กฎหมายว่าด้วยประชากรและการวางแผนครอบครัวซึ่งประกาศใช้เมื่อปี 2002 กำหนดว่า รัฐจะดำเนินนโยบายนี้ต่อไป และรณรงค์ให้หนุ่มสาวอย่าแต่งงานและมีลูกเร็วเกินควร อีกทั้งส่งเสริมให้ครอบครัวหนึ่งมีลูกคนเดียว นอกจากนี้ ยังมีข้อกำหนดอย่างละเอียดเกี่ยวกับการอนุญาตให้คนกลุ่มใดมีลูกคนที่ 2 ได้ สรุปแล้วมีครอบครัว 9 ประเภทสามารถมีลูกคนที่ 2 ได้ ได้แก่

1.สามีภรรยาต่างเป็นลูกคนเดียว

2.เกษตรกร

3.ฝ่ายสามีมาอยู่ด้วยกันและดูแลพ่อแม่ของภรรยา

4.คนงานเหมืองแร่ ชาวประมงและกลุ่มคนที่ประกอบอาชีพที่มีความเสี่ยงต่อชีวิตค่อนข้างสูง

5.ชนเผ่าน้อย

6.ชาวจีนโพ้นทะเลที่กลับมาอาศัยอยู่ในประเทศอย่างถาวร ชาวฮ่องกง มาเก๊าหรือไต้หวัน หรือฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นชาวต่างชาติ

7.สามีหรือภรรยาเป็นทหารพิการ หรือเป็นผู้พิการที่สูญเสียสมรรถภาพทำงาน

8.ลูกคนแรกเป็นผู้พิการ

9.ผู้ที่แต่งงานใหม่

กฎหมายเกี่ยวกับการวางแผนครอบครัว

เดือนกันยายนปี 1980 การประชุมครั้งที่ 3 ของสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติชุดที่ 5 ลงมติผ่านกฎหมายสมรสฉบับใหม่ โดยกำหนดอย่างชัดเจนว่า สามีและภารรยาต่างมีหน้าที่ปฏิบัติตามนโยบายวางแผนครอบครัว

ปี 1982 การประชุมครั้งที่ 5 ของสภาผู้แทน

ประชาชนแห่งชาติชุดที่ 5 ลงมติผ่านรัฐธรรรมนูญแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน โดยระบุว่า รัฐดำเนินนโยบายวางแผนครอบครัว เพื่อให้การเติบโตของจำนวนประชากรสอดคล้องกับการพัฒนาของสังคมและเศรษฐกิจ

ปี 2002 จีนประกาศใช้กฎหมายว่าด้วยประชากรและการวางแผนครอบครัว โดยกำหนดว่า ครอบครัวที่มีสถานภาพสอดคล้องกับข้อกำหนดในกฎหมายหรือกฎระเบียบ อนุญาตให้มีลูกคนที่ 2 ได้ ส่วนวิธีดำเนินการนั้นกำหนดโดยสภาผู้แทนประชาชนของมณฑล เขตปกครองตนเอง เมืองที่ขึ้นตรงต่อรัฐบาลกลาง หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

ปัจจุบัน นโยบายวางแผนครอบครัวได้ดำเนินการมาเป็นเวลากว่า 30 ปีแล้ว ตัวเลขจากสำนักงานสถิติแห่งชาติแสดงว่า จนถึงสิ้นปี 2012 ประเทศจีนมีประชากรทั้งหมด 1,354 ล้านคน มีคนเกิดในปี 2013 16.35 ล้านคน เพิ่มขึ้น 0.495% ซึ่งถือเป็นอัตราการเกิดในระดับค่อนข้างต่ำ แต่ปัญหาที่เกิดมาพร้อมกันคือ จำนวนประชากรวัยทำงานลดลงค่อนข้างมาก เช่น จนถึงสิ้นปี 2012 จำนวนประชากรที่มีอายุระหว่าง 15-59 ปี ซึ่งถือเป็นวัยทำงาน เป็น 937.27 ล้านคน น้อยกว่าปี 2011 ถึง 3.45 ล้านคน นับเป็นครั้งแรกที่จำนวนประชากรวัยทำงานของจีนลดน้อยลงอย่างมากตลอดช่วงเวลาหลายสิบปีที่ผ่านมา จึงมีผู้เชี่ยวชาญเห็นว่า ปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้เศรษฐกิจจีนพัฒนาอย่างรวดเร็วก็คือจำนวนประชากร หากจำนวนประชากรวัยทำงานลดน้อยลงเรื่อยๆ จะก่อให้เกิดปัญหาการขาดแคลนแรงงาน และปัญหาสังคมวัยชราด้วย เพราะฉะนั้น ควรปรับปรุงนโยบายที่ใช้มานานกว่า 30 ปี โดยอนุญาตให้สามีภรรยาที่ฝ่ายหนึ่งเป็นลูกคนเดียวมีลูกอีกคนหนึ่ง เพื่อรับมือกับปัญหาที่เกิดขึ้น