาก และผู้นิยมสอบเข้าทำงานเป็นข้าราชการมีจำนวนมหาศาลทีเดียวถึง 1.3 ล้านคน เพื่อชิงตำแหน่งงาน 18,000 ตำแหน่ง เท่ากับว่า กว่า 1,000 คนชิง 1 ตำแหน่ง

จ ใช่ค่ะ ปีหลังๆ นี้ การสอบแข่งขันเพื่อบรรจุเข้าเป็นข้าราชการได้รับความนิยมมากจากบัณฑิตจบใหม่ สาเหตุก็เพราะว่า พวกหนุ่ม ๆสาว ๆ ตระหนักถึงความมั่นคงและข้อดีของงานข้าราชการ ซึ่งคนจีนมักจะเรียกว่า ถ้าทำอาชีพข้าราชการคล้ายมี铁饭碗

พ แปลว่า ชามเหล็ก

จ ใช่ค่ะ คนจีนถือว่า เรื่องทานข้าวเป็นเรื่องใหญ่อันดับแรก ดังนั้นมีถ้วยชามเหล็ก หมายความว่า มีอาชีพที่มั่นคง ไม่มีวันตกงาน ไม่มีวันหมดรายได้ จะพูดถึงเรื่องนี้ ต้องย้อนหลังไปถึง 30 กว่าปีก่อน

พ ช่วงเมื่อ 30 กว่าปีก่อน ที่จีนเพิ่งเริ่มดำเนินการปฏิรูปและเปิดประเทศ คนจำนวนมากลาออกจากหน่วยงานรัฐบาลหรือรัฐวิสาหกิจ เพื่อไปแสวงหาโอกาสและพัฒนากิจการส่วนตัว เพื่อไล่ตามความฝันของตัวเองให้ปรากฎเป็นจริงขึ้นมา

จ สมัยนั้น บางคนที่ทำธุรกิจอาจจะมีโอกาสเติบโตและเจริญรุ่งเรืองขึ้นในเวลาสั้นๆ ทำให้ความร่ำรวยมั่งคั่งกลายเป็นเป้าหมายของผู้คนทั้งหลาย โดยไม่รู้สึกว่า ข้าราชการมีความได้เปรียบหรือใหญ่โตกว่า เพราะเงินเดือนก็น้อย สวัสดิการก็ธรรมดา มีคนพูดล้อเล่นกันทั่วไปว่า แม่สั่งสอนลูกสาวว่า หากเรียนไม่เก่ง ก็ต้องแต่งงานกับข้าราชการ

พ แต่ผลสำรวจถึงเหตุผลของการสอบบรรจุข้าราชการเมื่อเร็วๆ นี้พบว่า 65 % รู้สึกว่า ข้าราชการเป็นอาชีพที่มั่นคง 53%ขึ้นไประบุว่า สวัสดิการข้าราชการดีและฐานะทางสังคมค่อนข้างสูง

จ แต่พูดในสภาพความเป็นจริงแล้ว ข้าราชการมีเงินเดือนไม่ค่อยสูง แต่มีอัตราการขึ้นเงินเดือนที่สม่ำเสมอ และเป็นอาชีพที่มั่นคง ที่สำคัญมีสิทธิพิเศษที่สามารถซื้อบ้านในราคาถูก มีหลักประกันในการสร้างเครดิตรูปแบบต่างๆ มีหน่วยงานและองค์กรต่างๆให้ความเชื่อถือและเสนอบริการพิเศษ

พ เป็นข้าราชการในเมืองจีนยังมีลูกน้องที่คอยทำงานแทนให้ และมีเงินเบี้ยเลี้ยง เงินค่าพาหนะหรือมีรถรับส่ง และเงินพิเศษอื่นๆ อีกมากมาย รวมไปถึงโบนัสปลายปีอีกประมาณ 1 - 2 เท่าของเงินเดือน เพื่อเป็นขวัญกำลังใจข้าราชการมากขึ้น

จ ยังมีสวัสดิการทั้งในปัจจุบันและอนาคตด้วย เช่น การรักษาพยาบาล และหลังจากเกษียณอายุราชการก็ยังคงได้เงินเดือนไว้เลี้ยงตัวเองถึงอายุ 70 -80 ปีโน่นเลย (ถ้าอยู่ถึงก็จะดีมาก) โดยไม่ต้องห่วงชีวิตบั้นปลายเลย

