เมื่อเร็วๆ นี้ สมาชิกคณะรัฐมนตรี 2 คนและสมาชิกรัฐสภาบางคนได้เดินทางไปสักการะศาลเจ้ายาซูคูนิอย่างเปิดเผย เพื่อแสดงเคารพและเชิดชูจิตวิญญานอาชญากรสงครามกลับคืนมา นับเป็นครั้งแรกหลังจากปี 2009 เป็นต้นมาที่มีสมาชิกคณะรัฐมนตรีไปสักการะศาลเจ้ายาซูคูนิ ซึ่งเป็นการขับรถถอยหลังในปัญหาประวัติศาสตร์ ที่ทำลายอารมณ์ของประชาชนประเทศต่างๆ ของเอเชียอย่างหนัก การนี้มีความหมายถึงอะไร เป็นไปไม่ได้ที่ญี่ปุ่นจะไม่รู้ ซึ่งการท้าทายข้อสรุปที่แน่นอนทางประวัติศาสตร์ การต่อต้านและกระทบความเป็นจริงอันเป็นที่ยอมรับโดยทั่วไปนั้นเป็นการเสื่อมโทรมด้านศีลธรรม ที่ต้องมีการชดใช้ทดแทนอย่างแน่นอน
สภาพจิตใจอะไรทำให้ญี่ปุ่นสูญเสียกำลังควบคุมตัวเอง และท้าทายเจตนารมณ์อันเข้มแข็งในด้านการรักษาอธิปไตยเหนือดินแดนของจีนอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าท่าทีที่ปฏิเสธจะทบทวนปัญหาทางประวัติศาสตร์ หรือพาลไม่ยอมฟังเหตุผลในปัญหาสภาพความเป็นจริง ล้วนเกิดจากจิตสำนึกที่ทำตามใจชอบและไม่สนใจความคิดคนอื่น ซึ่งลักษณะแบบดื้อด้านและกล้าหาญไม่กลัวใครนี้ ถ้าขยายขึ้นถึงขั้นสุดขีด จะเกิดการกระทำที่อุกอาจำอย่างไรขึ้น ประวัติศาสตร์เป็นสิ่งที่ไม่น่าจะลืมกันง่ายๆ
(Yim/Lin)