งานโคมไฟเทศกาลหยวนเซียว(หรือเทศกาลซ่างหยวน)เป็นประเพณีพื้นเมืองของจีนที่สืบทอดกันมาช้านาน มีต้นกำเนิดจากสมัยราชวงศ์ฮั่น เข้าสู่เดือน 1 ตามปฏิทินจันทรคติจีนหรือที่เรียกว่าเดือนอ้าย ล่วงสู่คืนวันขึ้น 15 ค่ำก็จะเป็นวันแรกที่มีพระจันทร์เต็มดวงบังตั้งแต่ปีใหม่ ชาวจีนเชื่อว่าวันนี้เป็นวันแห่งการเริ่มต้นใหม่และทุกสิ่งทุกอย่างในโลกจะเริ่มฟื้นตัว ชาวบ้านจึงพากันจัดการเฉลิมฉลองเทศกาลหยวนเซียวต่อเนื่องจากเทศกาลตรุษจีน

ตามประเพณีเก่าแก่ ในคืนวันขึ้น 15 ค่ำเดือนอ้าย ผู้คนจะพร้อมใจแขวนโคมไฟเพื่อเฉลิมฉลองท่ามกลางการละเล่นต่างๆ อาทิ ชมจันทร์ จุดพลุและดอกไม้ไฟ ทายปริศนา ทานขนมหยวนเซียวหรือบัวลอย เป็นต้น สำหรับประเพณีการชมโคมไฟนั้นมีจุดเริ่มต้นมาจากเทศกาลคบเพลิงในสมัยโบราณ ชาวบ้านจะจุดคบเพลิงเพื่อขับไล่สิงห์สาราสัตว์และฆ่าแมลงเพื่อให้มีการเก็บเกี่ยวอุดมสมบูรณ์ในปีใหม่ จนถึงปัจจุบัน บางพื้นที่ในภาคตะวันตกเฉียงใต้ของจีน ยังคงรักษาประเพณีจุดคบเพลิงด้วยกิ่งไม้ในวันที่ 15 เดือนอ้าย ชาวบ้านจะเดินกันเป็นขบวนไปเต้นรำตามทุ่งนาและลานกว้างที่ใช้ตากข้าวเจ้า

มีการบันทึกว่า จีนเริ่มจัดเทศกาลโคมไฟอย่างยิ่งใหญ่ตั้งแต่สมัยกษัติรย์หยาง ราชวงศ์สุย ที่เมืองชั่วหยาง มณฑลเหอหนาน และเริ่มให้ความสำคัญมากขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะตั้งแต่สมัยราชวงศ์ซ่งที่มีการจัดกิจกรรมชมโคมไฟถึง 10 วันต่อเนื่อง แม้ล่วงจนมาถึงราชวงศ์ชิงจะลดลงเหลือเพียง 3 วัน แต่กลับยิ่งใหญ่อลังการอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน เพราะนอกจากโคมไฟแล้ว ยังมีการจุดดอกไม้ไฟด้วย

จนถึงปัจจุบัน รูปแบบการจัดแสดงโคมไฟนอกจากจะมีโคมไฟธรรมดาทั่วไปตามสนามกว้างและสวนสาธารณะแล้ว ยังมีการจัดแสดงโคมไฟน้ำแข็งที่ภาคเหนือของจีน ซึ่งเป็นเขตหนาวเย็นที่ปกคลุมด้วยน้ำแข็งและหิมะ มีความสวยงามเป็นพิเศษในยามค่ำคืน นอกจากนี้ พื้นที่ริมน้ำ เช่น บางหมู่บ้านในแถบมณฑลเจ้อเจียง ยังมีประเพณีโคมไฟลอยน้ำ ซึ่งสืบทอดมานานหลายร้อยปี ดึงดูดนักท่องเที่ยวเดินทางมาชมวันละหลายหมื่นคน

Toon/Ping