พร้อมๆ กับสถานการณ์ซีเรียเลวร้ายลงทุกที องค์การสนธิสัญญาป้องกันแอตแลนติกเหนือหรือนาโต ซึ่งแถลงว่าตนไม่ประสงค์ที่จะพัวพันกับปัญหาซีเรียมาโดยตลอด ตัดสินใจเมื่อวันที่ 4 ธันวาคมที่ผ่านมาว่า จะติดตั้งระบบขีปนาวุธแพตทริออตบริเวณชายแดนตุรกีที่อยู่ติดกับซีเรีย

ทั้งนาโตและตุรกีต่างระบุว่า "การกระทำเช่นนี้จะไม่ใช้ประโยชน์ต่อการสนับสนุนการสร้างเขตห้ามบินผ่านในซีเรีย และปฏิบัติการโจมตีใดๆ ทั้งสิ้น" แต่ผู้สันทัดกรณีย่อมวิเคราะห์ออกว่า ก้าวย่างของนาโตในครั้งนี้ได้ปูพื้นฐานสำหรับการมีส่วนรวมในสถานการณ์ซีเรียและตะวันออกกลางในอนาคตแล้ว

ในช่วงสองปีที่ผ่านมา สถานการณ์ตะวันออกกลางมีความปั่นป่วนอย่างไม่ขาดสาย และเป็นที่จับตามองของสื่อมวลชนทั่วโลก ในกรณีที่สถานการณ์วุ่นวายและสลับซับซ้อนขึ้น คำมั่นสัญญาของนาโตที่ให้ไว้อย่างหนักหน่วงในวันนี้ มีความเป็นไปได้สูงที่จะกลายเป็นเพียงหมอกควันที่ลอยขึ้นฟ้าหายไปในพรุ่งนี้ ไม่ต้องย้อนกลับไปไกล เมื่อเดือนพฤศจิกายนปี 2010 ที่ประชุมสุดยอดนาโตได้ประกาศแถลงยุทธศาสตร์ใหม่ในช่วง 10 ปีข้างหน้า โดยเน้นว่า จุดสำคัญของยุทธศาสตร์นาโตคือ "การป้องกันแต่ไม่ใช่การโจมตี" และตั้งเป้าหมายไว้ว่า "ต้องรับมือกับการท้าทายด้านความมั่นคงใหม่ที่นับวันเพิ่มมากขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ลัทธิก่อการร้าย ลัทธิหัวรุนแรง การโจมตีจากขีปนาวุธ และการโจมตีผ่านอินเตอร์เน็ต" จึงต้องการ "เพิ่มการติดต่อทางการเมือง" และ "ดำเนินความร่วมมืออย่างกว้างขวาง" กับหุ้นส่วนนอกวงสมาชิกนาโต แต่ต่อจากนั้นไม่กี่เดือน นาโตก็ได้โจมตีลิเบีย ซึ่งเป็นประเทศอธิปไตยนอกกรอบนาโตอย่างเฉียบขาด ปฏิบัติการทหารของนาโตที่ล้ำเกินการมอบหมายจากคณะกรรมการสหประชาชาติก่อให้ข้อถกเถียงและพิพาทใหญ่หลวงในประชาคมโลก ทำให้ชาวโลกตั้งข้อกังขากับภาระหน้าที่และยุทธศาสตร์ของนาโต

พิจารณาในอีกขั้นหนึ่ง การที่นาโตติดตั้งขีปนาวุธแพตทริออตในเขตชายแดนตุรกีในครั้งนี้ นับได้ว่าตอบสนองความต้องการทั้งของตนเองและตุรกี ซึ่งนี่อาจจะเป็นจุดเริ่มต้นเพื่อร่วมกันก้าวก่ายความมั่นคงในตะวันออกกลาง

นาโตกับตุรกีจะเดินหน้าขั้นต่อไปอย่างไร ขึ้นอยู่กับแนวโน้มการพัฒนาของสถานการณ์ซีเรีย เมื่อเร็วๆ นี้ โลกตะวันตกเร่งปรับยุทธศาสตร์ปัญหาซีเรีย เช่น ผลักดันให้ฝ่ายต่อต้านรัฐบาลซีเรียจัดระเบียบและผนึกกำลังใหม่ ยอมรับฐานะที่ชอบด้วยกฎหมายของฝ่ายต่อต้าน และเสนออาวุธให้กับฝ่ายต่อต้านอย่างต่อเนื่อง สิ่งที่ไม่อาจมองข้ามได้คือ การเลือกตั้งทั่วไปของสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นผู้นำพันธมิตรนาโต ได้สิ้นสุดลงเรียบร้อยแล้ว รัฐบาลในวอชิงตันจึงมีความเป็นไปที่จะลงมือจัดการปัญหาซีเรียอย่างปราศจากข้อจำกัด ดังนั้น ถ้าสถานการณ์สงครามภายในซีเรียยังไม่พ้นจากภาวะชะงักงัน สหรัฐฯและยุโรปก็คงไม่นิ่งดูดาย และจะพยายามหาข้ออ้างเพื่อเข้าไปแทรกแซงปัญหาซีเรียด้วยรูปแบบต่างๆ แน่นอน

Ton/feng