พ ทั้งนี้ เนื่องจากสถานภาพเศรษฐกิจไม่ดีทั่วโลก การหางานดีๆทำก็ยาก ทำงานที่ไหนก็ไม่ได้นาน อาจจะถูกปลด การประกอบกิจการส่วนตัวมีความเสี่ยงสูงมาก เพราะบางทีอาจจะล้มเหลวและหมดตัวไปเปล่าๆ

จ เด็กปัจจุบัน โดยเฉพาะผู้ปกครองที่มีบุตรเพียงคนเดียว ไม่อยากให้ลูกหลานมีความเสี่ยงสูง เปลี่ยนงานบ่อยครั้ง ไม่มั่นคง แม้ว่ารับราชการเงินเดือนไม่สูง แต่มีหลักประหลักในอนาคต พ่อแม่จะได้ไม่ต้องห่วงลูกว่า จะตกงานหรือไม่มีบ้านอยู่อาศัย

พ สมัยนี้ ผู้ที่ทำอาชีพเป็นข้าราชการมักจะไม่คิดลาออกหรือเปลี่ยนงาน มักจะตั้งหน้าตั้งตาใช้ความพยายามมากที่สุดเพื่อเลื่อนตำแหน่งให้สูงขึ้น และมุ่งหน้าไปสู่เป้าหมายชีวิต

จ ทั้งนี้ เกี่ยวข้องกับระบบการเมืองและสังคม ปัจจุบัน จีนยังคงเป็นสังคมที่หน่วยงานรัฐบาลมีอำนาจใหญ่โตที่สุด มีทรัพยากรด้านต่างๆ หลากหลาย ผู้ที่เป็นข้าราชการอาจจะมีสิทธิพิเศษในความหมายแฝงเร้น ยิ่งผู้ที่ดำรงตำแหน่งระดับสูง มักจะมีสิทธิอำนาจเหนือกว่าคนอื่นอย่างสมเหตุสมผล การสอบแข่งขันจึงเริ่มเข้มข้นขึ้น

พ การตั้งใจสอบแข่งขันบรรจุเป็นข้าราชการจึงเป็นการวางแผนระยะยาวมากๆ บัณฑิตจบใหม่นิยมสอบข้าราชการเพื่ออนาคตยาวไกลจึงไม่เป็นเรื่องแปลก เพราะไปทำธุรกิจ บางทีใช้ความพยายามเต็มที่แล้ว อาจจะประสบความสำเร็จเพียงเล็กๆน้อยๆเท่านั้น

จ แต่ความสำเร็จในการรับราชการที่สามารถเลื่อนตำแหน่งสูงขึ้นเรื่อยๆ มีลูกน้องบริวารมากมาย มีอำนาจใหญ่โต ทำให้พี่น้องเครือญาติได้รับผลประโยชน์ไปด้วย ก็เป็นความใฝ่ฝันของบัณฑิตจำนวนมาก

พ ในประเทศจีน ใครๆก็สอบข้าราชการได้แต่ก็มีข้อกำหนดบางประการ

จ ก็มีเงื่อนไขกำหนดไว้ 7 ข้อ ได้แก่

1. มีสัญชาติจีน 2. อายุ 18 -35 ปี 3. สนับสนุนรัฐธรรมนูญสาธารณรัฐประชาชนจีน

พ 4. มีพฤติที่ดี 5.มีสุขภาพแข็งแรงสามารถปฏิบัติภาระหน้าที่เป็นปกติได้ 6 .การศึกษาต้องระดับอนุปริญญาขึ้นไปและมีความสามารถปฏิบัติหน้าที่ในตำแหน่งที่สมัคร

จ 7. มีคุณวุฒิที่สอดคล้องกับเงื่อนไขอื่นๆที่หน่วยงานรับสมัครกำหนด

พ ต่อไปเรามาดูกันว่า การสอบแข่งขันบรรจุเข้าเป็นข้าราชการนั้น สอบอะไรบ้าง และยากง่ายอย่างไร

จ ต้องผ่านการทดสอบ 5 ระดับ คือ คือภาคเอ.บี. ซี.ดี.อี.

