ปีนี้ปีมะโรง เป็นปีที่ชาวจีนรู้สึกว่าเป็นสิริมงคล เทศกาลตรุษจีนก็เพิ่งผ่านไปไม่นาน แต่ละที่ต่างจัดงานเฉลิมฉลองเทศกาลตรุษจีน โดยมีการแสดงพื้นเมืองที่เกี่ยวกับมังกรน่าสนใจทีเดียว วันนี้ เราจะคุยเรื่องการเชิดมังกรค่ะ

การเชิดมังกร หรือการรำโคมมังกร เป็นกิจกรรมทั่วไปของชนเผ่าต่างๆในแต่ละท้องถิ่นทั่วประเทศจีน มีรูปแบบหลากหลาย ไม่มีการรำชนิดไหนสู้ได้ อักษรที่แกะสลักบนกระดองเต่าและกระดูกในสมัยราชวงศ์ซาง มีบันทึกว่า มีคนรวมตัวกันบูชามังกรเพื่อขอฝน หนังสือ "ชุนชิวฝันลู่" ของต่ง จ่งซู นักประพันธ์ยุคราชวงศ์ฮั่นมีข้อความบันทึกเรื่องการเชิดมังกรเพื่อขอฝนให้ตกต้องตามฤดูกาล ต่อจากนั้น มีหนังสือและบทกวีบันทึกการเชิดมังกรทั้งในวังและของประชาชนทั่วไปมาโดยตลอด จนถึงปัจจุบัน การเชิดมังกรยังเป็นรูปแบบแสดงเพื่อเฉลิมฉลองเทศกาลและงานมงคลชนิดหนึ่ง วิธีการเชิดมังกรจะประกอบด้วยอุปกรณ์ชนิดต่างๆ การออกแบบ และการเชิด สามารถแบ่งเป็นชนดการเชิดมังกรตามวัตถุดิบจัดทำได้หลายประเภท อาทิ มังกรผ้า มังกรฝ้าย มังกรกระดาษ มังกรหญ้า มังกรเงิน มังกรไม้ใผ่ มังกรใบปาล์ม มังกรม้ายาว มังกรป่ายเย่ มังกรดอกบัว มังกรไฟ และมังกรขนไก่ เป็นต้น การทำมังกรในภาคเหนือส่วนใหญ่จะทำตัวใหญ่ มีน้ำหนัก สไตล์เรียบง่าย มังกรในภาคใต้จะเน้นความประณีต น่ารัก และอ่อนไหว มังกรมีหลากสี เช่น สีเหลือง สีขาว สีเขียว สีแดง และสีดำ โดยมังกรสีทองมีฐานะสูงสุด การออกแบบท่าเชิดมังกรจะมีการรำเป็นวง หมุนตัว เกี่ยวกวัดกัน กระโดดข้าม และกระโดดสูง เป็นต้น ขั้นตอนการแสดงเชิดมังกรคือ เชิญมังกร ออกมังกร รำมังกร และส่งมังกร มีสำนวนในหมู่ชาวบ้านว่า "เด็กอายุ 7-8 ปี เล่นมังกรหญ้า 15-16 ปีเชิดมังกรเล็ก โตแล้วรำมังกรใหญ่" การเชิดมังกรมีนักแสดงมากน้อยไม่จำกัด บางที 1 คนเชิดมังกร 2 ตัว บางที 100 คนเชิดมังกรตัวเดียว

มีความเชื่อว่ามังกรเป็นบรรพบุรุษชนชาติจีน เป็นสัญลักษณ์ประชาชาติจีน แสดงให้เห็นถึงความสามัคคีขยันมุ่งมั่นของคนจีน เป็นประเพณีหนึ่งเดียวภายใต้สุริยจักรวาลที่สร้างให้มีความสมานฉันท์มอบความผาสุกแก่มวลมนุษย์ และยังเป็นความบันเทิงประจำช่วงเทศกาลและงานมงคลของชาวจีน สร้างบรรยากาศคึกคัก ตื่นเต้น และเป็นมรดกวัฒนธรรมอันล้ำค่าของชาวจีน

เชิดมังกร--ถงเหลียง

การเชิดมังกรถงเหลียงเป็นรูปแบบการร่ายรำที่ใช้มังกรเป็นอุปกรณ์หลักในอำเภอถงเหลียง เมืองฉงชิ่ง เริ่มต้นจากสมัยราชวงศ์หมิง เจริญในราชวงศ์ชิง และเลื่องชื่อไปทั่วโลกในสมัยปัจจุบัน

การเชิดมังกรถงเหลียงมี 2 แบบ คือ รำโคมมังกรและรำโคม การรำโคมมังกรรวมทั้งการเชิดมังกรยักษ์ มังกรไฟ มังกรฟางข้าว มังกรเปลือกหน่อไม้ มังกรม้ายาว มังกรดอกบัวและมังกรชนิดอื่นๆ อีกกว่า 10 ชนิด โดยถือมังกรยักษ์เป็นหลัก การรำโคมมีกว่า 12 ชนิด เช่น ปลากระโดดข้ามประตูมังกร ปลาเลนกินบัวลอย เทพหอย หมูกินฟักทอง เสือภูเขา และเชิดมังกรในเวทีสูง

การเชิดมังกรถงเหลียงมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับประเพณีพื้นเมือง มีรายการแสดงมากมาย มีท่วงท่าการเชิดที่สนุกสนานดูขลังมีเพลงไพเราะ ออกแบบอุปกรณ์การแสดงด้วยความคิดแปลก ผู้ที่จะร่วมเชิดมีอิสระ จะถอนตัวออกจากขบวนได้ทุกเมื่อ จึงมีชาวบ้านเข้าร่วมสนุกกันอย่างมาก

การเชิดมังกรถงเหลียงแสดงให้เห็นถึงความสามัคคี ความมานะอุตสาหะ ความสมานฉันท์ระหว่างฟ้ากับมนุษย์ เป็นกิจกรรมการแสดงความเคารพต่อเทพเจ้า มอบความบันเทิงแก่ชาวบ้าน และแสดงให้เห็นถึงอำนาจแห่งฟ้าและดิน การเชิดมังกรถงเหลียงมีแต่ชนิดมังกรยักษ์และมังกรไฟเท่านั้นที่รู้จักกันไปโลก