1.การวัดความรู้ความสามารถพื้นฐาน คือภาคเอ. อันประกอบไปด้วย วิชาพื้นฐานทั่วไป เช่น ความรู้ด้านการเมือง ประวัติศาสตร์ คณิตศาสตร์ สังคมศาสตร์ เป็นต้น

พ 2.การวัดความรู้ความสามารถทางวิชาชีพ คือภาคบี . ประกอบไปด้วย ความรู้และความเข้าใจในวิชาชีพที่ตนเองมาสมัครสอบ เช่น มาสอบครูก็ต้องมีความรู้เกี่ยวกับครู การทำวิจัยโครงการ แผนการสอน ศิลปะการสอน เป็นต้น

จ 3.การสอบวัดทักษะในการประชาสัมพันธ์และการประสานงานคือภาคซี. ที่จริงเป็นการทดสอบศักยภาพการใช้ประโยชน์จากความรู้และประสบการณ์ในภาคการปฏิบัติได้หรือไม่

พ 4 .การสอบสัมภาษณ์ คือภาคดี. เป็นการวัดองค์ความรู้และบุคลิกภาพโดยคณะกรรมการที่เป็นเจ้าหน้าที่ระดับสูง หรือผู้บริหารงานโดยตรง เพื่อดูความเหมาะสมกับหน้าที่การงานที่ต้องทำและวัดไหวพริบปฏิภาณในการแก้ปัญหาต่างๆ ว่าเป็นบุคคลโดยสมบูรณ์หรือไม่

จ 5. ตรวจสอบสุขภาพ คือภาคอี.

จากการอธิบายข้างต้น แทบทุกหน่วยงานจะใช้รูปแบบนี้ในการสอบเสมอ แต่การสอบภาคเอ.บี .ซี.ได้จัดทำขึ้นให้คนทั้งประเทศสอบตามมาตรฐานเดียวกัน เพื่อให้แน่ใจว่าบุคคลนั้นๆ มีความรู้ความสามารถที่เท่าเทียมกัน แล้วค่อยไปสอบวัดความถนัดด้านวิชาชีพ

พ ฟังดูแล้ว การสอบแข่งขันบรรจุเข้าข้าราชการของจีนก็คล้ายๆกับประเทศไทย แต่ในเมืองไทย เด็กกรุงเทพฯไม่ค่อยนิยมเป็นข้าราชการ เพราะว่าค่าครองชีพสูง และมีงานอื่นให้เลือกทำเยอะมากกว่า

จ แต่จีนตรงกันข้าม ยิ่งเมืองใหญ่ๆ เช่น กรุงปักกิ่ง นครเซี่ยงไฮ้ ยิ่งมีคนนิยมสอบข้าราชการมากมาย เพราะพวกคนเก่งๆ เขาจะชอบไปหางานทำในเมืองใหญ่ เพราะเชื่อว่าเมืองใหญ่จะมีโอกาสการพัฒนามากกว่า มีอนาคตดีกว่าเมืองขนาดกลางและขนาดเล็ก แม้ว่าเมืองใหญ่จะมีการแข่งขันรุนแรง งานวุ่นกว่า เลื่อนขั้นยากก็ตาม

พ ในเรื่องการสอบแข่งขันมีการเกิดทุจริตกันมากไหมครับ

จ ก็มีเหมือนกัน แต่ปัจจุบันมีการพัฒนามาตรการ ระบบการสอบและการคัดเลือก เพื่อป้องกันการทุจริตเกี่ยวกับการสอบแข่งขันเพื่อบรรจุเป็นราชการมากมาย ผู้กระทำการทุจริตอาจจะมีความผิดทางอาญา และต้องรับโทษตามกฎหมาย

พ ผมได้ข่าวว่า การสอบข้าราชการในจีน จะเป็นการเปิดเผยทุกขั้นตอนทางอินเตอร์เน็ต ตั้งแต่สมัครไปจนถึงการประกาศรายชื่อผู้ที่สอบผ่าน ผู้ที่ได้รับการคัดเลือก ความโปร่งใสทำให้การทำทุจริตยากมาก

จ ใช่ค่ะ อย่างไรก็ตาม การสอบแข่งขันบรรจุเข้าเป็นข้าราชการในปัจจุบัน นับได้ว่าเป็นการสอบที่ยุติธรรม เด็กยากจนแต่เรียนเก่ง สอบเก่ง ก็สามารถได้รับการบรรจุเข้าเป็นข้าราชการ หากมีความสามารถพิเศษ ก็สามารถเลื่อนขั้นถึงตำแหน่งระดับสูงๆ จึงกล่าวได้ว่า เป็นทางเลือกที่ดี

รายการวันนี้ ดิฉันจางฉีและคุณพัลลภ สามสี ขอลาไปก่อน สวัสดีค่ะ

สวัสดีครับ